Kopalnia Węgla Kamiennego "Bielszowice" w Rudzie Śląskiej ma 120 lat. Ciekawostki z historii zakładu

W najbliższą sobotę jubileusz 120-lecia istnienia będzie świętować dawna kopalnia „Bielszowice” w Rudzie Śląskiej. Obecnie działająca jako Ruch „Bielszowice” KWK Ruda to jeden z najstarszych zakładów górniczych w regionie. Wszystko wskazuje na to, że będzie to ostatni okrągły jubileusz w dziejach tej „gruby”. Co z jej historii warto zapamiętać? Np. maszynę parową, Maxa Steckla i filmowe epizody.

Ostatnia maszyna parowa, słynni filmowcy i zabytkowa cechownia

  • Kopalnia działa na terenie trzech miast – Rudy Śląskiej, Zabrza oraz Mikołowa (przejeżdżający DK44 między Gliwicami a Mikołowem pewnie kojarzą stojącą obok świateł na Wygodzie wieżę szybu - to właśnie jeden z szybów „Bielszowic”). Powierzchnia jej obszaru górniczego (prawie 28 km2) jest większa od terenu Siemianowic Śląskich czy Świętochłowic.
  • W ciągu 120 lat istnienia kopalnia funkcjonowała pod szyldem „Rheibabenschächte” (do roku 1922 i w czasie II wojny światowej)’ „Bielszowice” (od roku 1922 do 1939, w PRL-u do roku 1976 i od 1997 do 31.06.2016), „Zabrze- Bielszowice” (w latach 1976- 1996), by w końcu 1 lipca 2016 r. stać się jednym z trzech ruchów (obok „Halemby” i „Pokoju”) kopalni „Ruda”.
  • W 1942 r. to właśnie w kopalni „Bielszowice” zamontowano ostatnią w śląskim górnictwie parową maszynę wyciągową. Można uznać to za symboliczny początek końca trwającej od schyłku XVIII stulecia epoki pary w kopalniach naszego regionu (od końca XIX w. do kopalń coraz mocniej wchodziła elektryczność napędzając pompy, lokomotywy oraz właśnie maszyny wyciągowe, które do końca XX w. definitywnie wycofano z użytku). Odnotujmy, że inna, pochodząca z 1907 r. parowa maszyna wyciągowa z „Bielszowic” pod koniec zeszłego stulecia trafiła do skansenu maszyn parowych w Tarnowskich Górach.
  • W okresie międzywojennym fotografował ją słynny Max Steckel, dokumentalista Górnego Śląska i tutejszego przemysłu. Kopalnia „Bielszowice” miała też swoje filmowe epizody. Jej charakterystyczną bramę, z fałszywym (zawieszonym na potrzeby X Muzy) szyldem KWK „Paryż” można dostrzec w filmie „Drzazgi” w reż. Macieja Pieprzycy. Z kolei kopalnianą orkiestrę dętą można usłyszeć w słynnym filmie „Magnat” w reż. Filipa Bajona. A skoro już o tamtejszej orkiestrze mowa, to jej początki sięgają roku 1919, a pięć lat temu, z okazji jubileuszu 100-lecia istnienia, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uhonorowało orkiestrę Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
  • Widoczny z ulicy charakterystyczny, zwieńczony wieżą zegarową w kształcie pruskiego hełmu, budynek kopalnianej cechowni i łaźni łańcuszkowej powstał ok. 1905 roku. Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków. Jego ozdobą jest drewniana konstrukcja empory (chóru) wykorzystywanej m.in. przez orkiestrę lub do wygłaszania przemów do załogi oraz oparty na zdobionych dębowych belkach strop.

Kopalnia dostała dodatkowe dwa lata życia. Na więcej nie ma co liczyć

Kolejnego okrągłego jubileuszu na „Bielszowicach” raczej nie będzie, gdyż kopalnia ma fedrować jeszcze tylko do końca 2025 roku. To i tak dłużej niż zakładała górnicza umowa społeczna, gdzie mowa jest o tym, że Ruch „Bielszowice” KWK Ruda (gdyż taki jest obecnie status tego zakładu) będzie prowadził niezależną działalność do roku 2023, kiedy to zostanie połączony z Ruchem „Halemba”. Tak się jednak nie stało ze względu na wybuch wojny w Ukrainie, towarzyszący temu kryzys surowcowy oraz gwałtowny głód węgla i rosnące ceny surowca. Kopalnia dostała dodatkowe dwa lata życia i na dziś wygląda, że na więcej nie ma co liczyć.

- Na tę chwilę data zamknięcia Bielszowic wydaje się być aktualna, ale do końca nie jest to jeszcze przesądzone. Jeśli okaże się, że pod względem ekonomicznym zasadne będzie wybranie jeszcze jakiejś części znajdującego się tam węgla, to jakieś ściany mogą pojechać dłużej. Póki co, dzisiejsze ceny węgli semi-soft nie dają nam marżowości, ale do końca przyszłego roku jeszcze wiele może się tutaj zmienić – mówi w rozmowie z branżowym portalem www.nettg.pl Marek Skuza, wiceprezes ds. produkcji Polskiej Grupy Górniczej.
Stara kopalnia Pokój w Rudzie Śląskiej

Może Cię zainteresować:

Nieistniejąca kopalnia, którą pokochali filmowcy: KWK Pokój na zdjęciach tuż sprzed rozbiórki

Autor: Michał Wroński

23/11/2023

U2

Może Cię zainteresować:

Muzyczny świat wyrąbany kilofem. „Glück auf” na 70 tys. gardeł. U2 o górniczych strajkach

Autor: Adam Kowalski

03/12/2023

Kopalnia Bobrek Bytom

Może Cię zainteresować:

Przyszłość niektórych kopalń pod znakiem zapytania. Geologia robi swoje. Ograniczenie eksploatacji w „Rydułtowach”. Połączenie kopalń „Mysłowice-Wesoła” i „Staszic-Wujek”?

Autor: Michał Wroński

19/09/2024

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon