Jurand Jarecki (1931-2024). Wielki śląski architekt, budowniczy powojennych Katowic

W uroczystość Wszystkich Świętych pamiętamy o osobach, które odeszły z naszego życia na zawsze. W tym roku pożegnaliśmy zasłużone dla naszego regionu postaci świata architektury, kultury, sportu i polityki. Jedną z nich był architekt Jurand Jarecki.

Jurand Jarecki nie zyje

Architekt urodził się w Krakowie w 1931 roku, zmarł 13 marca 2024 r. we śnie w wieku 92 lat w Katowicach. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym przy al. Murckowskiej w Katowicach.

Zaprojektował słynne katowickie budynki, takie jak Dom Handlowy Skarbek, Dom Handlowy Zenit, kino Kosmos, osiedle Paderewskiego i Bibliotekę Śląską. Wybitny architekt, człowiek wielu pasji, erudyta, światowiec, marzyciel. Niedoszły konstruktor samolotów, najlepszy narciarz wśród architektów. Bliski zapomnianego już dziś określenia: człowiek renesansu.

- Katowice. Pobudka na osiedlu Paderewskiego. Przy porannej kawie, za oknem na horyzoncie PRL-owski 24 kondygnacyjny drapacz chmur Hapeerowiec „Żyletą” zwany. Po drodze do centrum można wstąpić do Biblioteki Śląskiej. Zakupy w katowickim „Zenicie” lub „Skarbku”. Wszystkie te obiekty i wiele innych Katowice, a nie tylko one zawdzięczają Jemu - Jurandowi Jareckiemu, jako ich projektantowi. My dzięki Jego darowiźnie możemy przechowywać, badać i upowszechniać jego spuściznę. To się nie zmieni. - tak w swoim poście pożegnał architekta Instytut Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej.

Jarecki skończył architekturę na Politechnice Krakowskiej, później wyjechał na stypendium do Francji, gdzie podglądał w pracy wielkiego Le Corbusiera. Z Francji wrócił do Katowic i zaczął zamieniać swoje pomysły w wspaniałe materialne obiekty, dzięki pracy w katowickim oddziale Miastoprojektu.

Budowniczy powojennych Katowic

W Katowicach zrealizował sam lub we współpracy z innymi architektami co najmniej kilkanaście znaczących projektów, wśród nich:

  • Dom Handlowy Zenit,
  • Dom Handlowy Skarbek,
  • os. Paderewskiego,
  • Haperowiec (zwany żyletą),
  • kino Kosmos,
  • bloki mieszkalne przy Korfantego, Uniwersyteckiej czy Mikołowskiej,
  • pawilony wzdłuż ul. Chorzowskiej ,
  • gmach Biblioteki Śląskiej.

Dziś można żałować, że niektóre z jego koncepcji nigdy nie doczekało się wdrożenia: Muzeum Walki i Zwycięstwa vis a vis dzisiejszego NOSPR-u, Dom Usług przy dworcu czy futurystyczne wieże przy ul. Mickiewicza.

Oprócz architektury pasjonował się samolotami i narciarstwem

Oprócz architektury i lotnictwa pasjonował się również narciarstwem. Przez większość zawodowej kariery był najlepszym narciarzem i skoczkiem wśród architektów. Warto pamiętać, że projektował on również skocznie narciarskie: w Bystrej, Zakopanem, Szczyrku czy Karpaczu.

Kino kosmos katowice archiwalne fot jurand jarecki slazag 11

Może Cię zainteresować:

Kosmos w Katowicach. Tak postmodernizm zniszczył świetną architekturę z lat 50. Zobaczcie, jak stylowy był kiedyś budynek kina i jak wygląda teraz

Autor: Katarzyna Pachelska

20/06/2024

Spółdzielczy Dom Handlowy Zenit Katowice

Może Cię zainteresować:

Katowicki powiew luksusu, czyli SDH Zenit. Tak się robiło zakupy w PRL. Zobaczcie unikatowe zdjęcia

Autor: Katarzyna Pachelska

02/02/2024

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon