Ôgōlnie szło by pedzieć, że słowo „cyberpunk” mo dwa znaczynia. Piyrsze to nazwy rozmajtych produktōw ze tyj samyj grupy co „Cyberpunk 2077”. To je cołke uniwersum, co sie zaczło ôd fabularnyj gry (takij niy na kōmputer ino we pora ôsōb przi stole), co sie gynau nazywała „Cyberpunk”.

Druge znaczynie to miano ôd podgatōnku naukowyj fantastyki, co ôn nojczyńścij ôzprawio ô tym, co sie stanie, jak naszo technologijo spotrzebujymy źle. We ôgrōmnym uproszczyniu szło by pedzieć, że wszysko wyglōndo tak, iże we cyberpunkowym świecie ludzie majōm ekstra gadżety, ale żyjōm we biydzie i rozbestwiōnym kapitaliźmie.

Co to je człowieczyństwo

Cyberpunk ôkrōm pokazowanio świata, jak bydzie wyglōndać, jeźli wszysko zrobiymy źle, ôn stawio tyż pytania ô człowieczyństwo. Dzieło, co miało fundamyntalny wpływ na cołki gatōnek, to bōł film „Blade Runner” („Łowca Androidów”) ze 1982 roku. Gynau tam je ôpowiedziano gyszichta, co pyto, na wiela androjid, sztuczno inteligyncyjo, to je ôsoba tako sama jak człowiek.

My chyba tyż doszli do miyjsca, kaj ta kōnstrukcyjo, że ino ludzie to ôsoby, biere sie rozmywać. Ta ôstatnio chaja ô słowa ôd prof. Bralczyka, co pedzioł, że psy niy umiyrajōm, ino zdychajōm, a internet sie skirz tego zwarzōł, to je podug mie gynau taki dylymat. Sōm ludzie, co patrzōm na swoje zwiyrzynta jak na normalne ôsoby, a sōm tacy, co tak niy robiōm. I tu bych chcioł podsztrychować, że to wcale niy znaczy, że ci drudzy sōm mynij przijaźni do zwierzōnt. Po prostu inakszyj kategoryzujōm świat.

Tyn proces rozszyrzanio grupy stworzyń, co sōm widziane za ôsoby, ôn niy ma nic nowego. Jak by my sie cofli poraset lot, to przeca by my ôbejzdrzeli świat, co w nim ani niy jedna dziesiōnto ludzi by była widziano za ôsoby. Ze kożdym pokolyniym ta grupa je ździybko srogszo.

Jo bych niy chcioł brać udziału we dyskusyji, jeźli psy traktować za zwierzynta abo za człōnkōw familije, ale fascynuje mie tyn problym gynau skuli jego cyberpunkowości: jeźli psy to człōnkowie familije rōwni ludziōm, to co to je człowieczyństwo? „Cyberpunk 2077” (i wcześniyjsze gry ze seryje) tyż eksploruje to pytanie, ale ôd inkszyj strōny: technologiczne modyfikacyje we ciele kosztujōm człowieczyństwo. Jak tych zmian je za moc, to ciało sie niy wiy rady, traci sie kōntrola nad nim i przestowo po prowdzie być człowiekym.