Kedy
idzie sie spodziywać przigōd Asteriksa po ślōnsku?
We
czyrwcu. Terŏz robiymy ôstatni poprŏwki, coby być fertich na
Ôlimpijski Szpile we Francyji. W 1968, kej w Grenoble ôdbyły sie
zimowe Szpile Goscinny napisoł “Asteriksa na Szpilach
Ôlimpiskich”. Beztōż jo terŏz przekłŏdōm, coby zaś na
Szpile Ôlimpijski pokŏzały sie przigody Gala, tym razym piyrszy
rŏz po ślōnsku.
Downo
już żeś chcioł tłōmaczyć Asteriksa, pra?
Ja.
Nojprzōd, jeszcze przed “Mikołojkiym”, chciołech już
przekłŏdać Asteriksa, ale trza było sie dogodać co do praw
autorskich. Niy zrezygnowołch ale z kōmiksu i w 2021 pokozoł sie
“Kajko i Kokosz. We krajinie Borostraszkōw”. Potym żech zrobiōł
piyrszy przekłŏd ksiōnżki bezpostrzednio ze francuskigo na
ślōnski, a terŏz noreszcie robiã nad Galym. Do “Mikołojka”
jeszcze wrōcymy. Cołki nakłŏd sie sprzedoł, beztōż hneda
bydzie dodruk.
A
skōnd te zainteresowanie Asteriksym?
Niy
spōmna se eli piyrszy bōł kōmiks abo aminacyje na kasetach VHS,
ale ôd bajtla fest miołech rod Asteriksa a jeszcze bardzij jego
kōmpla Ôbeliksa. Ciynżko wybrać jedyn ulubiōny epizod, ale
ôlimpiada noleży na zicher do tych nojlepszych. Wydownictwo
poczōntkowo propōnowało mi przekłŏdać piyrszy tōm, Astérix le
Gaulois, ale skuli ôlimpiady w Paryżu i mojij miyłości do szportu
wybōr bōł inkszy.
Jak
to je być tłōmaczym, dobrze?
Podug
mnie to niy tak że abo że niy dobrze. Kej bych mioł pedzieć to
rozmańcie. We mojij robocie tyż tłōmacza, ale sztyjc to sōm te
same tymaty. Może sie to zmierznōnć. Skuli tego szukōm se wyzwań
po robocie. Rod czytōm dzieckōm bojki a kōmiksy, tōż potym
przekłodōm to co mie a im sie podobo. To dziecka sōm mojimi
piyrszymi krytykami, potym reszta familije a na kōniec moji
doświadczōne szpece ôd ślōnskigo (Zofia Przeliorz, Elżbieta
Grymel, Stanisław Neblik). Nad mojimi przekłodami robiōm sztyry
pokolynia Ślōnzokōw i to je fajne w tej robocie, pogodać z
inkszymi. Drugo rzecz co raduje tłōmacza to kej we przekładzie
idzie dać coś ôd sia. Toć trza sie trzimać ôryginału, ale
nikedy trza coś powynokwiać… (Ôddekuj Ślōnsk choby nigdy przodzij! Szrajbnij sie na nasz ślōnski newsletter: https://www.slazag.pl/newsletter-slaski)
Bo
u Gościnnego moc graczki słowym i mian włŏsnych.
Gynau
i to ôd samego poczōntku. Fto kuknie do ôryginału mono
rozszyfruje czamu jedyn z rzymskich ôbozōw mianuje sie Szpajzum a
inkszy Namakum. Z mianami bohatyrōw tyż je fajny szpas. Czytelnik
pozno Fyrlokotliksa, Szlagriksa i… Markusa Musklotwardusa.
Wszyjskich wōm niy wyzdradza. Doczytocie… Mono jeszcze szefa
wioski przedstawia, coby pokozać, że tych mianōw to z luftu niy
biera. We francuskij wersyji to Abraracourcix. Te miano to cołki
zdani. Dosłownie szło by rozczytać, że ôn mo krōtki rynce, ale
tak rychtyg ausdruk “à bras raccourcis” używo sie do ôpisu
gwołtownych, brutalnych zachowań. To znaczy, że ftoś je
impulsywny, wyrywny, gibko dowo sie do chaje. Taki tyż je nasz
Dochajiks Piyrszy… Piyrszy do chaje, no i piyrszy znany szef tej
wioski.
Jak
dobrze pudzie to ksiōnżka pokŏże sie kej status jynzyka bydzie
juz nadany?
Jak
to godajōm do ôśmiu razy sztuka. W kōńcu. Ale ustawa to jedne a
wkludzani nauki jynzyka ślōnskigo do szkołōw to drugi. Je żech
ôptymistōm, ale wiym, że to niy bydzie proste. Sōm już ludzie,
kerzi lata zajmujōm sie edukacyjōm regijōnalnōm i ś nimi tyż
Rada Ślōnskigo Jynzyka, do kerej noleża, chce spōłpracować.
Rychtowane sōm już podstawy programowe, robiymy spis lektur (na
szczynści bydzie w czym wybiyrać). Chcymy wymiyniać sie pōmysłami
na lekcyje. To niy śmi być ajnfachowe. To musi mieć jakość.
Pytani yno wiela dziecek bydzie chyntnych… Bydymy eksperymyntować.
Na szyrszo skala ślōnski może wlyź do szkołōw we 2025. Wierza,
że moji bajtle z tego skorzystajōm.