Gruba Wōnglo „Rozbark” powstała we 1870 roku za Heinitzgrube.
Piyrszymi posiedzicielami berkmańskigo pola Heinitz byli Donnersmarckowie,
jednak berkmańsko eksploatacyjo zaczła sie dopiyro we 1870 roku, po przejyńciu
go (jak tyż poru sōmsiednich) ôd Ottōna Friedlandera. Szyby „Stalmach” i
„Bończyk” byłỹ zbudowane za „Prittwitz” i „Mauve”, a miano samyj grubie nadano
na cześć pruskigo ministra berkmaństwo, Friedricha Antona von Heynitza.
Chocioż ze eksploatacyjōm bywało ciynżko i trefiały sie berkmańske katastrofy - w pamiyńci zapisała sie ôsobliwie ta z 1923 roku, kej ôgyń skirz wybuchu gasōw i wōnglowego sztaubu wziōn życie ôd 145 grubiorzōw (to była nojtragiczniyjszo katastrofa w dziejach berkmaństwa w Bytōmiu, a tyż jedna z nojsrogszych, jake sie trefiyły na ziymiach teroźnyj Polski).
Ôbiekty ôd gruby i jeji rozbudowano infrastruktura bez wiek były za karakterystyczny elymynt landszaftu ôd miasta. W XXI wieku radykalnie ôdmiyniyła jego karakter ekōnōmiczno transformacyjo ôd Ślōnska, co dokludziyła tyż do likwidacyje bytōmskigo berkmaństwa. Wydobycie gruby „Rozbark” doszło do kōńca we 2004 roku. Jednak zabudowa jeji głownego rejōnu w 2007 r. wpisali do regestu niyruchōmych zabytkōw wojewōdztwa ślōnskigo. To budōnki downego cechauzu, kotłownie, maszynownie szole Bończyk i ôporowy mur, społym ze jejich ôkolicōm. W 2014 r. we byłym cechauzie ôstoł ôtwarty Tyjater Tańca i Ruchu Rozbark. Zrewitalizowane były tyż ôbiekty szole „Bończyk” (downo kotłownia i rozdzielnia). Ôd 2021 r. funkcjōniyruje tam Cyntrum Spinaczkowych i Siłowych Szportōw Skarpa Bytōm. Gruba „Rozbark” po czynści istnieje durch i w jakiś spōsōb durch sie wpasowuje w landszaft Bytōmia, teroz już we nowyj, postindustrialnyj epoce.
Relikty naszyj industryjalnyj erbizny przetwały i niy ino durch sużōm miyszkańcōm, ale tyż sōm szyroko znane poza granicami Bytōmia, a nawet Ślōnska. Ôkrōm tego landszaft w jejich ôkolicy zmiyniōł sie tak barzo (niy do poznanio szło by pedzieć!), iże zainspirowoł nos do spōmniynio, jak wyglōndoł przed laty. Ôto archiwalne fotografije gruby „Rozbark”, takij jak wyglōndała przed blisko wiekym i wczaśnij...
Może Cię zainteresować:
