Ze ślōnskim jynzykym je dobrze, bo ôn sie robi coroz normalniyjszy. Kożdy dziyń je mynij ôsōb, co by sie skrziwiyły po usłyszyniu czegoś po naszymu. To przekōnanie je blank jasne, tōż niy ma sam za moc do klarowanio.
Tōż czymu ze ślōnskim jynzykym je źle? Ślōnzocy majōm doś niske kōmpetyncyje we swojim jynzyku i niy za fest rozumiōm ôd niego mechanizmy. Skuli tego we naszyj społeczności sie dowo pozōr na to, co je nojbarzij zdrzytelne, tōż że sie na niykere rzeczy używo inkszych słōw jak po polsku. Niy godo sie „trzepak” ino „klopsztanga”, niy „popielniczka” ino „aszynbecher”, niy „katar” ino „ryma” itd. Na tych porudziesiyńciu ślōnskich kulturymach nojczyńścij sie kōńczy ślōnsko percepcyjo jynzyka.
Toć, używōmy inkszych słōw. Ale same słowa nic niy dowajōm, jak sie niy wiy, co ś nimi zrobić. Niy idzie pedzieć „aszynbecher klopsztanga niyskoro strzaskać ôbejzdrzeć”. Słowa trza ukłodać podug gramatyki i ôdmiyniać podug fleksyje, żeby kōmuś przekozać jakoś informacyjo, bez to dopiyro „strzaskołch aszynbecher, niyskorzij ôbejzdrzoł żech klopsztanga” mo jakiś syns.
Skuli tyj niyświadōmości ślōnskij gramatyki ślōnski jynzyk robi sie coroz barzij podobny do polskigo. Coroz wiyncyj je „miołem” zamiast „mioł żech”, „pokazywać” zamiast „pokazować”, „przepraszōm” zamiast „przeproszōm” itp., tōż ślōnske słowiańske słowa sie coroz barzij upodobniajōm do polskich formōw.
Ślōnski jynzyk mo blank unikatowo ôdmiana, co w nij „e” sie wymiynio na „y”, bez przikłod niydziela:niydziyl, chlyb:chleba, potrzeba:potrzyb, śniyg:śniega. Drugo, tak samo unikatowo, kaj „e” sie wymiynio na „a”: krej:kraju, przedej:przedaju, ôbyczej:ôbyczaju itd. Skuli tego, że takigo mechanizmu niy ma po polsku, to dzisiej do Ślōnzokōw ôn je tak niyznany, choćby to była cycha cudzego jynzyka.
Te dwa akapity wyżyj to je ino krōtko ilustracyjo tego, jak
ślōnski jynzyk sie cofie. Wczorej „przeproszōm”, dzisiej „przepraszōm”,
jutro „przepraszam”. Wczorej „mioł żech”, dzisiej „miołem”, jutro „miałem”.
I sam trza podsztrychnōńć, że to niy ma tak, że to je pora słōw, ino rozjyżdżo
sie cołke rysztowanie ôd jynzyka, bo przeca za samym „miołem” idzie
„widziołem”, „chciołem”, „śmiołem”, „ôblykłem” i wszyske inksze czasowniki.