Gala Nagród imienia Kazimierza Kutza 2025. Laureatem Adam Michnik
Adam Michnik został laureatem Nagrody imienia Kazimierza Kutza za 2025 rok. Gala odbyła się 16 lutego 2025 roku, w 96. rocznicę urodzin Kazimierza Kutza.
- To ogromny zaszczyt i radość. Zerkając na innych nominowanych miałem przekonanie, że to oni na to wyróżnienie zasłużyli bardziej – zaznaczył ze sceny Teatru Śląskiego Adam Michnik. – Patrzę jak przez te wszystkie lata Śląsk się zmienia, pięknieje, i jak jednocześnie staje się coraz bardziej ciekawy – dodał.
Nagroda imienia Kazimierza Kutza, jak czytamy na stronie nagrodakutza.pl powinna honorować obszary działań, które były mu najbliższe. Odpowiadają im następujące kryteria istotne dla patrona nagrody: sztuka, polityka obywatelska i lokalność. Nagroda im. Kazimierza Kutza powinna zatem honorować osoby, które najpełniej reprezentują idee ważne w działalności Kazimierza Kutza: uniwersalność lokalności, połączenie krytyki i afirmacji, wolność twórcza, godzenie ludzi za pomocą sztuki. Powinna nagrodzić tych, którzy zajmują się światem innym niż tylko własny i ludźmi odmiennymi od nich, którzy troszczą się o innych, są gotowi pracować dla dobra wspólnego i dla lepszej przyszłości nas wszystkich.
- Kazimierz Kutz był artystą, politykiem, społecznikiem, którego prestiż daleko wykraczał poza Śląsk i Polskę, dlatego naszą ambicją jest stworzyć nagrodę, której zasięg promieniuje poza miejsce urodzenia Kazimierza Kutza i honoruje osoby, których talent i charyzma mogą rezonować z dokonaniami Kazimierza Kutza - informują pomysłodawcy nagrody
Michnik to historyk, eseista, publicysta polityczny, redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”. Autor wielu głośnych publikacji i artykułów w czasopismach z całego świata. W latach 1968–1989 jeden z czołowych organizatorów nielegalnej, demokratycznej opozycji, członek Komitetu Obrony Robotników. Uczestnik obrad Okrągłego Stołu w 1989 roku, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Uhonorowany licznymi odznaczeniami, w tym orderem Orła Białego, i tytułami doktora honoris causa.
- Dla mnie osobiście Adam Michnik jest właściwie ostatnim żyjącym bohaterem, z krwi i kości, wyrazistym i intensywnym, czasem budzącym odruch sprzeciwu, zawsze mającym odwagę zachować się zgodnie ze swoim sumieniem, choćby to oznaczało samotne przeciwstawienie się lawinie hejtu – człowiekiem, któremu ufam, którego szanuję i podziwiam – mówił ze sceny Jerzy Illg, publicysta, krytyk literacki, wydawca i nauczyciel akademicki, od 1983 roku związany ze Społecznym Instytutem Wydawniczym „Znak”, w latach 1992–2021 jego redaktor naczelny.
W 2025 roku do Nagrody im. Kutza nominowani byli również:
- Joanna Kuciel-Frydryszak - dziennikarka, autorka bestsellerowych książek „Służące do wszystkiego” oraz „Chłopki. Opowieść o naszych babkach”, które osiągnęły nakład ponad 500 000 egzemplarzy, a także cenionych książek biograficznych: „Słonimski. Heretyk na ambonie” i „Iłła”. Laureatka m.in. Nagrody im. Teresy Torańskiej, Bestsellerów Empiku, Konkursu Mądra Książka Roku, nagrody O'lśnienia Onetu i Nagrody Miasta Krakowa. Wrocławianka Roku 2023. Członkini stowarzyszenia pisarzy Unia Literacka.
- Alojzy Lysko - autor kilkudziesięciu publikacji, w tym opracowań dotyczących wierzeń i legend górnośląskich, kultury historycznej Ziemi Pszczyńskiej, a także bolesnych wojennych losów Górnoślązaków wcielonych do Wehrmachtu. Działacz kultury, juror wielu konkursów regionalnych, autor programów telewizyjnych, widowisk muzyczno-teatralnych, redaktor kilku czasopism i autor niezliczonych artykułów prasowych. Monodram jego autorstwa „Mianujom mie Hanka”, wystawiony przez katowicki Teatr Korez i pokazywany m.in. w Parlamencie Europejskim w Brukseli, aktorka Grażyna Bułka zagrała już 300 razy. W styczniu 2025 r. monodram został zaprezentowany w Teatrze Telewizji w TVP1.
- Dorota Masłowska - jedna z najważniejszych polskich współczesnych pisarek. Równolegle do twórczości literackiej angażuje się w projekty muzyczne (Mister D, DOROTA) i teatralne. Zadebiutowała głośną powieścią „Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną”, która została nagrodzona Paszportem „Polityki”; za drugą, „Paw królowej”, dostała Nagrodę Literacką Nike. W 2022 roku została uhonorowana Paszportem „Polityki” w kategorii Kreator Kultury. Jej najnowsza książka „Magiczna rana” to trashowa powieść, która w obłąkańczo zabawny i zarazem śmiertelnie poważny sposób chwyta kawał współczesnej rzeczywistości.
- Maciej Stuhr - wszechstronny aktor realizujący się w filmie i teatrze najwyższej artystycznej rangi, a także w produkcjach popularnych. Występował w spektaklach m.in. Krzysztofa Warlikowskiego, Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Garbaczewskiego i Anny Smolar oraz w filmach reżyserowanych przez m.in. Marcina Krzyształowicza, Władysława Pasikowskiego, Wojtka Smarzowskiego, Janusza Majewskiego i Jana Komasę. Jest członkiem Polskiej oraz Europejskiej Akademii Filmowej. Laureat Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego i dwóch Orłów – Polskich Nagród Filmowych.
Organizatorami Nagrody im. Kazimierza Kutza są Miasto Katowice, Uniwersytet Śląski w Katowicach i Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Fundatorem nagrody jest Miasto Katowice. Nagroda ma charakter finansowy: laureat Nagrody im. Kazimierza Kutza otrzymuje 50 000 zł oraz odlaną z brązu statuetkę wykonaną przez Ksawerego Kaliskiego według projektu wybitnego śląskiego artysty Erwina Sówki – projekt statuetki był jednym z ostatnich dzieł twórcy Grupy Janowskiej.
Laureatami Nagrody im. Kazimierza Kutza zostali dotychczas:
- Anna Dymna (2021),
- Szczepan Twardoch (2022),
- Maja Kleczewska (2023),
- Agnieszka Holland (2024).
Nagrodę im. Kazimierza Kutza ustanowiono w 2020 roku z inicjatywy Marcina Krupy, prezydenta Miasta Katowice, Ryszarda Koziołka, JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego i Roberta Talarczyka, dyrektora Teatru Śląskiego. Nagroda po raz pierwszy została wręczona 16 lutego 2021 roku – w dniu urodzin Kutza – na Dużej Scenie Teatru Śląskiego w Katowicach. Nagroda jest co roku wręczana właśnie tego dnia.
W skład Kapituły, oprócz inicjatorów, wchodzą: Halina Bieda, prof. dr hab. Antoni Cygan, prof. UŚ dr hab. Krystyna Doktorowicz, prof. zw. dr hab. Andrzej Gwóźdź, dr Jerzy Illg, Aleksandra Klich, Dariusz Kortko, Olgierd Łukaszewicz, Ewa Niewiadomska, dr Jacek Siebel, Edyta Sytniewska, Iwona Świętochowska-Kutz i Piotr Zaczkowski.
Joanna Wnuk-Nazarowa z honorowym tytułem „Ambasador Śląska”
W tym roku kapituła zdecydowała także o przyznaniu dodatkowej nagrody regulaminowej – honorowego tytułu „Ambasador Śląska”. W tym roku wybrano Joannę Wnuk-Nazarową. W swojej laudacji Marcin Krupa, prezydent Miasta Katowice, mówił: - Dzięki swej pasji, doświadczeniu i zaangażowaniu Joanna Wnuk-Nazarowa w istotny sposób wpłynęła na zdefiniowanie nowych kierunków rozwoju Katowic w kluczowym momencie transformacji. Prowadząc NOSPR, wprowadziła Katowice na salony świata – ucząc nas jednocześnie piękna muzyki.
- To jedno z bardziej serdecznie przyjętych przeze mnie odznaczeń. Zawsze wiedziałam, że jestem „Ambasadorem Śląska”. Jak byłam małą dziewczynką to bardzo Śląsk mi się spodobał, chociaż byłam z innych stron Polski – powiedziała ze sceny Teatru Śląskiego Joanna Wnuk-Nazarowa.
Honorowy tytuł „Ambasadora Śląska” ma postać pamiątkowego imiennego odznaczenia.
Kapituła trzykrotnie przyznała honorowy tytuł „Ambasador Śląska” – nagrodzono nim
- Tadeusza Sławka (2022),
- Jerzego Buzka (2023),
- Jana Olbrychta (2024).
