„Czy wiycie kaj som Michałkowice? Gdzieś na Śląsku. Między Bytkowem a Bańgowem. Teraz już wiycie. W Michałkowicach życie biegnie powoli, cztery strony świata na wyciągnięcie dłoni” – śpiewał, pochodzący z Michałkowic, Jan „Kyks” Skrzek.
Michałkowice to jedna z najstarszych dzielnic Siemianowic Śląskich (od 1951 r.), która powstała jako osada na terenie Księstwa Bytomskiego. Znajduje się tam jedna z najstarszych parafii rzymskokatolickich na Górnym Śląsku (św. Michała Archanioła), założenie której wiąże się z wizytą Jacka Odrowąża w tym rejonie. Z niej wyodrębniły się między innymi parafie: Siemianowice, Bańgów, Przełajka, Maciejkowice, Józefowiec, Bytków. Pierwsze wzmianki o parafii w Michałkowicach pojawiają się pod już pod koniec XIII wieku.
Michałkowice założył Michał? Tak głosi miejscowa legenda
Nazwa miejscowości wywodzi się od imienia Michał. Miejscowa legenda głosi, że Michał, który założył osadę miał dwóch braci: Siemiona, który założył Siemianowice i Macieja, który założył Maciejkowice (dziś część Chorzowa). W czasach panowania niemieckiego na tych terenach, miejscowość nosiła nazwę Michalkowitz. Heinrich Adamy w dziele o nazwach miejscowych na Śląsku, wydanym w 1888 roku we Wrocławiu, jako starszą od niemieckiej wymienia polską formę nazwy - Michałkowice, podając jej znaczenie "Dorf des St. Michael" - "Wieś św. Michała".
- Rozpatrując całościowo dzieje Michałkowic należy mieć świadomość, że przez większość analizowanego czasu, gmina była niewielką wsią. Od średniowiecznych początków do momentu XIX-wiecznej industrializacji i urbanizacji pozostawała kilkusetosobową osadą o charakterze przede wszystkim rolniczym. Przez cały ten okres funkcjonowała w ramach systemu feudalnego jako wieś będąca własnością osób prywatnych, wywodzących się ze stanu szlacheckiego. Na przestrzeni wieków właściciele wsi się zmieniali – Michałkowice były sprzedawane, dziedziczone bądź przejmowane przez ożenek. Należały one do rodzin: Michałkowskich (XVI wiek), Mieroszewskich (XVI-połowa XVIII wieku), Schwellengräbelów (połowa XVIII wieku), Ogonów (połowa XVIII wieku), -Rheinbabenów (lata 1774/1775-1894), Hohenlohe-Öhringen (lata 1894-1905) – pisze Marcin Wądołowski w „Vademecum historii Michałkowic”.
Kopalnia„Max” najważniejszy zakład w Michałkowicach
Rewolucja przemysłowa dotarła i do tej rolniczej miejscowości. Najważniejszym zakładem przemysłowym na terenie Michałkowic była kopalnia „Max” uruchomiona w 1885 roku. W 1936 roku została przemianowana na kopalnię „Michał”, a w 1975 roku stała się częścią kopalni „Siemianowice”.
- Pierwsze nadania górnicze rodzina Rheinbabenów uzyskała już w 1856 roku, jednak z budową infrastruktury wydobywczej zwlekano aż do lat 80. XIX wieku. W 1881 roku zainicjowano budowę szybów, by cztery lata później rozpoczęła się eksploatacja kopalni "Max" (nazwanej tak na cześć ówczesnego dziedzica michałkowickiego – Maxa Rheinbabena). W 1892 roku zakład został kupiony przez księcia Hugona Hohenlohe-Öhringen, który go unowocześnił i rozbudował - pisze Marcin Wądołowski.
Ostatni wagon węgla wyjechał na powierzchnię z dawnej kopalni „Michał” w sierpniu 1994 roku. Dziś przypomina o niej Park Tradycji oddany do użytku w 2012 roku. Powstał w maszynowni dawnego szybu wyciągowego Krystyn i na terenach wokół niego. Z rolniczej przeszłości miejscowości pozostało niewiele. Większość dawnych pól to dziś osiedla mieszkaniowe.
Polecamy naszą galerią starych zdjęć i pocztówek z Michałkowic. Co ciekawe jedna została błędnie opisana jako pocztówka z Miechowic.
Może Cię zainteresować:
