Technologia zasilania wodorem nie jest zupełnie nowa. Eksperymenty z tym paliwem prowadzone są już od dawna i przebiegają dwiema ścieżkami:
- adaptacja istniejącego silnika spalinowego do użycia wodoru jako paliwa; ta technologia jednak nie rozwinęła się na tyle, by trafić do sprzedaży;
- wykorzystanie ogniwa paliwowego; źródłem napędu pojazdów wykorzystujących tę technologię są silniki elektryczne, do zasilania których energię elektryczną produkują właśnie ogniwa tlenowo-wodorowe; te są rodzajem minielektrowni, w których tlen i wodór łączą się, produkując wodę oraz wydzielając energię; do ogniwa wodór dostarczany jest ze zbiornika umieszczonego w pojeździe, natomiast tlen pobierany jest z powietrza; to właśnie ten rodzaj napędu znalazł zastosowanie komercyjne w pojazdach drogowych.
Wady i zalety napędu wodorowego
Do zalet zaliczymy:
- zeroemisyjność miejscową (czyli napęd pojazdu nie produkuje niczego, poza wodą i energią; produkcja samego wodoru oczywiście zeroemisyjna nie jest);
- zasięg – w porównaniu z pojazdami elektrycznymi - nieograniczony stacjami ładowania;
- czas tankowania – w porównaniu z ładowaniem pojazdu elektrycznego; np. autobus wodorowy tankuje się ok. 15 minut, co pozwala przejechać ok. 450 km;
- trwałość – w porównaniu z pojazdem elektrycznym (nie ma starzejących się i bardzo drogich akumulatorów).
Wadami obecnie są:
- wysoka cena zakupu pojazdu;
- wysoka cena eksploatacji – wyższa cena wodoru, niż tradycyjnego oleju napędowego i dużo wyższa, niż ładowania pojazdów akumulatorowych;
- mała dostępność infrastruktury – w Polsce działają dopiero dwie ogólnodostępne stacje tankowania wodoru i kilka zamkniętych – na użytek przedsiębiorstw komunikacyjnych.
Autobusy wodorowe w polskich miastach
Pierwszym miastem w Polsce, w którym autobus wodorowy został włączony do normalnego użytku, jest Konin. Na razie jeździ tam jeden taki pojazd – dwunastometrowy Solaris, lecz zamówionych jest kolejnych pięć – tej samej marki, ale tym razem osiemnastometrowych przegubowców. Rybnik będzie niedługo największym użytkownikiem autobusów wodorowych. Jeździ tam obecnie 20 pojazdów marki NesoBus, a zamówionych jest kolejne 14 sztuk. Największym użytkownikiem autobusów wodorowych jest w chwili pisania artykułu Poznań, gdzie jeździ 25 pojazdów zasilanych tym paliwem. W Gdańsku wodorowe autobusy marki NesoBus jeżdżą od połowy 2024 roku; miasto zamówiło w sumie 10 takich pojazdów, na razie jeżdżą 4. W Krakowie użytkowane są 3 autobusy zasilane wodorem, trwa wyłanianie dostawcy 10 kolejnych. Chełm zamówił 26 pojazdów marki NesoBus, które mają być dostarczone w trzech transzach, do końca października 2026 roku.
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia złożyła zamówienie na 8 pojazdów
2 grudnia 2024 roku GZM poinformowała o podpisaniu umowy ze spółką PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy (producent pojazdów pod marką NesoBus) na dostawę 8 autobusów o takim napędzie. Dostawcę wyłonił przetarg, a wygrywająca oferta opiewa na 31.847.484,72 złotych za 8 autobusów, które mają być dostarczone do dnia 29 listopada 2025 roku.
Wodorowe autobusy zasilą floty dwóch przedsiębiorstw:
- PKM Katowice – mają obsługiwać linie: 46, 70 i 115;
- PKM Tychy – mają obsługiwać linie: 2, 21, 75, 137, 273 i 696.
Nie było to pierwsze podejście GZM do zakupu autobusów wodorowych. W grudniu 2022 roku rozpisany był przetarg na dostawę 20 sztuk takich pojazdów, których zakup miał być finansowany z udziałem dotacji w ramach programu „Zielony Transport Publiczny”. Jednak złożone w postępowaniu przetargowym oferty znacznie przekraczały przeznaczony na to budżet. Z tego powodu przetarg został unieważniony. Nowy przetarg ogłoszono po modyfikacji wcześniejszych założeń. Zredukowano ilość pojazdów z 20 do 8, decydując się na uzupełnienie różnicy pojazdami akumulatorowymi (elektrycznymi).
Lobbing w ministerstwie
Także inne miasta przymierzają się do wprowadzenia tego typu pojazdów u siebie, lecz obecnie przeszkodami są koszty zakupu i głównie – eksploatacji.
16 stycznia 2025 roku odbyło się spotkanie w samorządowców ze stroną rządową w tej sprawie. Delegacja prezydentów miast – Sosnowca, Bielska-Białej, Rzeszowa, Wałbrzycha, Lublina, Chełma – spotkała się z panią Pauliną Henning-Kloską, Ministrem Klimatu i Środowiska. Samorządowcy, zrzeszeni w Związku Miast Polskich, zabiegają o dopłaty lub inne formy wsparcia, aby zakup i eksploatacja autobusów zasilanych wodorem nie był aż tak dużym wydatkiem dla samorządów lokalnych. Podczas spotkania padały argumenty, ze Polska jest jednym z liderów produkcji tego typu autobusów na świecie, ale ta pozycja może być zagrożona przez koszt paliwa wodorowego, który czyni zakup autobusów wodorowych przez polskie miasta nieopłacalnym. Ministerstwo obiecało pochylić się nad tematem i obecnie samorządowcy oczekują na odpowiedź w tej sprawie. W Chełmie realizowana jest obecnie dostawa autobusów na wodór, a w Sosnowcu był kiedyś taki pojazd testowany.
Stacja tankowania wodoru w Katowicach
23 grudnia 2024 roku otwarto stację tankowania wodoru w Katowicach. Zlokalizowana jest przy ulicy Murckowskiej 22, na terenie tradycyjnej stacji Orlen. Jest ogólnodostępna i czynna całą dobę.
Wyposażona jest w dwa dystrybutory:
- o ciśnieniu 350 bar – do tankowania autobusów i samochodów ciężarowych,
- o ciśnieniu 700 bar – do tankowania samochodów osobowych.
Wydajność instalacji wynosi przynajmniej 630 kg wodoru na dobę, co pozwala na zatankowanie w tym czasie 20 autobusów i 5 pojazdów osobowych (lub tej ilości w innej konfiguracji pojazdów).
Obiekt powstał w ramach projektu „Clean Cities – Hydrogen Mobility in Poland”, który dofinansowany jest ze środków Unii Europejskiej, w ramach instrumentu „CEF Blending Facility” – oraz ze środków z programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – "Wsparcie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych i infrastruktury do tankowania wodoru".
Stacja jest drugą tego typu w Polsce. Pierwsza, ogólnodostępna stacja tankowania wodoru w Polsce otwarta została w czerwcu 2024 roku.
Materiał dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Za treści zawarte w materiale dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Może Cię zainteresować:
