Zaledwie kilka dni temu prezentowaliśmy na zdjęciach jak wyglądają odnowione familoki kolonii Zgorzelec w Bytomiu: Bytom ma już swój "Nikiszowiec". Zrewitalizowana Kolonia Zgorzelec lśni pięknem cegły. Zobaczcie!
Po drugiej stronie Bytomki, w odległości raptem 2,5 km w linii prostej znajduje się stary Orzegów. Położony trochę na uboczu, z dala od głównych dróg regionu żyje swoim własnym życiem. I to żyje całkiem długo, bo pierwsze wzmianki o nim pochodzą jeszcze z początków XIV stulecia.
Orzegów urósł dzięki Goduli i Schaffgotschom
W latach 20. XIX w. Orzegów kupuje Karol Godula – postać, której chyba Czytelnikom ŚLĄZAGA przedstawiać nie trzeba. Nie dziwota też, że krótko po tym w Orzegowie zaczyna działać pierwsza kopalnia. Po śmierci „króla cynku” Orzegów dziedziczy jego jedyna spadkobierczyni - Joanna Gryzik, która w 1858 r. wychodzi za mąż za hrabiego Hansa Ulricha Schaffgotscha.
W rodzinie Schaffgotschów Orzegów pozostanie do końca II wojny światowej. To właśnie w tym okresie pojawiają się tam przykuwające dziś oko budynki z cegły:
- charakterystyczny dwuwieżowy kościół pw. św. Michała Archanioła (wzniesiony w latach 1909-1911),
- sąsiadujący z nim budynek dawnego probostwa (obecnie Centrum Inicjatyw Społecznych – Stary Orzegów),
- dawny hotel „Victoria”, gmach szkoły przy ul. Królowej Jadwigi (dziś zajmowany przez Wyższą Szkołę Nauk Stosowanych),
- wybudowany w stylu neogotyckim ratusz (pełnił swą funkcję do roku 1951, później przez kilka dekad mieścił się tu szpital),
- kamienice.
Niektóre z tych obiektów doczekały się ostatnimi laty solidnego liftingu i dziś przykuwają oko (zapraszamy do galerii zdjęciowej), choć wygląd wielu wciąż jeszcze pozostawia sporo do życzenia i można sobie tylko wyobrażać jak prezentowałaby się ta część dzielnicy, gdyby kiedyś doczekała się zakrojonego na szeroką skalę programu rewitalizacji.
Dawna koksownia to dziś industrialny park z uratowaną wieżą węglową i zbiornikiem smoły
Skoro już o rewitalizacji mowa, to będąc na starym Orzegowie nie sposób nie zajrzeć na teren po dawnej koksowni „Gotthard” - „Orzegów ”. Działający w latach 1903-1976 zakład zatrudniał średnio 300 pracowników i produkował do 159 tysięcy ton koksu rocznie (wytwarzano tu także produkty węglopochodne, m.in. smołę koksowniczą, siarczan amonu, benzol i gaz oczyszczony). (Interesujesz się Śląskiem? Zapisz się i bądź na bieżąco - https://www.slazag.pl/newsletter)
Trudno się zatem dziwić, że kiedy w 2018 r. rozpoczynano rewitalizację tego terenu, badania gruntu wykazały obecność metali ciężkich, cyjanków i różnych związków ropopochodnych. W pierwszym etapie należało zatem przeprowadzić neutralizację zalegających w gruncie i wodach podziemnych niebezpiecznych substancji. Później dopiero można było się wziąć za zabezpieczenie budynków dawnej koksowni (uratowano budynek wieży węglowej, zbiornik smoły i baterie pieców koksowniczych) oraz aranżację przestrzeni.
Finalnie, w ciągu trwających do roku 2021 prac, na powierzchni prawie 5 ha powstał Koksownia Orzegów Park, teren zielony z placami zabaw, obiektami małej architektury, alejkami i ścieżką dydaktyczną. Na efekty tej rewitalizacji możecie spojrzeć z góry dzięki zdjęciom wykonanym z drona przez Tymoteusza Stańka.
Może Cię zainteresować:
