Między ulicami Smutną, Gospodarczą i Grota-Roweckiego w Sosnowcu znajduje się Nekropolia Czterech Wyznań. W jej skład wchodzą cmentarz katolicki, ewangelicki, prawosławny i żydowski. Zlokalizowanie czterech miejsc pochówku w bezpośrednim sąsiedztwie to pamiątka po dawnym Sosnowcu - wielokulturowym i wielowyznaniowym mieście, ulokowanym przy trójstyku europejskich mocarstw.
Grobowiec rodziny Dietlów nawiązuje do czasów antycznych
Bogaci często chcą podkreślić swój status, nawet po śmierci. Kiedy w 1911 roku zmarł Heinrich Dietel, projekt grobowca dla całej rodziny był już gotowy. Został zrealizowany rok później i ulokowany na sosnowickim cmentarzu ewangelickim, gdzie dzisiaj znajdują się grobowce związanych z miastem przemysłowców: Schönów, Lamprechtów i Meyerholdów.
Budynek na planie rotundy został zwieńczony blaszaną kopułą. Ściany wykonane z bloków torfu wulkanicznego przełamano reprezentacyjnym wejściem, otoczonym z dwóch stron kolumnami. Między wejściem i ścianami a miedzianym dachem znajduje się kamienny pas zdobiony detalem rzeźbiarskim. Całość otoczono niskim murem, oddzielającym grobowiec Dietlów od reszty cmentarza ewangelickiego.
Mauzoleum zaprojektował Józef Pomian-Pomianowski, naczelny architekt sakralny Zagłębia Dąbrowskiego. Charakterystyczne elementy grobowca, jak nawiązania do antyku, można odnaleźć w innych projektach Pomiana-Pomianowskego. Wnętrza kościołów: Matki Boskiej Bolesnej w Dąbrowie Górniczej, św. Jana Chrzciciela w Niwce czy św. Joachima w Sosnowcu na Zagórzu również odznaczają się elementami architektury starożytnego Rzymu.
Bez nosa, ale za to z pełnym popiersiem
Grobowiec Dietlów był często okradany i przy tym niszczony. Pierwszy raz pod koniec II wojny światowej, kiedy żołnierz Armii Czerwonej po wejściu do mauzoleum strącił znajdujące się w środku popiersie Heinricha Dietla, skutecznie pozbawiając je nosa.
Kolejne kradzieże wydarzyły się na przełomie XX i XXI. wieku. Z obiektu wyniesiono lichtarze, mosiężne detale drzwi, miedziane obróbki blacharskie i pokrycie dachowe. Dopiero w 2008 roku grobowiec został wpisany na listę zabytków. Rok później zrealizowano naprawę pokrycia dachu i przygotowano plany renowacji. W 2023 roku próbowano zerwać blachę z kopuły, co skutkowało ponownym zniszczeniem zadaszenia.
Mimo nie najłatwiejszej przeszłości, obiekt jest dobrze zachowany. Wewnętrza część mauzoleum jest dwukondygnacyjna. W dolnej części znajduje się podziemna krypta grobowa, gdzie centralnie umiejscowiony jest grób Henryka Dietla i jego żony, Klary Dietel. Następnie roztacza się półkolista nisza, zawierająca 22 prostokątne płyty nagrobne, z których zagospodarowane są jedynie dwie: spoczywają w nich Richard Jacob, brat Klary Dietel, wraz z żoną, Heleną z domu Schroter. Całość u góry jest zwieńczona kaplicą, usytuowaną na wprost wejścia. W jej centralnej części znajduje się marmurowy ołtarz z krzyżem i prosta mensa ołtarzowa.
Wnętrze, podobnie jak Heinricha Dietla bez nosa, można obejrzeć z bliska. Mauzoleum co roku w pierwsze dwa dni listopada jest udostępnianie zwiedzającym.
Może Cię zainteresować:
Maciej Baranowski: Niezidentyfikowany obiekt pływający. UFO w Dąbrowie Górniczej
Może Cię zainteresować:
