Potężna rewitalizacja
W 2005 roku zarząd województwa śląskiego wpadł na pomysł stworzenia na terenie zamkniętej w 1999 roku kopalni Katowice nowej siedziby Muzeum Śląskiego. Budowa rozpoczęła się w 2011 roku, a otwarcie nowej siedziby instytucji odbyło się 27 czerwca 2015 roku. Gmach muzeum „wkopano” pod ziemię, aby nie zasłaniał pokopalnianych budowli oraz widoku na Bogucice. O istnieniu nowoczesnego podziemnego budynku przypominają tzw. glassboxy, które wystają niewinnie ponad powierzchnię. Pełnią rolę przestrzeni administracyjnych, skrytek na instalacje oraz świetlików. W ciągu paru następnych lat odrestaurowano też kilka starych pokopalnianych budynków.
Do użytku oddano m.in.:
- budynek magazynu odzieży (obecnie nazywa się Spichlerz),
- stolarnię,
- wieżę szybu „Warszawa”,
- łaźnię główną.
Dotychczas na rewitalizację całego kompleksu wydano grubo ponad 300 mln złotych. Nadal pozostaje kwestia tzw. „Północy”, czyli niezrewitalizowanych jeszcze budynków w północnej części strefy kultury. Coś w końcu się tam zadziało – w 2025 roku do użytku muzeum oddana zostanie łaźnia Gwarek.
We wrześniu 2024 roku władze Muzeum Śląskiego w Katowicach ogłosiły, że już niedługo rusza projekt remontu budynków pokopalnianych na potrzeby instytucji. Koszt inwestycji początkowo wynosiła 126 485 732 zł. Dokładnie 39 448 262,05 zł miało pochodzić z Funduszy Europejskich dla Śląskiego na lata 2014-2021. Ponad 87 mln złotych miał wynieść wkład własny województwa śląskiego, a nieco powyżej 5 milionów złotych muzeum miało wydać z własnej kieszeni.
Więcej pieniędzy z UE dla Muzeum Śląskiego
Kwota dofinansowania z Funduszy Europejskich dla MŚ właśnie wzrosła. Pod koniec stycznia 2025 r. zarząd województwa śląskiego zdecydował o zwiększeniu tego dofinansowania z wcześniej wspomnianych 39,4 mln zł do 90,6 mln zł. Mimo to całkowite koszty projektu wzrosną o jedyne 10,2 mln złotych - ze 126,4 mln zł do 136,6 mln zł.
W planach jest adaptacja elektrowni, nadszybia i maszynowni szybu "Bartosz", wieży ciśnień oraz warsztatu rymarza. Zwiedzającym udostępniona zostanie także najdłużej działająca w polskim górnictwie maszyna parowa z XIX wieku. W planach jest też stworzenie punktu gastronomicznego w wieży ciśnień. Latem 2024 r. rozpoczęto prace związane z wymianą hydroizolacji podziemnej części Muzeum. Władze instytucji planują też rewitalizację zewnętrznej przestrzeni i utworzenie parku. Teren dawnej KWK "Katowice" ma docelowo stać się nowoczesną przestrzenią kulturalną i turystyczną.
