Czy rzeki ochronią nas przed powodzią?
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy uruchomił właśnie nowy serwis renaturyzacja.imgw.pl. Nowa strona www to kompendium wiedzy o renaturyzacji rzek i ich roli w ochronie zasobów wodnych i adaptacji do zmian klimatu. Użytkownicy serwisu mogą sprawdzić, czy polskie rzeki dobrze spełniają swoją rolę, łagodząc skutki suszy i powodzi. Pozwala on także sprawdzić stan odcinków polskich rzek wskazanych do podjęcia działań renaturyzacyjnych wskazanych prze IMGW do końca 2027 roku.
Oczywiście serwis jest dostępny dla każdego, ale IMGW-PIB podkreśla, że renaturyzacja.imgw.pl jest skierowana przede wszystkim do lokalnych samorządów. Dzięki serwisowi gminy zyskują dostęp do praktycznych narzędzi i wiedzy niezbędnej do zrównoważonego zarządzania wodą poprzez dobre zarządzanie swoją przestrzenią. Może on wspomóc planowanie przestrzeni i wdrażanie tzw. Nature-based Solutions, czyli rozwiązań opartych na naturze. To ważne, aby w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, uwzględniać „przestrzeń dla rzek” – tereny, w których rzeka może swobodnie funkcjonować i pełnić swoją naturalną rolę.
„W Polsce przez dekady odwadnialiśmy nieużytki, łąki, lasy kierując z nich wodę do rzek które, aby ją przyjąć w nadmiernej ilości poddawane były regulacji. Uproszczone koryta rzek nie sprawdzają się dziś, kiedy mamy coraz wyraźniejszy problem ze skutkami suszy. Renaturyzacja to proces, który pozwala na odtworzenie naturalnych funkcji retencyjnych rzek i dolin, co ma kluczowe znaczenie w adaptacji do zmiany klimatu, ochrony zasobów wodnych i bioróżnorodności” – podkreśla dr inż. Ilona Biedroń z IMGW-PIB.
W serwisie znajdziemy:
- Interaktywną mapę z rzekami wskazanymi do renaturyzacji do końca 2027 roku i miejscami z podjętymi i planowanymi działaniami tego rodzaju.
- Funkcjonalność mapy pozwalającą użytkownikowi na wyświetlenia szeregu tematycznych warstw, które wskazują kluczowe uzasadnienia do podjęcia renaturyzacji rzek pod kątem głównych zagrożeń – powodzi i suszy hydrologicznej.
- Wiedzę w formie wywiadów z ekspertami, które pomagają zrozumieć praktyczne aspekty renaturyzacji i zachęcić do jej współplanowania, a także kluczowe dokumenty wspierające ekohydrologiczne zarządzanie wodami.
- Newsletter, który zapewni użytkownikom stały dostęp do wiedzy i będzie rozwijać oraz tłumaczyć informacje zawarte
na platformie.
Jak wygląda sytuacja śląskich i zagłębiowskich rzek?
Serwis pozwala nam sprawdzić stan odcinków polskich rzek wskazanych do podjęcia działań renaturyzacyjnych do końca 2027 roku. Wśród nich znajdziemy rzeki i ich dorzecza przepływające przez nasz region. Od razu po uruchomieniu mapy możemy zobaczyć, że wszystkie rzeki w obrębie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zaznaczone są kolorem ciemnoniebieskim - oznacza to, że planowane działania renaturyzacyjne będą miały istotny wpływ na poprawę retencji naturalnej, czyli poziomu wód w okolicznych zbiornikach.
Należy zwrócić też uwagę, na stopień trudności planowanych działań. Według mapy nasze rzeki będą wyzwaniem dla samorządów. IMGW określił stan Potoku Tyskiego, Gostyni i Boliny jako TRUDNY. Taki stan przypisano także części odcinków Kłodnicy. Jednak Większość odcinków Kłodnicy (w granicach Rudy Śląskiej i Gliwic) oznaczono jako NAJTRUDNIEJSZE. Oznaczenie NAJTRUDNIEJSZE widnieje również przy Mlecznej i Przemszy.
Warto wspomnieć, że śląski odcinek Wisły charakteryzuje się ŁATWYM stopniem planowanych działań renaturyzacyjnych. Ma też mały wpływ na poprawę retencji naturalnej.
Serwis renaturyzacja.imgw.pl jest elementem działań rozwojowych IMGW-PIB, który naukowo i ekspercko wspiera resort Ministerstwa Infrastruktury w obszarze gospodarki wodnej.
Materiał dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Za treści zawarte w materiale dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
