Długa droga do uznania języka śląskiego
Działacze, aktywiści i śląscy politycy już od ponad 17 lat walczą o prawne uznanie śląskiego za język regionalny. Światełko w tunelu pojawiło się dopiero, gdy ówczesny kandydat na premiera Donald Tusk w swojej „Deklaracji Radzionkowskiej” obiecywał załatwienie sprawy w 100 dni od objęcia rządów. W końcu po ponad 150 dniach, 9 maja ustawa o ślōnskij godce została przegłosowana w Senacie. Oczywiście, jak wszyscy się spodziewali, prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę. Środowiska sprzyjające językowi śląskiemu szybko zapowiedziały, że wrócą do sprawy po zaprzysiężeniu nowego prezydenta. Na to musimy czekać jeszcze prawie rok. W międzyczasie, w maju tego roku, polski rząd powołał nowy organ przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Instytut Różnorodności Językowej. Na Górnym Śląsku za to od listopada 2023 roku działała Rada Języka Śląskiego.
Rada Języka Śląskiego
Rada Ślōnskigo Jynzyka to organ powołany do życia podczas spotkania śląskich artystów i intelektualistów, które odbyło się 30 listopada 2023 roku w Teatrze Śląskim. RŚJ powstała z inicjatywy zarządu Towarzystwa Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy Pro Loquela Silesiana. Strona internetowa Rady: radaslonskigojynzyka.org. Rada ma za zadanie m. in. analizować i oceniać stan języka śląskiego i wypowiadać się w sprawie polityki językowej, a także współpracować z organami administracji rządowej w sprawach oceny warunków rozwoju języka śląskiego i badań nad nim.
Od wspomnianego wcześniej weta prezydenta niewiele było słychać o funkcjonowaniu rady. Czy to oznacza, że organ odpuścił sobie walkę o uznanie śląskiego za język regionalny? Jak przekonuje przewodniczący rady, jest inaczej.
- Toć, że Rada funguje, ale miyndzy kōńcym moja i wrześniym była sesyjo na uniwerzytetach, a potym feryje, tōż siyłōm rzeczy sie moc niy dzioło bez tyn czas. Mieli my tref 6 września, kaj my przedyskutowali robota ôd zespołu ds. edukacyje i pora sprow zwiōnzanych ze kodyfikacyjōm - mówi Grzegorz Kulik, przewodniczący RJŚ
Dodatkowo, do Rady Programowej nowopowstałego Instytutu Różnorodności Językowej powołano prof. Jolantę Tambor (wiceprzewodniczącą RJŚ) jako przedstawicielkę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Rada Języka Śląskiego liczy na owocną współpracę z Instytutem.
- Ze Instytutym Rozmajtości Jynzykowyj na zicher bydymy spōłrobić. Jo po prowdzie niy je we programowyj radzie ôd tyj instytucyje, ale znōm ôsobiście dochtorka Anna Wotlińsko i wiym, że to je noleżyto ôsoba na noleżytyj szteli, tōż na isto tako spōłrobota prziniesie moc dobrego - dodaje Grzegorz Kulik
Warto wspomnieć, że jednym z zadań Instytutu Różnorodności Językowej jest realizacja własnych programów, w tym programów stypendialnych i dotacyjnych, co może przydać się godce w oczekiwaniu na pełne, prawne uznanie.
Może Cię zainteresować:
