Arcybiskup Adrian Galbas: Nigdy Kościół nie powinien wykorzystywać władzy świeckiej

W 2021 roku zakończyło się śledztwo prowadzone przez Stolicę Apostolską „w sprawach wykorzystywania seksualnego popełnionego wobec osób małoletnich przez dwóch kapłanów”, które dotyczyło lat posługi Wiktora Skworca - dotychczasowego metropolity katowickiego. Zrezygnował on wówczas m.in. z członkostwa w Radzie Stałej Konferencji Episkopatu Polski i poprosił o wyznaczenie arcybiskupa koadiutora. Został nim Adrian Galbas.

Niedawno Wiktor Skworc skończył 75 lat - osiągnął wiek emerytalny i złożył rezygnację, którą przyjął papież Franciszek. W związku z tym w sobotę, 17 czerwca 2023 roku, odbył się ingres, czyli oficjalne objęcie władzy w archidiecezji katowickiej przez Adriana Galbasa.

„Nie jestem zagorzałym fanem doraźnych programów duszpasterskich”

Arcybiskup Adrian Galbas podczas homilii podkreślił słowa, które znajdują się nad wejściem do Archikatedry Chrystusa Króla: „Soli Deo honor et gloria” - „Tylko Bogu cześć i chwała”. Wskazał, że zgadzają się one z jego wizją Kościoła.

- Taki Kościół chciałbym tu na Górnym Śląsku razem z wami tworzyć. Kościół, który ma jednego Pana i który cały jest wychylony w jego stronę. Kościół, który siebie nie stawia w centrum, nie stawia też w centrum żadnej doczesnej korzyści, nie zasłania, ale odsłania ludziom Boga, którego obraz dla tak wielu jest dzisiaj przysłonięty, zapaćkany, albo nawet całkowicie wymazany z życia - Adrian Galbas.

- Przyznam się szczerze, że nie jestem zagorzałym fanem doraźnych programów duszpasterskich. One często ogłupiają, zwalniają z osobistego wysiłku, z kreatywności, zwłaszcza, gdy traktujemy je jak instrukcje. Są też zwykle jakby czymś zewnętrznym, utwierdzając nas w złudnym myśleniu, że oto - opracowując program - odwaliliśmy kawał dobrej roboty i możemy odpocząć. Chrystus nie powiedział przecież: „Idźcie i piszcie programy”. Powiedział: „Idźcie i głoście”!

„Utrata zaufania spowodowana została w dużej mierze naszymi grzechami”

Wygląda na to, że nowy metropolita katowicki potrafi posypać głowę popiołem i przyznać się do błędów, które popełniają duchowni, co wielu zwierzchnikom Kościoła w Polsce nie przechodzi przez gardło. Odniósł się do stale malejącej liczby wiernych w świątyniach oraz pozycji Kościoła w przestrzeni publicznej.

- Stało się tak głównie z powodu utraty zaufania do naszej wspólnoty i to ze strony wielu ludzi, także, a nawet przede wszystkim tych, którzy byli w jej wnętrzu. Ta utrata zaufania spowodowana została w dużej mierze naszymi - duchownych - grzechami. Od zawsze ludzie świeccy boleli przede wszystkim nad trzema z nich: rozwiązłością, pazernością i hipokryzją, choć nie zawsze o swym bólu mówili. Dziś już mówią. Kiedy więc Kościół, czy to w osobach duchownych, czy świeckich mówi: „Soli Deo honor et gloria”, wielu zdystansowanych do Kościoła powie: „Sprawdzam. Pokażcie mi to". Przykład! Przykład, a nie wykład! - Adrian Galbas.

Zapowiedział, że na grzech rozwiązłości, pazerności i hipokryzji chciałby odpowiedzieć trzema cechami, które są przypisane biskupowi diecezjalnemu w Kodeksie Prawa Kanonicznego: miłością, pokorą i prostotą życia.

- Niestety, jakby nie liczyć, niepraktykujących w naszej archidiecezji jest więcej niż praktykujących! (…) Z różnych powodów oddaliliście się od wspólnoty Kościoła, choć nie od wiary! Rozumiem was, jakiekolwiek były szczegółowe powody tego oddalenia. Jeśli to z powodu naszych grzechów, przebaczcie nam. Mam nadzieję, że wasze odejście od Kościoła nie jest bezpowrotne!

„Nigdy Kościół nie powinien wykorzystywać władzy świeckiej”

Polski Kościół w ostatnich latach, zamiast zmierzyć się z problemami, przyjął postawę opartą na syndromie oblężonej twierdzy. W homilii Adriana Galbasa można jednak dostrzec próbę powrotu do dialogu. Oby na słowach się nie skończyło.

- Do wspólnej drogi zapraszam także chrześcijan z innych wyznań, a także siostry i braci, wyznawców judaizmu, islamu oraz innych religii. Wiele wspólnych etapów życiowej drogi możemy przejść także z tymi, którzy w ogóle nie wierzą w Boga, którzy gdzie indziej szukają pocieszenia, sensu i motywacji dla swoich wyborów. Patrzmy na to co nas łączy i co możemy zbudować razem.

Do współpracy metropolita zaprosił władze państwowe i samorządowe, określił jednak granice.

- Nigdy Kościół nie powinien wykorzystywać władzy świeckiej, ani władza świecka nigdy nie powinna wykorzystywać Kościoła, ale współpracować powinni zawsze. Oby nam się to udało. Wszyscy pewnie bolejemy z powodu dwóch Polsk w Polsce. Coraz bardziej oddalonych od siebie, coraz bardziej napiętych. Każda ma swoje poglądy, swoje postulaty, swoich liderów. To jest normalne. Szkoda jednak, że jedna Polska nie umie się spotkać z drugą. Przed laty Kościół pomógł zbudować okrągły mebel przy którym usiedli ludzie z bardziej jeszcze odległych ideowo światów. Nie wiem, czy dziś Kościół w Polsce byłby w stanie to zrobić. Nie ma już takiego autorytetu i takiej siły. Poza tym przez wielu kojarzony jest tylko z jedną z tych Polsk. Trzeba jednak próbować robić wszystko co możliwe. Tam, gdzie nie uda się zbudować mostu, zbudować przynajmniej kładkę albo ponton. Coś. Cokolwiek. Próbować pomóc pozszywać, to, co poprute, posklejać, to co połamane, pozbliżać to, co pooddalane - Adrian Galbas.