Awans piłkarek na mistrzostwa Europy. 43 lata temu sosnowiecki klub "Czarni" był bazą utworzenia kobiecej reprezentacji Polski

100 lat dziedzictwa klubowego

Koło Sportowe Związku Zawodowego Kolejarzy "Ruch" zarejestrowane zostało w kwietniu 1924 roku, choć archiwa prasowe mówią o jego działalności nieformalnej już jesienią 1922 roku. Powołano 3 sekcje: piłki nożnej mężczyzn, piłki siatkowej kobiet i strzelectwa. W późniejszym czasie powołano też sekcje kolarstwa i boksu. Po zakończeniu II wojny światowej występował jako Związek Zawodowy Kolejarzy Sosnowiec, a od 1949 roku nazwę klubu zmieniono na Klub Sportowy "Kolejarz" Sosnowiec. Stadion klubowy znajdował się w pobliżu dworca kolejowego Sosnowiec Południowy aż do 1975 roku, kiedy postanowiono o budowie w tym miejscu supermarketu, który istnieje do dziś.

Trudniej jest ustalić dokładną datę powstania Klubu Sportowego "Czarni" przy Sosnowieckich Odlewniach Staliwa, występującego później jako Górniczy Klub Sportowy "Czarni" Sosnowiec. Pierwsze ślady tej nazwy odnajdujemy w archiwach dotyczących rozgrywek ligowych sezonu roku 1957, jednak mówi się, że zalążki klubowej działalności miały miejsce wcześniej. Powołano trzy sekcje: piłki nożnej mężczyzn, piłki siatkowej kobiet i tenisa stołowego. Obiekty klubowe stanowiło boisko z przyległościami, położone przy skrzyżowaniu alei Józefa Mireckiego i ulicy Stanisława Moniuszki w dzielnicy Stary Sosnowiec.

Warto też zaznaczyć, że klub ten nie miał niczego wspólnego z działającym od roku 1927 Robotniczym Klubem Sportowym "Czarni" Milowice, który – w wyniku kolejnych fuzji i przekształceń – stał się częścią klubu znanego dziś jako "Zagłębie" Sosnowiec.

Do fuzji G.K.S. "Czarni" Sosnowiec z K.S. "Kolejarz" Sosnowiec doszło w roku 1976. Bazą infrastrukturalną klubu, który odtąd przyjął nazwę Kolejowego Klubu Sportowego "Czarni" Sosnowiec, stały się dotychczasowe obiekty K.S. "Unja" Sosnowiec (pisownia oryginalna) w dzielnicy Pogoń, także przy alei Józefa Mireckiego. "Unja" bowiem, w wyniku kolejnych fuzji i przekształceń, stała się kilkanaście lat wcześniej częścią Klubu Sportowego "Zagłębie" Sosnowiec. A ten dysponował już wtedy od dawna imponującym kompleksem sportowym, wraz ze "Stadionem Ludowym", zbudowanymi na terenie pozyskanym od Szopienic.

Dotychczasowe obiekty "Czarnych" przekazano więc pod zarząd miasta dla przeprowadzania tam zawodów dzieci i młodzieży szkolnej, natomiast obiekty dawnej "Unji" przekazano interesującemu nas dziś klubowi. Obiekt, który powstał w 1930 roku i obecnie jest zarządzany przez miasto, od kilkunastu lat nosi imię Jana Ciszewskiego – pochodzącego z sosnowieckiej Pogoni, popularnego komentatora sportowego z czasów największych sukcesów polskiego futbolu.

50 lat sekcji żeńskiej piłki nożnej

5 września 1974 roku powołano sekcję piłki nożnej G.K.S. "Czarni" Sosnowiec. Stało się to na fali wzrostu popularności piłki nożnej w Polsce, po pamiętnych mistrzostwach świata mężczyzn w Niemczech (RFN). Zamieszczono ogłoszenie w tygodniku "Wiadomości Zagłębia" o naborze do sekcji żeńskiej, po którym zgłosiło się blisko sto chętnych amatorek. Współzałożycielką i późniejszą kierowniczką piłkarskiej sekcji żeńskiej klubu była aż do 1991 roku Irena Półtorak.

W sezonie ligowym 1976/1977, czyli po fuzji z "Kolejarzem", drużyna wystąpiła już pod nową nazwą, czyli nie jako klub górniczy, a kolejowy. Zaledwie po trzech latach od tego momentu, sięgnęła po pierwszy tytuł mistrzyń Polski. Od tamtego momentu zawodniczki zdobyły do dziś aż 28 medali rozgrywek ligowych, z czego 13 z nich było złotych. Także 13 razy triumfowały w rozgrywkach Pucharu Polski, a 12 razy w mistrzostwach w halowej piłce nożnej pięcioosobowej.

Niemal od początku jej powołania, sekcja kobiecej piłki nożnej stała się wiodącą w klubie. Prowadzona jest także Akademia Piłkarska "Czarni" Sosnowiec, w której obecnie szkoli się ok. 400 młodych zawodniczek i zawodników.

Reprezentacja Polski w piłce nożnej kobiet

W 1981 roku działacze "Czarnych" Sosnowiec i "Checzy" Gdynia, powołali Komisję ds. Piłki Nożnej Kobiet, która funkcjonowała w strukturach Podokręgu Sosnowiec Okręgowego Związku Piłki Nożnej w Katowicach. Irena Półtorak łączyła podwójną funkcję kierowniczki: sekcji klubowej oraz piłkarskiej reprezentacji Polski seniorek. Równorzędnymi trenerami – selekcjonerami kadry narodowej zostali: Tadeusz Maślak (Czarni) i Roman Bieszke (Checz). Wkrótce zorganizowano pierwsze zgrupowanie kadry narodowej, w której znalazły się piłkarki sześciu klubów, w tym głównie z Sosnowca i z Gdyni.

Dzięki współpracy z włoską federacją piłkarską, 27 czerwca 1981 roku, w Katanii, kobieca reprezentacja Polski rozegrała swoją pierwszą międzynarodową potyczkę, ulegając 0:3. 12 lipca 1984 roku Polki debiutowały przed własną publicznością w Piotrkowie Trybunalskim, ulegając gościniom z Czechosłowacji 1:4 i jednocześnie zdobywając pierwszą bramkę w historii występów reprezentacji kraju.

Od czasu powstania drużyny narodowej, zawodniczki sosnowieckiego klubu stanowiły jeden z jej filarów. Wśród nich m. in. takie nazwiska, jak: Jolanta Cubała, Agnieszka Drozdowska, Marzena Jamrozy, Grażyna Palus, Luiza Pendyk, Barbara Rembiesa, Agnieszka Szondermajer, Wanda Waniek, Zofia Wojtas, Lidia Wypych, Danuta Zgryźniak.

Przez pół wieku liga kobiecej piłki nożnej w Polsce rozrosła się znacząco, stwarzając także większe zaplecze kadrowe dla kadry narodowej. Przez cały ten czas zawodniczki sosnowieckiego klubu – najbardziej utytułowanego w kobiecym futbolu w Polsce – stanowiły istotną jej część.