75. rocznica urodzin Jerzego Kukuczki: Centrum Himalaizmu jego imienia, które ma powstać w Katowicach notuje poślizg. I to spory

Legenda polskiego i światowego himalaizmu. Drugi człowiek w historii, który zdobył wszystkie czternaście ośmiotysięczników, na wiele z nich wchodząc nowymi drogami lub zimą (trzykrotnie jako pierwszy o tej porze roku). Jeden z najbardziej znanych „ambasadorów” Katowic. Wszystkie te określenia trafnie opisują postać Jerzego Kukuczki.

No właśnie, Kukuczka i Katowice. W tym mieście się urodził, w nim mieszkał przez całe swoje życie, w nim założył rodzinę, w nim pracował, pod szyldem tutejszego Klubu Wysokogórskiego (a wcześniej – Harcerskiego Klubu Taternickiego) wspinał się w górach całego świata. I do Katowic zawsze z tych wspinaczek wracał aż do feralnej jesieni 1989 roku, kiedy to został na zawsze pod południową ścianą Lhotse w Nepalu.

Obecnie o Kukuczce przypominają w Katowicach murale w Bogucicach i na Zawodziu. Imię słynnego himalaisty nosi osiedle mieszkaniowe, szkoła podstawowa i katowicka Akademia Wychowania Fizycznego. Kilka lat temu symboliczny pomnik, upamiętniający Kukuczkę oraz kilku innych tragicznie zmarłych wspinaczy Klubu Wysokogórskiego w Katowicach, stanął obok kościoła pw. św. Michała Archanioła w Parku Kościuszki.

Centrum Himalaizmu z poślizgiem

Imię Kukuczki będzie nosić także Centrum Himalaizmu, które powstać ma w Bogucicach, tuż obok rodzinnego domu słynnego wspinacza. List intencyjny w sprawie jego budowy, wyposażenia i utrzymania podpisali jeszcze w 2019 r. prezydent Katowic, Marcin Krupa i premier RP, Mateusz Morawiecki.

Nie będzie to klasyczne muzeum – ma się w nim bowiem znajdować strefa aktywności ze ścianą wspinaczkową, duża sala audytoryjną, w której będzie można organizować spotkania z himalaistami, bądź wyświetlać filmy o tematyce górskiej. – Centrum z jednej strony ma upamiętniać Jerzego Kukuczkę, a z drugiej stać się miejscem spotkań miłośników gór i przestrzenią o charakterze edukacyjnym, która ma inspirować kolejne pokolenia do przesuwania granic swoich możliwości, podnoszenia poprzeczki i osiągania wyznaczonych celów – tłumaczył prezydent Katowic Marcin Krupa w grudniu 2021 r. kiedy ogłaszano zwycięzcę konkursu na koncepcję architektoniczno-urbanistyczną Centrum. Została nim, przypomnijmy, krakowska pracownia KUM studio Łukasz Skorek.

Od tamtego czasu o sprawie zrobiło się cicho. Pytany przez nas o aktualny stan przygotowań do budowy Centrum katowicki ratusz informuje, że obecnie trwają prace projektowe, które mają być prowadzone do końca drugiego kwartału. – Kolejnym krokiem będzie ogłoszenie postępowania przetargowego, natomiast wbicie pierwszej łopaty planujemy na początek przyszłego roku – przekazał nam Dawid Kwiecień z Katowickiej Agencji Wydawniczej; a przypomnijmy, że zgodnie z wcześniejszym harmonogramem rozpoczęcie prac w terenie planowano na III kwartał 2023 roku, a ich zakończenie w II kwartale 2025 roku. Jak wyjaśnia, szczegółowe koszty inwestycji będą wynikały z dokumentacji projektowej i kosztorysu inwestorskiego, który tworzy się w ostatniej fazie prac projektowych.

Co z koncepcją wystawy?

To tyle o bryle budynku. A co z treścią mającej się w nim znaleźć ekspozycji? Historia życia i dokonań Jerzego Kukuczki to materiał na fascynującą opowieść. Opowieść heroiczną, w której jest miejsce na wielkie wspinaczki, dokonywanie niemożliwego, zapisywanie się złotymi zgłoskami w dziejach światowego himalaizmu, ale też śmierć i ludzkie dramaty. Momentami również opowieść komiczną, w której znajdziemy malowanie kominów, szmugiel i kombinowanie, które w latach 80. powszechnie uprawiali polscy alpiniści, by w ten sposób „zorganizować” sobie wyprawy w najwyższe góry świata.

Jak ustaliliśmy, umowę dotyczącą stworzenia koncepcji wystawy miasto podpisało z katowicką spółką MTMA. Reklamuje się ona jako firma projektowo-wykonawcza „działająca w branży marketingowej i aranżacyjnej” zajmująca się m.in. projektowaniem i budową stoisk targowych, aranżacją wnętrz budynków mieszkalnych, komercyjnych oraz użyteczności publicznej, a także tworzeniem multimedialnych narzędzi marketingowych.

Jak przekazał nam katowicki ratusz, przy opracowywaniu wystawy miasto współpracuje z Wojciechem Kukuczką, synem słynnego himalaisty, który jest prezesem Fundacji Wielki Człowiek stawiającej sobie za cel m.in. popularyzację dokonań Jerzego Kukuczki. Jak określono w przesłanej nam odpowiedzi, „doświadczeniem i wiedzą” projekt wspierają również Janusz Majer (organizator wielu wysokogórskich wypraw w złotej erze polskiej himalaizmu i przyjaciel Kukuczki), Krzysztof Wielicki (drugi Polak, który zdobył Koronę Himalajów, wielokrotnie biorąc udział w wyprawach z udziałem Kukuczki) i Piotr Xięski (prezes Klubu Wysokogórskiego w Katowicach).

Zapytani przez nas o stan zaawansowania prac nad koncepcją wystawy przedstawiciele firmy MTMA informują, że wstępna jej wersja trafiła już do katowickiego ratusza. – Obecnie czekamy na zatwierdzenie wysłanych materiałów – mówi nam Dagmara Muszyńska z MTMA.