Balony urodziny pixabay

Grzegorz Kulik: Za bajtla mi sie niy podobało, że mōm gyburstag we feryje. Dziwnie wyjōntkowy dziyń we roku

Za bajtla mi sie niy podobało, że mōm gyburstag we feryje. Inksze dzieci przichodziyły do szkoły ze maszketami, śpiywało im sie „sto lat”, miały ekstra traktowanie bez tyn jedyn dziyń, a jo nigdy, boch sie narodziōł 19 siyrpnia. Do tego, że tyn dziyń bōł we feryje, jeszcze dochodziyło to, że to hned kōniec feryji, tōż z jednyj strōny fajnie, bo były gyszynki, a z drugij zaroz zaś do szkoły. Dopiyro potym żech zmiarkowoł, że tyn dziyń je dziwnie wyjōntkowy.

Jakoś kole siōdmyj klasy żech sie przewiedzioł, że 19 siyrpnia sie narodziōł tyż Bill Clinton. Nijak to mojigo życio niy zmiyniało, ale dycki żech mioł jakoś ciekawostka do powiedzynio. W tamtych czasach niy szło takich rzeczy wartko wyszukać we internecie, tōż żech mioł tego amerykańskigo prezydynta.

Niyskorzij, jak internet sie wypołniōł informacyjami, jo jeszcze wyczytoł, że we 1596 roku w tyn dziyń sie narodziyła Elżbiyta Stuart, naszo zimowo krōlowo i żōna ôd Fridricha I, co bōł za czeskigo krōla we 1619 i 1620 roku. Jejich panowanie sie skōńczyło bitwōm na Biołyj Gōrze. Za to we 1871 narodziōł sie Orville Wright, jedyn ze braci, co zbudowali piyrszy fliger. Ôn tyż bōł za pilota we piyrszym we historyji locie.

30 czyrwca 1908 roku rano na Syberyji ludzie nojprzōd ôbejzdrzeli po niebie lecieć jasne jak słōńce światło, co, jak dotarło do horyzōntu, zmiyniyło sie we blysk i czorno chmōra. Za dziesiyńć minut usłyszeli gruch, choćby ftoś strzyloł ze kanōny. Wela rażynio na terynie setek kilōmetrōw ôbalała ludzi i trzaskała szyby we ôknach. Godo sie na to „tunguske zdarzynie”. Co ciekawe, dopiyro we 1930 roku na plac pojechała ekspedycyjo, żeby zbadać, co sie stało. Wyszło na to, że tam spod nojsrogszy meteōr we zapisanyj historyji. Ekspedycyjōm kōmandyrowoł sowiecki mineralog. Leonid Kulik. Narodzōny 19 siyrpnia 1883.

Ale przeca ludzie sie rodzōm kożdy dziyń w roku. Wiadōmo, że dycki sie znojdōm jacyś znani. Tōż czymu by tyn dziyń mioł być jakiś ekstra?

We 1920 roku zaczło sie tyż druge „powstanie” na Gōrnym Ślōnsku, co było jednym ze nojważniyjszych krokōw do podziału naszyj ziymie we 1922. We 1934 we referyndum hned 90% ludzi we Niymcach (u nos aż 92%) welowało za spojyniym sztelōw kanclyrza i prezydynta Niymiec we jedna: Führera. Co sie potym dzioło, to wszyscy wiymy, a efekty tego czujymy do dzisiej. Niy było by nazizmu, niy było by wojny, niy było by Gōrnoślōnskij Tragedyje, niy było by kōmunizmu, niy było by niszczynio ślōnskij kultury. Na szczyńście 19 siyrpnia 1989 roku Tadeusz Mazowiecki bōł nōminowany na prymiera Polski i dziynki tymu dzisiej mogymy jakoś ta ślōnskość piastować. Ale niy wiadōmo, jeźli by to było mozliwe, jak by pucz we Moskwie 19 siyrpnia 1991 sie udoł i ZSSR by niy przestoł istnieć. Fto wiy, jeźli by siyłōm sam niy wrōciyli.

I fto wiy, jeźli by my sie przewiedzieli, że 19 siyrpnia 1972 starzik ôd Szczepana Twardocha, Jorg Draga, powiesiōł baranowi u siebie w Gerałtowicach Złoty Krziż Zasugi, co go prawie ôd ludowyj Polski dostoł, bo tyla ôn dō niego bōł wert.

Interesujesz się Śląskiem i Zagłębiem? Zapisz się i bądź na bieżąco - https://www.slazag.pl/newsletter