WOŚP od ponad 30 lat wspiera służbę zdrowia. Dr hab. Erita Filipek: "Sprzęt, który otrzymujemy to dla nas niezwykle cenny dar"

30. finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy odbył się pod hasłem: "Przejrzyj na oczy". Ponad 224 miliony złotych zostały rozdzielone pomiędzy oddziałami okulistyki dziecięcej. Jednym z nich była Klinika Okulistyki Dziecięcej Katedry Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, którą dowodzi dr. hab. n. med. Erita Filipek. W placówce pod koniec stycznia 2022 roku odbyło się wydarzenie w ramach finału WOŚP. Jaką formę miało, z jakimi trudnościami się napotkało i o skali korzyści dla systemu opieki zdrowotnej mówi Erita Filipek.

Jak przebiegła ubiegłoroczna edycja WOŚP w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym SUM w Katowicach?
"UCK gra dla WOŚP" to wyjątkowa impreza promująca zdrowie. W zeszłym roku program wydarzenia przygotowaliśmy dużo wcześniej. Do akcji aktywnie włączyli się lekarze okuliści i pielęgniarki, którzy konsultowali i badali uczestników. Jednocześnie w holu szpitala odbywała się bogata część artystyczna – wystąpiły różne zespoły, soliści, teatr, chór. Zwieńczeniem był koncert zespół Cree. Z uwagi na silny wiatr (w związku z orkanem Nadią, która nadciągnęła nad Polskę w samych Katowicach strażacy interweniowali 1317 razy - przyp. red.), musieliśmy zrezygnować z koncertu na zewnątrz i przenieść wszystko do wnętrza budynku. Efekt przerósł nasze najśmielsze oczekiwania. Było naprawdę pięknie.

Co z ubiegłorocznej edycji najbardziej pani zapamiętała?
Przede wszystkim fakt, że mieliśmy sporo pacjentów pediatrycznych. Pokrywało się to z hasłem 30. finału WOŚP, który był dedykowany okulistyce dziecięcej. Ponad 180 osób skorzystało z dostępnych badań, wykonywanych w gabinetach okulistycznych oraz onkologicznym. Nie ukrywam, że było to wydarzenie trudne pod względem logistycznym. Przygotowania trwały już od października i nasze biuro prasowe stanęło na wysokości zadania. W organizacji pomogła również dyrekcja, oraz prawie wszyscy pracownicy naszego szpitala, od pionów administracyjno-technicznych po lekarski. Obecni byli również przedstawiciele Rady Miasta.

30. finał dedykowany był okulistyce dziecięcej, co dzięki niemu zyskał szpital?
Sprzęt spłynie do nas w najbliższych tygodniach. Otrzymamy aparaturę diagnostyczną, która zostanie ulokowana na oddziale okulistyki dziecięcej, w poradni okulistyki dziecięcej oraz na bloku operacyjnym. Dzięki 30. finałowi WOŚP otrzymamy m.in. mikroskop, stół operacyjny, urządzenia wykorzystywane do usuwania zaćmy, badań OCT (badanie, pozwalające precyzyjnie i dokładnie ocenić narząd wzroku - tłumaczy red.) oraz tworzące wizualizację 3D, dzięki którym pacjenci będą mieli możliwość obejrzenia zapisu badania. Wartość sprzętu przekracza 5 mln. Należy zaznaczyć, że okulistyka to dziedzina, w której są wykorzystywane jedne z najdroższych sprzętów medycznych. Wynika to z faktu, że badania i operacje są bezkontaktowe, a jeżeli mamy możliwość - wybieramy sprzęt najwyższej klasy, który jest na rynku. Dzięki niemu pacjenci czują się bezpiecznie, a my jako specjaliści mamy świadomość, że sprzęt będzie służył nam przez długie lata.

Jak wygląda procedura przyznania sprzętu przez fundację WOŚP konkretnym placówkom medycznym?
Jako Klinika i Oddział Okulistyki Dziecięcej UCK wnioskowaliśmy o sprzęt, który byłby nam potrzebny. Wysłaliśmy wnioski do fundacji WOŚP opatrzone drukami, zaświadczające iż jesteśmy szpitalem publicznym, mamy kontrakt z NFZ oraz szacunkową roczną liczbę pacjentów. Dokumenty złożyliśmy w ciągu dwóch tygodni od finału imprezy. Wnioski przeszły weryfikację i zostały wysłane do Warszawy. Następnie powołano zespół ekspertów, do którego zostałam zaproszona jako szefowa oddziału okulistyki dziecięcej. Wówczas zebrany sztab dokonuje wyborów i przetargów na zakup zasugerowanych przez placówki sprzętów. Następnie fundacja otrzymuje zakupioną aparaturę i przekazuje wybranym oddziałom.

Jak wspomniała pani wyżej, dzięki 30. finałowi WOŚP szpital otrzyma aparaturę medyczną o wartości kilku milionów złotych. Czy we wcześniejszych edycjach fundacja przekazała sprzęt placówce?
To pierwszy raz, kiedy taka ilość sprzętu trafi na oddział okulistyki dziecięcej naszego szpitala. Wcześniej fundacja WOŚP wyznaczała inne równie ważne, ale niezwiązane z okulistyką cele. W poprzednich latach można było aplikować o przyznanie innego rodzaju sprzętu. W poprzednich edycjach otrzymaliśmy aparat typu retcam do monitorowania i wykrywania objawów retinopatii u wcześniaków. Cztery lata temu dostaliśmy przenośny aparat OCT (pozwala na zdiagnozowanie chorób siatkówki i naczyniówki - wyjaśnia red.), który służy nam na bloku operacyjnym. Sprzęty okulistyczne dość szybko się zużywają, dlatego wsparcie WOŚP, było nam naprawdę potrzebne.

Na powyższych przykładach można stwierdzić, że WOŚP do tej pory zrobił kawał dobrej roboty dla polskiego systemu opieki zdrowotnej. Jak, pani zdaniem, poradziłaby sobie służba zdrowia, gdyby nie fundacja założona przez Jurka Owsiaka?
Zgodzę się z Panią, że WOŚP robi bardzo dobrą robotę. Szpitala nie byłoby stać na zakup tak drogiego sprzętu. To dla nas niezwykle cenny dar. Uczestnicząc w zespole ekspertów, który dokonywał wyboru placówek i przetargów, stwierdzam, że działalność fundacji jest poprowadzona transparentnie. Dzięki czemu każdy, kto tego sprzętu potrzebuje ma równe szanse by go otrzymać.

Temat tegorocznego finału to "Chcemy wygrać z sepsą". Środki zostaną przeznaczone na wsparcie oddziałów zakaźnych. Czy Pani zdaniem zbiórka środków na ten cel zaspokoi obecne potrzeby służby zdrowia?
Temat obecnego finału jest ważny i został stworzony w odpowiedzi na pandemię COVID-19, która zaburzyła poprawne funkcjonowanie ochrony zdrowia. Uważam, że cel obecnego finału jest potrzebny - biorąc pod uwagę obecny szczyt zachorowań, oddziały zakaźne powinny być lepiej zaopatrzone. Oprócz oczywiście najnowszego sprzętu medycznego, należy również uświadamiać społeczeństwo, jak istotną rolę pełni profilaktyka. Jako lekarz powtarzam wielokrotnie, by szczepić się przeciwko grypie i koronawirusowi. Ważnym aspektem profilaktyki są także podstawowe zasady higieny, czyli częste mycie i dezynfekowanie rąk. Nie możemy również zapominać o maseczkach w zatłoczonych miejscach. Przez dwa lata wskaźnik zachorowań na grypę i inne wirusy spadł, właśnie dzięki tej barierze. Gdy będziemy przestrzegać tych trzech zasad, samoistnie odciążymy oddziały zakaźne.

Na jakie cele fundacja WOŚP powinna powinna przeznaczyć WOŚP w kolejnych edycjach?
Przede wszystkim w ochronie zdrowia brakuje pracowników. Chodzi mi zarówno o pielęgniarki, ratowników oraz lekarzy. Obecny średni wiek lekarza to 50 lat. Brakuje przede wszystkim psychiatrów i pediatrów. Brak specjalistów najbardziej odczuwalny był w trakcie pandemii. Wówczas my lekarze ze względu na brak oddziałów zakaźnych i specjalistów ds. chorób zakaźnych często działaliśmy na ślepo. Kiedyś przy każdym szpitalu powiatowym funkcjonował oddział zakaźny. Tego rozwiązania nam dzisiaj brakuje. W trakcie pandemii nie tylko umierali pacjenci, ale również pracownicy służby zdrowia, dlatego uważam, że wsparcie personalne jest jak najbardziej uzasadnione.