Organy za 5 mln zł dopełniły salę koncertową Akademii Muzycznej w Katowicach. Mają 49 głosów i 3,5 tys. piszczałek

Katowice są Miastem Muzyki UNESCO, ale teraz chyba muszą zawnioskować o wpis na listę Miast Organów, o ile taka lista w ogóle istnieje. Organy mają już trzy katowickie sale koncertowe: Filharmonii Śląskiej, Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (więcej: Organy wielkie jak dom jednorodzinny. Sala NOSPR w Katowicach już kompletna. Pierwszy koncert organowy 13 stycznia 2023) i sala koncertowa Akademii Muzycznej w Katowicach. Te ostatnie zostały niedawno zamontowane, 17 lat od otwarcia sali będącej częścią Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej "Symfonia" (czyli od 2007 r.).

Sala koncertowa Akademii Muzycznej jest już kompletna. Zbudowano tu organy

- Instrument był przewidziany w tej sali już na etapie projektu, ale rzeczywiście długo musieliśmy na niego poczekać - mówi rektor Akademii Muzycznej w Katowicach prof. Władysław Szymański. - Uczelnia miała inne potrzeby w tym czasie, kupowaliśmy inne instrumenty. Ale w końcu skrystalizowała się nasza wizja organów i zamówiliśmy je. Założyliśmy, że powstanie tutaj instrument duży, w pełni koncertowy, który będzie służył do działalności koncertowej i dydaktycznej - dodaje prof. Szymański.

Organy są dostosowane wielkością do wymiarów sali koncertowej, która mieści 500 osób. Instrument ma prawie 3,5 tysiąca piszczałek i 49 głosów. Waży 20 ton. Jest wykonany z drewna świerkowego, dębowego i z gruszy, które było sezonowane przez 20-25 lat oraz z cyny.

Organy w Akademii Muzycznej są zwieszone 3 metry nad sceną (nie można ich było oprzeć na filarach na podłodze, bo scena jest obrotowa) i zaprojektowane tak, że organista siedzi na "balkonie" i jest widoczny dla publiczności. Dzięki temu można nie tylko słuchać muzyki, ale obserwować pracę organisty, co samo w sobie może być fascynujące. Uwaga, mamy tip - najlepiej siadać w wyższych rzędach widowni, na tej wysokości, na której są organy, tu dźwięk jest najlepszy.

- Organy różnią się wielkością i możliwościami brzmieniowymi. Im więcej piszczałek jest, im więcej głosów, tym więcej jest możliwości brzmieniowych - mówi rektor Akademii Muzycznej, który sam jest wirtuozem organów. -Zawsze przy projektowaniu organów trzeba brać przede wszystkim pod uwagę wnętrze, w którym instrument jest budowany, bo inaczej projektuje się organy do przestrzeni sakralnej, a inaczej do sali koncertowej. Z reguły w przestrzeni sakralnej, w kościołach jest jakiś pogłos, a więc tam ta ewentualna tolerancja na błąd firmy, która wykonuje organy, jest większa. W sali koncertowej musi to być bardziej precyzyjne, pogłos tutaj nie istnieje czy jest mniejszy i nie pozwala na ukrycie ewentualnych, drobnych nawet niedoskonałości. Jest niezwykle ważne, aby całość montażu, całość uruchomienia brzmienia, czy nadania brzmienia piszczałkom była wykonana całkowicie precyzyjnie - wyjaśnia prof. Władysław Szymański.

Jak dodaje, wielkość organów w sali Akademii Muzycznej jest optymalna jak na to wnętrze. - Instrument jest tak zintonowany brzmieniowo, że jest donośny w swoim pełnym brzmieniu, ale równocześnie nie powoduje jakiegoś odczucia negatywnego w postaci przesterowania. Równocześnie ma bardzo dużo możliwości brzmieniowych na poszczególnych pojedynczych głosach, czy w ich zestawach - dodaje prof. Szymański.

Uczelnia zamówiła organy w przetargu kilka lat temu. Przetarg wygrała firma ze Słowenii, ta sama, która zbudowała organy w NOSPR. W sumie instrument kosztował 5 milionów złotych. - Ceny, np. cyny, w ciągu tych 3-4 lat tak poszły do góry, że dzisiaj musielibyśmy za nie zapłacić nawet 60 proc. więcej - informuje rektor Szymański.

- W sali Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia organy są znacznie większe, bo mają 5 klawiatur i około 105 głosów. Jednak nie można wartościować organów tylko na podstawie ich wielkości, bo też decyduje przydatność brzmieniowa. A każdy instrument jest w inny sposób ukształtowany brzmieniowo i pewien zakres repertuaru, który znakomicie będzie brzmiał w sali NOSPR-u, tutaj może okazać się, że brzmi gorzej. I odwrotnie, utwory, które tutaj brzmią znakomicie, w sali NOSPR-u nie będą brzmiały tak świetnie - tłumaczy prof. Szymański.

Tydzień Organów w Mieście Nauki

Jak brzmią nowe katowickie organy będzie można się przekonać na własne uszy już w przyszłym tygodniu. Od 22 do 28 kwietnia w ramach 50 tygodni w Mieście Nauki odbędzie się Tydzień Organów. Na instrumencie zagrają różni muzycy, a na początek - sam prof. Władysław Szymański.

W Tygodniu Organów odbędą się koncerty i warsztaty inaugurujące funkcjonowanie nowych organów zbudowanych w sali koncertowej Akademii Muzycznej. Wśród wykonawców pojawi się rektor AM – prof. dr hab. Władysław Szymański. W Katowicach zagości także wybitny francuski organista, Olivier Latry. Będziemy słuchać organów w różnych miejscach i różnych odsłonach. Poza tym przewidziano wykłady i prezentacje o charakterze prozdrowotnym.

Harmonogram:
Poniedziałek 22 kwietnia 2024

• 19.00 – Festiwal Organowy – Inauguracja nowych organów w Sali koncertowej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (Sala koncertowa, ul. Zacisze 3, Katowice)

Wyjątkowa inauguracja nowych organów w sali koncertowej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach z udziałem wybitnych artystów. W programie m.in. III Symfonia c-moll op. 78 „Organowa” Camille’a Saint-Saënsa.
Wykonawcy: Władysław Szymański – recital organowy, Akademicka Orkiestra Symfoniczna im. Karola Szymanowskiego pod dyrekcją Mirosława Jacka Błaszczyka, Daniel Strządała – organy.
Bezpłatne wejściówki do odbioru w Informacji, tel. 32 77 92 100, e-mail: informacja@am.katowice.pl

Wtorek 23 kwietnia 2024

• 11.00–14.15 – Wykład z warsztatem Posturologia poznawcza a codzienne czynności w życiu człowieka (Sala nr 7 (teatralna), Wydział Jazzu i Muzyki Rozrywkowej, ul. Krasińskiego 27, Katowice)

Klinika Wysocki Katowice Zarzecze oraz Instytut Zdrowia Muzycznego Podkowa realizują wspólny program zbudowania świadomości oraz skierowania uwagi ludzi na codziennie wykonywane czynności. Część programu jest skierowana do rodziców, uczniów i nauczycieli muzycznych szkół artystycznych.

Wydarzenie prowadzą Rafał Wysocki i Marek Podkowa. Bio osób prowadzących wydarzenie – w uzupełnieniu.

Adresaci wydarzenia: starsi uczniowie szkół muzycznych, studenci, nauczyciele, rodzice.

Na zajęcia obowiązują zapisy (formularz zgłoszeniowy).

• 12.00 – Muzyczne spotkanie edukacyjne „Obrazy zamknięte w piszczałkach” (Sala koncertowa Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. Wojciecha Kilara w Katowicach, ul. Ułańska 7, Katowice)

Organiści – Roman Hyla i Kazimierz Salik solo i w duecie zaprezentują utwory organowe oraz aranżacje popularnych piosenek dziecięcych. Muzyka przeplatana będzie omówieniem zagadnień z obszaru muzyki ilustracyjnej.

Adresaci wydarzenia: uczniowie szkoły muzycznej.

Wydarzenie zamknięte.

• 18.00 – Spotkanie „Serce i Mózg. O miłości i wspólnej pracy pisarskiej” (Sala Parnassoss, Biblioteka Śląska, pl. Rady Europy 1, Katowice)

Rozmawiają Jacek Dehnel i Piotr Tarczyński. Dyskusja dotyczyć będzie procesu twórczego, miłości i współpracy nad tekstami.

Wstęp wolny.

• 19.00 – Festiwal Organowy – Inauguracja nowych organów w Sali koncertowej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (Sala koncertowa, ul. Zacisze 3, Katowice)

Wykonawcy: Julian Gembalski – recital organowy, Akademicka Orkiestra Symfoniczna im. Karola Szymanowskiego pod dyrekcją Mirosława Jacka Błaszczyka, Daniel Strządała – organy. W programie: Camille Saint-Saëns – III Symfonia c-moll op. 78 „Organowa”.

Adresaci wydarzenia: wszyscy zainteresowani.

Bezpłatne wejściówki do odbioru w Informacji, tel. 32 77 92 100, e-mail: informacja@am.katowice.pl.

Środa 24 kwietnia 2024

• 10.00 – Warsztaty „Usłysz swoje organy, czyli rozmowa o organach wewnętrznych, profilaktyce i badaniach przesiewowych” (Klub Spółdzielczy „Sezam”, Bytom, ul. Chorzowska 57B)

Warsztaty skierowane do seniorów, które pozwolą na świadome poznanie sygnałów jakie wysyła nam nasze ciało. Podczas spotkania przedstawione zostaną najważniejsze informacje o profilaktyce i badaniach przesiewowych z perspektywy praktyki lekarskiej i wieloletniego doświadczenia pracy w poradni. Uczestnicy dowiedzą się na jakie znaki powinni być szczególnie wrażliwi i jakie podjąć kroki po ich zaobserwowaniu. Całość warsztatów prowadzona będzie w tematyce muzycznej, wspartej przez muzykoterapeutkę z doświadczeniem pracy opiekunki medycznej. Porozmawiamy o tym jak słuchać swojego ciała i czy muzyka może nam pomóc w codziennym dbaniu o swoje zdrowie.

Adresaci wydarzenia: seniorzy.

Wydarzenie zamknięte.

• 10.00–13.00 – Festiwal Organowy – Kursy mistrzowskie dla organistów prowadzone przez Oliviera Latry (Sala koncertowa, ul. Zacisze 3, Katowice)

Kursy mistrzowskie skierowane są do studentów klas organów oraz profesjonalnych organistów zainteresowanych poszerzeniem swoich kompetencji. Oliver Latry wprowadzi w zaawansowane techniki pracy dotyczącej interpretacji dzieł organowych różnych epok.

Adresaci wydarzenia: studenci klas organów, organiści.

Czwartek 25 kwietnia 2024

• 11.45 – Spotkanie z prof. Andrzejem Bochenkiem (Sala Koncertowa, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Zacisze 3, Katowice)

Spotkanie z prof. Andrzejem Bochenkiem. Prowadzenie spotkania – red. Ewa Niewiadomska.

Wydarzenie zamknięte.

Wydarzenie organizowane przy współpracy z Bankiem PKO.

• 16.00 – Koncert na pozytywie połączony z wykładem: Stanisław Pielczyk – pozytyw, Tadeusz Trzaskalik – wprowadzenie (Patio w Rektoracie Akademii Ekonomicznej, ul. 1 Maja 50)

Podczas koncertu Stanisław Pielczyk zaprezentuje różnorodny repertuar, który wykona na zbudowanym przez siebie pozytywie. Muzykę komentarzem opatrzy prof. Tadeusz Trzaskalik.

Adresaci wydarzenia: uczestnicy Uniwersytetu Ekonomicznego Trzeciego Wieku.

Wydarzenie zamknięte.

• 17.30 – Spotkanie warsztatowe: Kompetencje organów administracji rządowej i samorządowej w zakresie finansowania instytucji kultury w Polsce – Małgorzata Grząba-Włoszek (SpinPLACE, ul. Bankowa 5, Katowice)

Wystąpienie, zrealizowane w formie warsztatowej, będzie miało następujące cele: przedstawienie prawnych podstaw finansowania instytucji kultury ze środków publicznych, analiza wydatków publicznych na instytucje kultury na podstawie danych pochodzących z bazy Eurostat oraz bazy GUS.

Adresaci wydarzenia: osoby dorosłe.

mgr Małgorzata Grząba-Włoszek – asystent w Katedrze Finansów Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach Główny obszar badań indywidualnych: efektywność wydatków publicznych na instytucje kultury w Polsce.

Na wydarzenie obowiązują zapisy (formularz zgłoszeniowy).

• 19.00 – Recital organowy: Olivier Latry (Sala koncertowa, ul. Zacisze 3, Katowice)

Olivier Latry – francuski organista, jeden z najbardziej znanych dzisiaj na świecie ambasadorów organów i muzyki organowej. Absolwent klasy organów Gastona Litaize w Conservatoire National Supérieur w Paryżu, laureat wielu wysoko notowanych nagród. Występuje w najbardziej prestiżowych ośrodkach organowych zarówno jako odtwórca muzyki organowej, jak też improwizator. Już w wieku 23 lat został mianowany organistą tytularnym katedry Notre Dame w Paryżu i do dzisiaj piastuje to zaszczytne stanowisko.

Adresaci wydarzenia: wszyscy zainteresowani.

Bezpłatne wejściówki do odbioru w Informacji, tel. 32 77 92 100, e-mail: informacja@am.katowice.pl.

Piątek 26 kwietnia 2024

• 10.00 – Minikonferencja Koła Naukowego Organistów: Organy jako jeden ORGANizm (Sala kameralna I, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, ul. Zacisze 3)

Konferencja została przygotowana przez studentów pod kierunkiem dr hab. Michała Duźniaka. Planowane wystąpienia:

O tradycji. Skąd wywodzi się muzyka organowa? – Michał Staniek
Rozwój. Jak przeobrażał się instrument przez ponad XX wieków? – Marta Febe Ręka
Giganteria. Największe instrumenty wszechczasów – Paweł Lelek
Artyzm. Piękno prospektu organowego – Mariusz Wycisk
Nazewnictwo i liczby. Co mówią głosy w organach? – Paweł Blaszczyk
i
Zarządzanie. Jak obsłużyć kontuar? – Łukasz Lepak
Muzyka. Najkrótszy utwór, dzieło i najdłuższy utwór na organy – Wojciech Olszyczka

Organy – jeden ORGANiZM – Szymon Jarzyna

Adresaci wydarzenia: wszyscy zainteresowani.

Wstęp wolny.

• 11.00–12.30 / 16.30–18.00 – Zwiedzanie Muzeum Organów z prof. Julianem Gembalskim (Muzeum Organów, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, ul. Zacisze 3, 40-025 Katowice)

Projekt powołania muzeum organów zrodził się przed ponad trzydziestu laty. Już wówczas, inicjator przedsięwzięcia, obecnie Kierownik Katedry Organów i Muzyki Kościelnej, prof. Julian Gembalski, zaczął gromadzić elementy organów, odnajdywane podczas prac badawczych prowadzonych na terenie Górnego Śląska. Obok zabytkowych piszczałek, wiatrownic, fragmentów stołów gry, pozyskiwał nie używane, pozostające często w stanie destrukcji całe instrumenty i ich części. Obiekty te inwentaryzowano, wykonywano prace zabezpieczające, przeprowadzano proces konserwatorski.

Celem Muzeum Organów Śląskich jest gromadzenie, zabezpieczania i ochrona obiektów związanych z organami i ich historią, a także ich opracowywanie naukowe i udostępnianie publiczne w postaci stałej ekspozycji muzealnej. Obok funkcji wystawienniczych wiele obiektów posiada przede wszystkim walor naukowy, służący badaniom nad problemami konstrukcyjnymi, dawną technologią, problemami konserwatorskimi i szeroko pojętą historią organów śląskich.

Adresaci wydarzenia: młodzież, osoby dorosłe.

Wydarzenie o godzinie 11.00 zamknięte. Na wydarzenie o godzinie 16.30 obowiązują zapisy (formularz zgłoszeniowy).

• 16.30–18.00 – Wykład Organy ochrony konsumenta – czym są i jak mogą nam pomóc w codzienności? Krzysztof Kaczorowski, Paweł Śnieg (Kato Science Corner, ul. Młyńska 2, Katowice)

Organy ochrony konsumenta – czym są i jak mogą nam pomóc w codzienności? Prelekcja obejmuje przedstawienie zadań organów ochrony konsumenta, a także szeregu praktycznych przykładów, w których znajomość uprawnień konsumenckich może okazać się przydatna (rękojmia, gwarancja, niedozwolone postanowienia umowne).

dr Krzysztof Kaczorowski – asystent Sędziego w Sądzie Rejonowym w Rybniku, wykładowca Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu.

mgr Paweł Śnieg – aplikant Radcowski Okręgowej Izby Radców Prawnych
w Katowicach, wykładowca Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu.

Adresaci wydarzenia: osoby dorosłe.

Na wydarzenie obowiązują zapisy (formularz zgłoszeniowy).

• 19.00 – Organowy koncert muzyki improwizowanej: ImproWizje. Wykonawca: Filip Presseisen–organy (Kościół pw. św. Józefa Robotnika w Katowicach-Józefowcu, ul. Mikusińskiego 8, Katowice)

Adresaci wydarzenia: wszyscy zainteresowani.

Wstęp wolny.

Sobota 27 kwietnia 2024

• 16.00 – Co w brzuchu gra? Warsztaty dla dzieci (Ogród Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych, ul. Leopolda 1, Katowice)

Zastanawiałeś się kiedyś skąd się biorą dźwięki w Twoim brzuchu? A może chcesz się dowiedzieć do jakiej rośliny podobna jest nerka i co te dwie rzeczy mają ze sobą wspólnego?

Zapraszamy serdecznie na warsztaty dla dzieci, podczas których wybierzemy się w podróż do krainy dźwięków oczywistych i zaskakujących. Dowiemy się jak funkcjonuje nasze ciało, jakie ciekawe zjawiska w nim zachodzą i co łączy je z muzyką. Podczas warsztatów będziemy mieli okazję zbadać instrumenty, tak jak robi to lekarz, i wspólnie stwierdzić co im dolega. Dowiemy się jak obsługuje się instrumenty medyczne ale i muzyczne! Poszukamy ciekawych dźwięków dochodzących z naszego ciała. Opowiemy o tym co ma wspólnego gra na instrumencie z tym, jak funkcjonują nasze płuca… I wiele, wiele więcej! A wszystko to w atmosferze gier, zabaw i swobodnej eksploracji swojego głosu, instrumentów i otaczającej nas przestrzeni. Prowadzącym nie straszne są żadne pytania, więc zaspokoimy nawet największą ciekawość związaną z tajnikami pracy lekarza czy muzyka. Kto wie… Może to wszystko zaprowadzi nas do stworzenia wspólnej piosenki…?

• 19.00 – Koncert muzyki polskiej w 100. rocznicę śmierci Mieczysława Surzyńskiego (Kościół pw. św. Rodziny i św. Maksymiliana Kolbego w Katowicach-Brynowie, ul. Kossak-Szczuckiej 24, Katowice)

Prof. dr hab. Jan Bokszczanin w 2000 roku ukończył studia w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie prof. Joachima Grubicha. W późniejszych latach był stypendystą doktoranckim w University of North Texas (USA), gdzie studiował pod kierunkiem wybitnego pedagoga prof. Jesse E. Eschbacha.

Koncertuje w większości krajów Europy, Rosji, Azji oraz USA. Występował z recitalami organowymi w tak prestiżowych miejscach jak: Katedra Notre Dame de Paris, Katedra we Freibergu, Katedra w Brugii, University Chappell w Glasgow, Katedra Katolicka w Moskwie, Meyerson Symphony Hall w Dallas (USA) oraz Katedra Matki Bożej Anielskiej w Los Angeles, w której 11 listopada 2018 roku wykonał koncert w setną rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości.

Wstęp wolny.

Niedziela 28 kwietnia 2024

• 13.30–14.15 – Warsztaty dla dzieci „Co w brzuchu gra?” (Miejski Dom Kultury Bogucice-Zawodzie w Katowicach, ul. Marcinkowskiego 13a, Katowice)

Prowadzący:

Szymon Franczyk – lekarz, pracuje na oddziale Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej w Szpitalu Miejskim w Zabrzu oraz w poradni chirurgicznej i proktologicznej.

Grażyna Leja-Franaczyk – muzykoterapeutka, skrzypaczka, pedagożka.

Adresaci wydarzenia: dzieci w wieku 7-10 lat.

Zapisy w Miejskim Domu Kultury.

• 15.00–16.00 – Warsztaty „Usłysz swoje organy, czyli rozmowa o organach wewnętrznych, profilaktyce i badaniach przesiewowych” (Miejski Dom Kultury Bogucice-Zawodzie w Katowicach, ul. Marcinkowskiego 13a, Katowice)

Warsztaty skierowane do seniorów, które pozwolą na świadome poznanie sygnałów jakie wysyła nam nasze ciało. Podczas spotkania przedstawione zostaną najważniejsze informacje o profilaktyce i badaniach przesiewowych z perspektywy praktyki lekarskiej i wieloletniego doświadczenia pracy w poradni. Uczestnicy dowiedzą się na jakie znaki powinni być szczególnie wrażliwi i jakie podjąć kroki po ich zaobserwowaniu. Całość warsztatów prowadzona będzie w tematyce muzycznej, wspartej przez muzykoterapeutkę z doświadczeniem pracy opiekunki medycznej. Porozmawiamy o tym jak słuchać swojego ciała i czy muzyka może nam pomóc w codziennym dbaniu o swoje zdrowie.

Szymon Franczyk – lekarz, pracuje na oddziale Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej w Szpitalu Miejskim w Zabrzu oraz w poradni chirurgicznej i proktologicznej.

Grażyna Leja-Franaczyk – muzykoterapeutka, skrzypaczka, pedagożka.

Adresaci wydarzenia: seniorzy.

Zapisy w Miejskim Domu Kultury.

• 18.00–19.00 – Koncert organowy „Oblicza wariacji” (Katedra Ewangelicka Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach, ul. Warszawska 18, Katowice)

Adresaci wydarzenia: bez ograniczeń.
Wstęp wolny.