Technologia przekształca literaturę i edukację literacką, ale my tego przekształcenia jeszcze nie rozumiemy. Jak zorganizować edukację literacką w świecie, w którym większość osób w wieku 15–25 lat czerpie wiedzę z YouTube’a, Facebooka, Instagrama i TikToka? Dlaczego w świecie hipnotyzujących i krótkotrwałych feedów warto zadbać o umiejętność głębokiego czytania i głęboką uwagę? Jak te kwestie są ze sobą powiązane? Te pytania stawiali sobie najpierw w wymiarze czysto teoretycznym, ale w końcu postanowili zająć się zagadnieniem maksymalnie praktycznie – Anna Cieplak i Michał Krzykawski, pomysłodawcy spotkań w sosnowieckiej Mediatece.
- Obydwoje uczymy i obydwoje często nie wiemy, czy robimy to dobrze. Od jakiegoś czasu albo zaczynamy zajęcia od rozmowy o problemach przy pisaniu lub czytaniu dłuższych i złożonych tekstów, albo szukamy rozwiązań, organizując seminaria w ramach kolektywów naukowo-obywatelskich. A czasami narzekamy, że jest źle i że będzie jeszcze gorzej, równocześnie dodając rolki o książkach na IG lub odruchowo przeglądając feed, który nie jest nam do niczego potrzebny. Pomimo tego wciąż wierzymy, że można coś jeszcze zmienić, jeśli tylko zawalczymy o podstawowe prawo do uwagi. Dlatego wymyśliliśmy ten projekt – mówi Anna Cieplak o założeniach akcji, którą już 24 maja rozpoczynają w Sosnowcu.
Jest źle. Aby nie było gorzej!
Alarmowym dzwonkiem powinno być ostatnie Międzynarodowe Badanie Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC) w zakresie czytelnictwa, które wskazało, że 15 proc. ludzi w wieku od 16 do 65 lat nie jest w stanie zrozumieć łatwego tekstu ani go zweryfikować. A chodzi o tak proste teksty jak ulotka informacyjna czy rozkład jazdy.
- Od dwóch dekad udajemy, że wciąż potrafimy uczyć osoby, które nie umieją głęboko czytać. Nie umieją, nie dlatego, że są mniej inteligentne, lecz dlatego, że potencjał tej umiejętności jest osłabiany przez ekrany – podkreśla Michał Krzykawski, filozof techniki i współautor pomysłu.
Dlatego wspólnie przygotowali cykl spotkań. - Porozmawiamy o tych zjawiskach z wyśmienitymi autorkami i autorami. Do rozmowy zaprosiliśmy osoby, które podejmują tę problematykę w swojej twórczości z różnych perspektyw, piszą o niej lub ją badają w obrębie różnych dziedzin nauki. To Magdalena Bigaj (autorka książki „Wychowanie przy ekranie”), Paweł Boguszewski (neurobiolog), Karolina Lewestam (eseistka, pisarka, filozofka, autorka książki „Pasterze smoków. Rodzice kontra świat”), Tomasz Stawiszyński (filozof, felietonista, autor książek „Ucieczka od bezradności” i „Reguły na czas chaosu”) i Marek Szymaniak (reporter, dziennikarz, autor książki „Zapaści”) – relacjonuje Krzykawski. – Połączenie prezentowanych przez nich perspektyw rzuci nowe światło na to, co wiemy o czytaniu, uwadze i nowych technologiach, które wpływają na to, jak funkcjonujemy jako jednostki i społeczeństwo - dodaje.
- W ramach cyklu porozmawiamy o zmianach, jakim ulega nasza uwaga i czytelnictwo, ale przede wszystkim o tym, jak zmieniamy się MY – czytelnicy, nauczycielki, młodzież, pisarze – pod wpływem otoczenia cyfrowego i kształtujących je urządzeń. Chcemy odejść od przewidywalnej dyskusji o kanonie lektur szkolnych i skupić się na trosce o głęboką uwagę i przyszłość literatury. A także o nas samych – o założeniach cyklu opowiada Cieplak.
Od dyskusji do pisania
Akcja, która w sosnowieckiej Mediatece odbywać się będzie aż do wakacji, zakłada spotkania autorskie, a także bezpłatne, praktyczne warsztaty dla tych, którzy chcą rozwinąć się pisarsko pod okiem doświadczonych autorów. Warsztaty poprowadzi Anna Cieplak i graficzka Katarzyna Janota.
- Jeśli piszesz lub chcesz zacząć przygodę z pisaniem, a przy tym lepiej poznać siebie i zadbać o swój dobrostan, to będą warsztaty dla ciebie – zachęca Anna.
Warsztaty są skierowane dla osób od 15 lat, obowiązują zapisy, decyduje jednak kolejność zgłoszeń. Można się zgłosić mailowo do 19 maja, pisząc na adres: fundacja.wspoltworcza@gmail.com, w wiadomości podając tytuł „Warsztaty twórczego pisania” oraz swoje imię i adres e-mailowy.
Spotkania warsztatowe odbędą się: 22 i 29 maja oraz 12 i 18 czerwca w godz. 16:00- 19:00. 19 czerwca o godz. 17:30 zakończą się spotkaniem otwartym i prezentacją prac.
Spotkania autorskie, które poprowadzą Anna Cieplak i Michał Krzykawski odbędą się:
- 24 maja (piątek), 17:30, „Wychowanie przy ekranie” - Magdalena Bigaj
- 11 czerwca (wtorek), 17:30, „Czy nasze dzieci mogą jeszcze czerpać siłę z książek?” - Karolina Lewestam
- 21 czerwca (piątek), 17:30, „Co znaczy być inteligentnym w dobie „sztucznej inteligencji”?” - Paweł Boguszewski i Tomasz Stawiszyński
- 24 czerwca (poniedziałek), 17:30, „Clickbaity, hiperuwaga, zmierzch prasy” - Marek Szymaniak
Projekt zorganizowała Fundacja Pracownia Współtwórcza we współpracy z zagłębiowską Mediateką oraz Centrum Badań Krytycznych nad Technologiami UŚ i Dwutygodnikiem. Został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
HARMONOGRAM SZCZEGÓŁOWY:
- Wychowanie przy ekranie. Jak odnaleźć się w różnicach międzypokoleniowych związanych z przemianami uwagi?
Data: 24 maja 2024, godz. 17:30
Magdalena Bigaj – autorka książki „Wychowanie przy ekranie”, felietonistka „Pisma”, twórczyni i prezeska Fundacji Instytut Cyfrowego Obywatelstwa. Medioznawczyni, badaczka i działaczka społeczna. Ekspertka zespołu ds. dialogu w edukacji Komitetu Dialogu Społecznego Krajowej Izby Gospodarczej. Członkini Rady Programowej Fundacji Orange. Umieszczona na liście 100 Kobiet Roku 2022 przez magazyn Forbes Women. Autorka projektów edukacyjnych i naukowych oraz licznych publikacji z obszaru wpływu nowych technologii na społeczeństwo. Pierwszych kilkanaście lat związana zawodowo z firmami z branży internetu i nowych technologii. - Pasterze smoków i małe księżniczki patrzą w przyszłość. Czy nasze dzieci mogą czerpać siłę z książek i jak je z nimi czytać?
Termin: 11 czerwca, godz. 17:30
Karolina Lewestam - doktorka filozofii, eseistka; pisarka. Jest autorką i ilustratorką “Małej księżniczki”, opowieści nawiązującej do “Małego Księcia” (wyd. W.A.B.), zbioru esejów o rodzicielstwie “Pasterze smoków” (wyd. Czarne) i serii fantasy "opowieści świata Zorzy" (Agora) — pierwszy tom, “Silla”, wyszedł w 2022; niedawno ukazał się drugi, "Strażniczka perły". Wieloletnia felietonistka i publicystka Dziennika Gazety Prawnej, od kilku lat związana jest z magazynem “Pismo”, w którym odpowiedzialna jest za dział Idee, odpowiada na listy czytelników w serii “Rozmowy z K.” i pisze jedne z najchętniej czytanych tam esejów. Wielokrotnie nominowana do nagrody Grand Press, a także do Odkryć Empiku, Książki Roku portalu Lubimy Czytać, nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego i wielu innych. Matka trójki dzieci, współlokatorka trzech kotów. - Co znaczy być inteligentnym w dobie „sztucznej inteligencji”?
Termin: 21 czerwca, 17:30
Tomasz Stawiszyński - filozof, eseista, autor bestsellerowych książek “Potyczki z Freudem. Mity, pokusy i pułapki psychoterapii” (2013), „Co robić przed końcem świata” (2021), „Ucieczka od bezradności” (2021) oraz dwóch zbiorów wierszy “Nie ma takiego imienia” (1999) i “Rzecz ciemna” (2002). Od wielu lat zajmuje się problemami z pogranicza filozofii i psychoterapii. Eseje, wiersze i opowiadania publikował w wielu pismach; był m.in. redaktorem działu kultura w “Dzienniku” i wiceszefem działu społecznego, szefem działu krajowego i szefem działu publicystyki w “Newsweeku” (2008-2012). W TVP Kultura prowadził “Studio Alternatywne” i współprowadził “Czytelnię” (2007-2011). W latach 2013-2016 prowadził w Polskim Radiu RDC autorski program “Niedziela Filozofów czyli Potyczki z Życiem”. Od grudnia 2016 do lutego 2020 byl publicysta kwartalnika Przekroj. Od marca 2016 związany z Radiem TOK FM, gdzie prowadzi m.in. “Godzinę Filozofów”, “Kwadrans Filozofa” oraz – wraz z żoną, Cvetą Dimitrovą – internetowy podcast “Nasze wewnętrzne konflikty”. Jest stałym felietonistą „Tygodnika Powszechnego”.
Dr Paweł M. Boguszewski, neurobiolog w Centrum Neurobiologii w Instytucie Nenckiego Polskiej Akademii Nauk, zajmuje się badaniem mechanizmów zachowania się oraz emocji i ich korelatów neuronalnych w modelach wykorzystywanych w naukach podstawowych i biomedycznych. Interesuje się badaniami behawioralnymi zachowań afektywnych i eksploracyjnych oraz automatyzacją i informatyzacją procesów analizy danych eksperymentalnych. Studiował biologię na Uniwersytecie Warszawskim, tytuł doktora nauk biologicznych z zakresu neurofizjologii uzyskał w Instytucie Nenckiego PAN. W latach 2005-2008 odbył staż podoktorski na Wydziale Psychologii Yale University w New Haven w Stanach Zjednoczonych. Prywatnie jest pasjonatem programowania i żeglarstwa oraz popularyzacji nauki. - Clickbaity, hiperuwaga i zanik prasy. Jak zmienia się reportaż pod wpływem mediów cyfrowych?
Termin: 24 czerwca, godz. 17:30
Marek Szymaniak - dziennikarz i reporter. Publikował m.in. w „Dużym Formacie”, „Piśmie” i magazynie „Spider's Web+”. Twórca podcastu o pracy Pracownia. Laureat nagrody za reportaż prasowy przyznawanej przez jury Festiwalu Wrażliwego, zwycięzca konkursu dla dziennikarzy „Pióro odpowiedzialności” oraz zdobywca drugiej nagrody w konkursie „Twarze ubóstwa” im. Bartosza Mioduszewskiego. Dwukrotnie znalazł się w finale konkursu stypendialnego Fundacji „Herodot” im. Ryszarda Kapuścińskiego oraz trzykrotnie w finale Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej, m.in. za debiutancką książkę Urobieni. Jego druga książka Zapaść otrzymała nominację do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego oraz w konkursie Grand Press na reporterską książkę roku. - Twórczy dobrostan - warsztaty pisarskie i rozwojowe dla osób 15+
Piszesz lub chcesz zacząć przygodę z pisaniem, a przy tym lepiej poznać siebie i zadbać o swój dobrostan? Przyjdź na warsztaty literackie, połączone z eksperymentami i autorefleksją!
Poza tworzeniem własnych tekstów prozatorskich, poznasz innych i zaprezentujesz efekty swojej pracy w Zagłębiowskiej MEDIATECE.
Kiedy? 22 maja, 29 maja, 12 czerwca, 18 czerwca, godz. 16:00- 19:00
Spotkanie otwarte/prezentacja tekstów: 19 czerwca, godz. 17:30
Gdzie? Zagłębiowska MEDIATEKA w Sosnowcu
Jak się zgłosić? Zgłoszenia prosimy wysyłać do 19 maja na adres: fundacja.wspoltworcza@gmail.com w wiadomości podając tytuł „Warsztaty twórczego pisania” a w treści podając swoje imię i adres e-mailowy. UWAGA! O udziale decyduje kolejność zgłoszeń! Liczba miejsc jest ograniczona.
Prowadzenie: Anna Cieplak (pisarka) i Katarzyna Janota (ilustratorka)
Może Cię zainteresować:
