Andrzej Duda zawetował ustawę o języku śląskim
29 maja 2024 r. minął termin na podjęcie przez prezydenta decyzji w sprawie ustawy uznającej śląski za język regionalny. Tak jak przewidywała większość komentatorów, Andrzej Duda zdecydował się zawetować ustawę, kierując ją do ponownego rozpatrzenia przez Sejm. Do reprezentowania stanowiska głowy państwa wyznaczono minister Małgorzatę Paprocką.
W komunikacie opublikowanym przez Kancelarię Prezydenta czytamy, że w ocenie prezydenta, to czy ustawowe kryteria są spełnione, powinno być przedmiotem obiektywnej oceny. ,,Samo bowiem przekonanie zainteresowanej grupy społecznej, że odróżnia się w sposób istotny od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją, jest tutaj niewystarczające". Wśród argumentów uzasadniających prezydenckie weto, zawartych w komunikacie, znalazły się:
- przeważające wśród językoznawców stanowisko, że ,,gwary śląskie są gwarami języka polskiego, a dialekt śląski, na który się one składają, jest takim samym dialektem języka polskiego, jak np. dialekt małopolski, wielkopolski i mazowiecki";
- obawy, że ,,uznanie etnolektu śląskiego za język regionalny, a tym samym
objęcie go ochroną wynikającą z tego tytułu, może spowodować podobne
oczekiwania u przedstawicieli innych grup regionalnych"; - ,,szczególna dbałość o zachowanie tożsamości narodowej" w obliczu wojny za wschodnią granicą i niewykluczonych ,,działań hybrydowych" wobec Polski.
Komentarze po decyzji prezydenta
Marszałek Sejmu Szymon Hołownia
- Różnorodność to siła Polski, nie zagrożenie dla niej. Przykro, że Pan tego nie rozumie, Panie Prezydencie.
Wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela
- Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę o języku śląskim. To smutny dzień dla Ślązaczek i Ślązaków.
Poseł Monika Rosa (Koalicja Obywatelska), autorka projektu ustawy
- Prezydent odmówił uznania śląskiego językiem regionalnym. Zawetował ustawę. Gańba fest!
Eurodeputowany Łukasz Kohut (Koalicja Obywatelska)
- Prezydent Duda pokazał Śląskowi czerwoną kartkę. Dla niego liczy się tylko interes Kaczyńskiego, nigdy nie był zainteresowany interesem wszystkich obywateli Polski. Gańba, soroń a niy Prezydent.
Poseł Michał Gramatyka (Polska 2050), wiceminister cyfryzacji
- A idź chopie w pierony abo tam kaj oberiba wyrosto…
Poseł Borys Budka (Koalicja Obywatelska), były minister aktywów państwowych
- Angielskiego nie ogarnia. Przy śląskim też się skompromitował. „Poliglota”…
Poseł Maciej Konieczny (Lewica Razem)
- Ślązacy i ślązaczki istnieją tak samo jak istnieje język śląski. Zamykanie na to oczu jest głupie i osłabia polskie państwo. Na słuszne i nieuniknione uznanie naszych praw przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać. Niestety.
Grzegorz Franki, prezes Związku Górnośląskiego
- Prezydent Andrzej Duda opierając się na opiniach wybranych językoznawców stwierdził, że "gwary śląskie są gwarami języka polskiego, a dialekt śląski, na który się one składają, jest takim samym dialektem języka polskiego, jak np. dialekt małopolski, wielkopolski i mazowiecki".To jest chore.
Komunikat Ruchu Autonomii Śląska
- Zagrożenie zewnętrzne nie ma być zatem impulsem do poszanowania śląskiej tożsamości, co związałoby Ślązaków silniej z państwem polskim, lecz pretekstem do kulturowej uniformizacji. Przyszłoroczne wybory prezydenckie będą zatem na Górnym Śląsku plebiscytem - za lub przeciw naszej tożsamości.
Oświadczenie Rady Ślōnskigo Jynzyka
- Roztōmiyli, chocioż latoś zaś my niy poradziyli przeprzić władz do tego, coby ślōnskimu jynzykowi prziznało status regijōnalnego, to niy przestowōmy widzieć dlō niego dobryj prziszłości. Piyknie dziynkujymy ôsobōm, co przekludziyły propozycyjo zmiany gezecu bez Parlamynt, ôsobliwie posłance Mōnice Rosie i synatorce Halinie Biedzie. Dziynkujymy tyż europosłowi Łukaszowi Kohutowi za sparcie ze Strasburga i Bruksele. Niy przestowōmy robić dlo naszego jynzyka, a Wy bydźcie zicher, że hned Polska ôficyjalnie dojzdrzi, że ôn je skorb, co go trza piastować. Ślōnski jynzyk je jak berga, co jij niy trza uznanio ôd politykrōw, żeby istniała. Dejcie pozōr na berga.
Rada Ślōnskigo Jynzyka
Przyjaciele, chociaż w tym roku znowu nam się nie udało przekonać władz do tego, aby śląskiemu językowi przyznało status regionalnego, to nie przestajemy widzieć dla niego dobrej przyszłości. Bardzo dziękujemy osobom, które przeprowadziły propozycję zmiany ustawy przez Parlament, zwłaszcza posłance Monice Rosie i senatorce Halinie Biedzie. Dziękujemy też europosłowi Łukaszowi Kohutowi za poparcie ze Strasburga i Brukseli. Nie przestajemy pracować dla naszego języka, a Wy bądźcie pewni, że wkrótce Polska oficjalnie dostrzeże, że jest on skarbem, który trzeba pielęgnować. Ślōnski jynzyk je jak berga, co jij niy trza uznanio ôd politykrōw, żeby istniała. Dejcie pozōr na berga.
Rada Języka Śląskiego
