10 najstarszych kościołów rzymskokatolickich w Zagłębiu Dąbrowskim
Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu, arch. Karol Kozłowski, 1899
Najważniejsza świątynia rzymskokatolicka charakteryzuje się wyrazistym, eklektycznym stylem i bogato zdobionym wnętrzem, wykonanym w większości na początku XX. wieku. To tutaj znajduje się obraz „Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny” autorstwa Włodzimierza Tetmajera i witraże z okresu dwudziestolecia międzywojennego, wykonane w Pracowni Krakowskich Zakładów Witraży i Mozaik S. G. Żeleński, jednej z najważniejszych pracowni tego typu w międzywojniu. Adres: ul. Kościelna 1, Sosnowiec
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Sosnowcu, arch. Artur Goebel, 1894
Trasa Warszawsko-Wiedeńska nie była jedynie paliwem napędowym dla przemysłowej gospodarki regionu, ale również przyniosła fundusze na rozwój życia duchownego. Dzięki staraniom zawiadowcy stacji w Sosnowcu, Adamowi Dziewulskiemu i jego pomocnikowi, Janowi Gawrońskiemu, wybudowano w Maczkach świątynię, ufundowaną przez kolejarzy, pasażerów i Towarzystwo Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.
Kościół św. Barbary w Dąbrowie Górniczej, 1882
Kościół został wybudowany przez ewangelików, którym służył do 1945 roku, kiedy przeszedł w posiadanie katolików. Mimo gruntownego remontu wnętrza, jaki kościół przeszedł po 2000 roku, bryła i zdobiące ją detale zachowały cechy charakterystyczne dla kościołów ewangelickich.
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sosnowcu, 1862
Nazywany przez mieszkańców „kościołem kolejowym”, ze względu na swoje sąsiadujące położenie ze stacją Sosnowiec Główny. Jest to kolejna w mieście świątynia, obok Kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła, która została ufundowana ze składek kolejarzy. Dynamiczny rozwój Sosnowca w drugiej połowie XIX. wieku generował nowe potrzeby, w tym także te duchowe. W październiku 1861 roku mieszkańcy zwrócili się do diecezji kielecko-krakowskiej z prośbą o uzyskanie zgody na budowę kościoła. Niemal równo rok później, 27 października 1962, wydano zgodę na poświęcenie wybudowanej już świątyni.
Kościół św. Joachima w Sosnowcu, arch. Stanisław Gołębiowski i Tomasz Majewski, następnie Józef Pomian-Pomianowski, 1852
Wzniesiony w 1852 roku i rozbudowany w latach 1898-1908, według projektu Józefa Pomian-Pomianowskiego. Świątynię wyróżnia jej przednia część, tworząca kontrast niespotykany w krajowej architekturze sakralnej.
Kościół św. Tomasza w Będzinie, ok. 1834
Nie jest niczym niespotykanym, dla kościołów z tego okresu, aby w prostej, nieco monotonnej bryle, skrywać pełne przepychu wnętrze. W kościele cmentarnym św. Tomasza warto zwrócić uwagę na barokowy ołtarz i gotyckie rzeźby, a podczas spaceru po sąsiadującym cmentarzu, na secesyjne, bogato zdobione pomniki i nagrobki.
Kościół św. Katarzyny w Będzinie, 1726
Świątynia rozbudowywana przez 206 lat, czyli dłużej niż hiszpańska Sagrada Família. Pierwotnie kościół drewniany, dziś obiekt z wyraźnie zaznaczonymi cechami architektury modernistycznej, który nie stracił swojego unikalnego, przedmiejskiego charakteru.
Kościół św. Antoniego w Dąbrowie Górniczej, 1675
Początkowo jednonawowy z drewnianą wieżą, kościół św. Antoniego w Dąbrowie Górniczej był konsekwentnie rozbudowywany przez następne stulecia. Jednocześnie bogate i stonowane wnętrze świątyni pozostaje jednym z najciekawszych, jakie znajdują się w Zagłębiu Dąbrowskim. Pomimo prawie 350 lat istnienia, Kościół św. Antoniego został wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków dopiero w grudniu 2022 roku, czyniąc go tym samym jednym z najmłodszych i najstarszych zabytków w regionie.
Kościół św. Doroty w Będzinie, 1635
Góra św. Doroty dziś jest miejscem, gdzie okoliczna młodzież otwiera swoje pierwsze piwo i patrzy w gwiazdy. Jednak dużo wcześniej, bo w 1865 roku, w kronikach parafialnych zapisano: „Oto Marcin Kotuła, robotnik śląski z Kamienia koło Piekar, mając ciężko chorego syna ujrzał we śnie Matkę Boską Piekarską i usłyszał Jej głos: „Serce moje jest zawsze pełne miłości dla nieszczęśliwych mieszkańców ziemi śląskiej” i dodała: „wstań, dziecię twe powróci do zdrowia”.” W wyrazach wdzięczności śląski robotnik kupił obraz Matki Bożej z zamiarem podarowania go parafii przy kościele św. Doroty. Niestety, został aresztowany przy przekraczaniu granicy na Brynicy. Obraz skradziono w 1968 roku.
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Będzinie, XIV wiek
Nic dziwnego, że najstarszy kościół w Zagłębiu Dąbrowskim powstał w Będzinie. W pełni murowaną świątynię zbudowano w 1364 roku, jednak zachowane dokumenty wskazują, że najstarsze mury mogły być wznoszone już w XIII. wieku. Konstrukcja pierwotnie gotycka, jednak wraz z kolejnymi rozbudowami nabierała cech barokowych. We wnętrzu, jak to w XVI. wieku, przepych, bogate zdobienia i monumentalizm.
Może Cię zainteresować:
