Do katastrofy doszło w sobotę, 10 kwietnia 2010 roku, o godzinie 10:41 czasu miejscowego (8:41 czasu polskiego), podczas podchodzenia maszyny do lądowania na lotnisku Smoleńsk-Siewiernyj. Manewr odbywał się w gęstej mgle, przy bardzo małej widzialności, w warunkach niepełnej sprawności urządzeń i kiepskiego wyposażenia lotniska, które było wcześniej bazą wojskową. Dyskusja na temat przyczyn tragedii trwa nieprzerwanie od 15 lat i budzi ogromne kontrowersje.
Zdarzenie było punktem zwrotnym, mającym ogromne znaczenie dla polityki krajowej, międzynarodowej oraz relacji społecznych. My oczywiście nie będziemy w te spory wchodzić, ale z okazji smutnej rocznicy przypomnimy ofiary, które związane były z naszym regionem, rozumianym jako województwo śląskie w jego obecnym kształcie. A było takich osób całkiem sporo, gdyż niemal co dziesiąta ofiara urodziła się na tym terenie. Przedstawiamy ich sylwetki w kolejności alfabetycznej.
Krystyna Bochenek (z domu Neuman)
Urodzona 30 czerwca 1953 roku w Stalinogrodzie (ówczesna nazwa Katowic).
Ukończyła I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Katowicach oraz studia na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, po czym została dziennikarką Polskiego Radia Katowice. Współpracowała także z prasą i telewizją.
Zawodowo zajmowała się wieloma tematami, w szczególności językiem polskim oraz zdrowiem.
Wchodziła w skład Rady Języka Polskiego przy PAN, inicjowała wiele wydarzeń związanych z promocją pięknej polszczyzny. Najbardziej znanym, cyklicznym wydarzeniem, w które była zaangażowana, jest ogólnopolskie Dyktando.
Podobną aktywność wykazywała w dziedzinie organizowania akcji promujących zdrowie.
Była animatorką licznych akcji charytatywnych oraz społecznych, w tym corocznego Zjazdu Krystyn z okazji przypadających 13 marca imienin.
W 2004 roku wygrała wybory uzupełniające do Senatu w okręgu katowickim, z poparciem Unii Wolności. Rok później ponownie uzyskała mandat senatorski w wyborach ogólnopolskich, tym razem startując z list Platformy Obywatelskiej. Trzeci raz z rzędu zasiadła w izbie wyższej polskiego parlamentu w roku 2007, startując z list tego samego komitetu; wówczas została wybrana na stanowisko wicemarszałka Senatu RP.
Była żoną kardiochirurga Andrzeja Bochenka, z którym miała córkę i syna.
Grzegorz Dolniak
Urodzony 17 lutego 1960 roku w Będzinie.
Ukończył II Liceum Ogólnokształcące im. Hanki Sawickiej w tym mieście, a następnie studia na Wydziale Organizacji i Zarządzania Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Pracował w Dąbrowskiej Fabryce Obrabiarek
„Ponar-Defum”, w tym na stanowiskach kierowniczych. Następnie założył w Będzinie własną działalność gospodarczą w branżach usług motoryzacyjnych i ochroniarskiej.
W 2001 roku został wybrany Posłem na Sejm RP w okręgu sosnowieckim z list Platformy Obywatelskiej. Sukces wyborczy powtórzył w wyborach sejmowych w latach 2005 oraz 2007. Pełnił kilka znaczących funkcji zarówno w parlamencie, jak i w strukturach swojej partii.
Był żonaty z Barbarą, która po jego śmierci została posłanką na Sejm RP oraz jego wicemarszałkinią. Mieszkali razem z córką w będzińskim Gzichowie.
Mariusz Handzlik
Urodzony 11 czerwca 1965 roku w Bielsku-Biełej.
Ukończył studia socjologiczne na Wydziale Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego ze specjalnością stosunki międzynarodowe. Studiował także podyplomowo w Szkole Nauk Społecznych Uniwersytetu Wiedeńskiego, na Uniwersytecie Genewskim, Uniwersytecie w Cranfield oraz w Centrum Handlu i Bezpieczeństwa Międzynarodowego Uniwersytetu Georgii.
Staże zawodowe odbył w parlamencie USA (Senat oraz Izba Reprezentantów), przy ONZ oraz NATO.
Od 1992 roku pracował jako doradca Prezesa Rady Ministrów do spraw polityki zagranicznej. W latach 1994 – 2000 był pierwszym sekretarzem i radcą do spraw polityczno-wojskowych w Ambasadzie RP w Waszyngtonie. Od 2000 roku pełnił funkcję dyrektora Departamentu Polityki Eksportowej RP, a od 2001 roku – wicedyrektora w Departamencie Polityki Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Od 2002 do 2003 roku był ambasadorem tytularnym i przewodniczącym Reżimu Kontrolnego Technologii Rakietowych w Paryżu. W latach 2004 – 2005 sprawował funkcję radcy ministra w Stałym Przedstawicielstwie RP przy ONZ w Nowym Jorku. Od 2006 roku pracował w Kancelarii Prezydenta na stanowisku dyrektora Biura Spraw Zagranicznych, zaś od 2008 roku jako podsekretarz stanu do spraw międzynarodowych tejże instytucji.
Był żonaty, miał dwie córki i syna.
Andrzej Karweta
Urodzony 11 czerwca 1958 roku w Jeleniu (obecnie dzielnica Jaworzna).
Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Chrzanowie, a następnie studia na Wydziale Dowódczym Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni jako magister inżynier nawigator. Odbył Wyższy Kurs Doskonalenia Oficerów, dwukrotnie był słuchaczem podyplomowych studiów operacyjno-taktycznych w Instytucie Dowódczo-Sztabowym Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. Podjął Studia Polityki Obronnej na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej w Warszawie, po czym został skierowany do Królewskiej Akademii Studiów Obronnych w Londynie.
Karierę w Marynarce Wojennej RP rozpoczął jako dowódca działu okrętowego, po czym piął się przez kolejne szczeble wojskowej kariery – zastępcy dowódcy okrętu, dowódcy okrętu, zastępcy dowódcy Dywizjonu Trałowców a następnie dowódcą tej jednostki.
W 2002 roku został zastępcą szefa Oddziału Broni Podwodnej w Naczelnym Dowództwie Sojuszniczych Sił Zbrojnych NATO na Oceanie Atlantyckim, wykonując równolegle obowiązki polskiego narodowego przedstawiciela wojskowego przy Kwaterze Głównej SACLANT w Norfolk. W 2003 roku objął stanowisko polskiego narodowego przedstawiciela łącznikowego w Sojuszniczym Dowództwie Transformacji NATO w Norfolk.
Po powrocie 2005 roku do kraju, został zastępcą dowódcy 8. Flotylli Obrony Wybrzeża im. wiceadm. Kazimierza Porębskiego w Świnoujściu i funkcję tę pełnił do 2006 roku.
W 2007 roku został zastępcą szefa Sztabu Marynarki Wojennej w Gdyni. Pod koniec tamtego roku został dowódcą Marynarki Wojennej RP.
Dosłużył się stopnia wiceadmirała.
Był żonaty z Mariolą. Miał dwie córki oraz syna.
Janusz Kochanowski
Urodzony 18 kwietnia 1940 roku w Częstochowie.
Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta w Częstochowie oraz studiów na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych. Pracował na UW jako wykładowca. Wykładał też jako visiting fellow Uniwersytetu w Cambridge.
Ukończył aplikację sądową a później został też radcą prawnym.
W latach 1980 – 1991 należał do NSZZ „Solidarność”.
W latach 1989 – 1991 sprawował funkcję eksperta senackiej Komisji Praw Człowieka i Praworządności.
W latach 1991-1995 był Konsulem Generalnym Polski w Londynie.
W 2000 został prezesem zarządu fundacji „Ius et Lex” oraz redaktorem naczelnym magazynu o tym samym tytule. Należał do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Był także członkiem Klubu Rotariańskiego, Polskiej Rady Ruchu Europejskiego, Brytyjsko-Polskiego Towarzystwa Prawnego oraz członkiem zarządu Polskiej Rady Ruchu Europejskiego.
W lutym 2006 roku objął funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich.
Żonaty z Ewą. Miał córkę i syna.
Stanisław Mikke
Urodzony 11 września 1947 roku w Łodzi, ale młodość związaną miał z Częstochową.
Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta w Częstochowie oraz studiów na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Po studiach pracował w prokuraturze w Częstochowie, zaś od roku 1980 jako adwokat w Warszawie.
Od 1998 roku był przewodniczącym Komisji Etyki przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.
W latach 1997 – 2001 był sędzią Trybunału Stanu.
Od 2000 roku zasiadał w radzie naukowej Ośrodka Badawczego Adwokatury im. adw. Witolda Bayera.
Przez trzy kadencje był wiceprzewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Był zaangażowany w proces ujawniania prawdy na temat zbrodni katyńskich. Uczestniczył pracach ekshumacyjnych ofiar w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni. Na ten temat napisał dwie książki oraz kilka publikacji oraz wystawy. Pisał także felietony i artykuły o tematyce prawnej i dotyczącej zawodu adwokata.
Pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika „Palestra”.
Był konsultantem filmów Krzysztofa Kieślowskiego: „Dekalog V”, który zainspirowany był jego opowiadaniem oraz „Bez końca”.
Żonaty z Bożeną, miał córkę i syna.
Adam Pilch
Urodzony 26 czerwca 1965 w Wiśle.
Absolwent Technikum Hotelarskiego w tym mieście oraz studiów na Wydziale Teologii Ewangelickiej Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
Duchowny luterański, proboszcz ewangelicko-augsburskiej parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie.
Od roku 1995 roku dziekan Warszawskiego Okręgu Wojskowego w stopniu majora, a od 1999 zastępca Ewangelickiego Biskupa Wojskowego w stopniu pułkownika. Od roku 2009 sprawował funkcję pełniącego obowiązki Naczelnego Kapelana Ewangelickiego.
W serialu „Marszałek Piłsudski” wystąpił jako kapelan udzielający ślubu tytułowemu bohaterowi.
Żonaty z Kornelią, miał córkę.
Włodzimierz Potasiński
Urodzony 31 lipca 1956 roku w Czeladzi.
Ukończył Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu, a następnie Akademię Sztabu Generalnego w Warszawie. Kształcił się też w Podyplomowym Studium Operacyjno-Strategicznym w George C. Marshall European Center for Security Studies.
Jego kariera wojskowa wiodła przez stanowiska dowódcy plutonu szturmowego a następnie kompanii szturmowej 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej w Krakowie. Później został szefem sztabu a następnie dowódcą 16 batalionu powietrznodesantowego. Pełnił też funkcję zastępcy dowódcy a następnie dowódcy Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Syrii. Był szefem sztabu a następnie dowódcą 3 Brygady Zmechanizowanej Legionów im. Romualda Traugutta w Lublinie. Został szefem Zarządu Rozpoznania i Walki Radioelektronicznej Dowództwa Wojsk Lądowych. Następnie został dowódcą 2 Brygady Zmechanizowanej Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, a potem dowódcą 25 Brygady Kawalerii Powietrznej im. Księcia Józefa Poniatowskiego w Tomaszowie Mazowieckim. Został szefem sztabu i zastępcą dowódcy 2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie, po czym został pełniącym obowiązki jego dowódcy.
Od 2007 roku dowódca Wojsk Specjalnych Sił Zbrojnych RP.
Dosłużył się stopnia generała dywizji, a pośmiertnie został awansowany na stopień generała broni.
Był dwukrotnie żonaty, w tym z Martą. Miał córkę.
Sławomir Skrzypek
Urodzony 10 maja 1963 roku w Katowicach.
Ukończył VIII Liceum Ogólnokształcące im. Wilhelma Piecka w Katowicach a następnie studia w zakresie inżynierii lądowej na Wydziale Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Uzyskał dyplom MBA na University of Wisconsin-La Crosse z rozszerzonym programem w zakresie finansów oraz dyplom Business Management na Uniwersytecie Georgetown. Dyplom nostryfikował w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Ukończył także studia podyplomowe na Akademii Ekonomicznej w Krakowie w zakresie zarządzania aktywami i pasywami w polskim systemie bankowym oraz studia podyplomowe na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a ponadto Advanced Management Program w IESE Business School i kurs doradców inwestycyjnych.
Do USA wyjechał dzięki odchodzącemu wówczas ze stanowiska szefa Najwyższej Izby Kontroli Lecha Kaczyńskiego. Tam odbył praktyki w biurze kongresmena w Kongresie Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie, gdzie zajmował się pracą legislacyjną w zakresie bankowości i finansów oraz w Misji Polskiej przy ONZ w Nowym Jorku.
W czasach młodości związany był z Konfederacją Polski Niepodległej i Adamem Słomką, z którym drukował wydawnictwa podziemne KPN a także stał na czele struktur partii, gdy Słomka był aresztowany. On sam został w 1982 roku aresztowany na 6 miesięcy za prowadzoną działalność.
W trakcie studiów działał także w opozycyjnym Niezależnym Zrzeszeniu Studentów.
W latach 1993 – 1997 pracował w Najwyższej Izbie Kontroli. Potem, do roku 2000, pełnił funkcję zastępcy prezesa zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
W latach 2001 – 2002 był członkiem zarządu PKP S.A., odpowiedzialnym za restrukturyzację i nadzór właścicielski.
Od 2002 roku był zastępcą Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, aż do końca kadencji Lecha Kaczyńskiego na tym stanowisku. Tam odpowiadał m. in. za politykę finansową, inwestycje i nadzór właścicielski.
Pełnił także funkcje wiceprzewodniczącego rady nadzorczej Banku Ochrony Środowiska, przewodniczącego rad nadzorczych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, oraz kilku przedsiębiorstw, w tym Banku Pocztowego i Telewizji Polskiej.
Od 2005 roku był Wiceprezesem Zarządu PKO BP S.A. a od 2006 roku jego Prezesem.
Od stycznia 2007 roku pełnił funkcję Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
Był żonaty z Dorotą. Miał córkę i dwóch synów.
Więcej o sylwetkach wszystkich ofiar katastrofy można przeczytać tutaj.
