Park Śląski, przez większość swoich dziejów noszący nazwę Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku, narodził się w 1950 roku. W ciągu ponad 70 lat, jakie upłynęły od założenia WPKiW, teren, na którym rozciąga się Park, zmienił się radykalnie. Krajobraz przeszedł przeobrażenia tak intensywne, że nie tylko wiele, ale wręcz większość miejsc trudno ju rozpoznać. Do tego stopnia inaczej wyglądają, niż we wczesnych latach 50. XX wieku. To wtedy wykonano te wyjątkowe zdjęcia Parku - w czasie, gdy się rodził.
WPKiW narodził się u schyłku jesieni. Był 20 grudnia 1950 roku, gdy Wojewódzka Rada Narodowa w Katowicach zdecydowała o jego powstaniu, przyjmując uchwałę głoszącą, iż
Uznaje się konieczność i celowość budowania Wojewódzkiego Parku Kultury
i Wypoczynku dla górnośląskiego zespołu przemysłowo-miejskiego na obszarze ok. 500 ha położonego między Katowicami a Chorzowem w pasie między drogami Katowice–Chorzów i Siemianowice–Stary Chorzów.
Miało upłynąć jeszcze kilka miesięcy, nim decyzję zatwierdziła Warszawa, a konkretnie Prezydium Rządu. Nastąpiło to w maju 1951, w lipcu zaś tego roku powstał Komitet Budowy WPKiW z zastępcą przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej Jerzym Ziętkiem na czele.
Drzewa w WPKiW sadzili od wiosny 1951 roku.
Jednak budowa budowa Parku rozpoczęła się wcześniej i do tego czasu trwała już w najlepsze. Świadczą o tym fotografie, przedstawiające pierwsze prace przy sadzeniu drzew na terenie przyszłego Parku. Ich opisy datują je na 1951 rok, a niejedno z nich wykonano ewidentnie wiosną. Zdjęcia z 1951 roku, przestawiające ludzi przy społecznych pracach w parku, są nie tylko cennym świadectwem epoki. Ukazują nam bowiem teren, na którym powstawał WPKiW.
Projekt WPKiW przewidywał zagospodarowanie 600 ha, z czego 27 przeznaczono na budowę stadionu. Tereny przyszłego parku stanowiły głównie obszary rolne oraz nieużytki, z szybami wentylacyjnymi pobliskich kopalń, częściowo zajęte przez budynki mieszkalne i gospodarcze. Konfiguracja terenu była bardzo zróżnicowana, a jego centralnym punktem było wzgórze o wysokości dochodzącej do 350 m n.p.m. Otaczała je dolina przebiegająca z północnego zachodu na południowy wschód, ze spadkiem w kierunku południowo--wschodnim ku rzece Rawie. Na omawianym obszarze istniało kilka stawów. - czytamy w książce Anety Borowik "Park Śląski w Chorzowie. Projekty i realizacje z lat 1950-1989".
Autorka potwierdza też, że jeszcze w 1950 roku powstała pierwsza dokumentacja zieleni parkowej - "w bardzo krótkim czasie i bez odpowiednich badań po to, aby umożliwić zadrzewianie w nadchodzącym sezonie". Zamierzony cel jak widać osiągnięto i już wiosną 1951 akcja zadrzewiania ruszyła.
Realizowano ją w znacznej mierze dzięki społecznej pracy mieszkańców Śląska. W czynie społecznym nie tylko sadzono drzewa.
Prace przy budowie Parku Kultury i Wypoczynku, największego tego rodzaju obiektu w Polsce, postępują żywo naprzód. W trakcie budowy jest szereg dróg, dzięki bezpłatnej pracy załóg wielu przedsiębiorstw i instytucji - pisał "Dziennik Zachodni" z 13/14 października 1951.
Trwała już wtedy jesienna akcja sadzenia drzew. Jednak zainicjowano ją wcześniej, jeszcze na wiosnę. "Dziennik Zachodni" z 27 kwietnia informował Zaczyna się zalesianie terenu "cichego wypoczynku" przyszłego Parku Kultury. Tak brzmiał tytuł reportażu o grupie uczennic Publicznej Średniej Szkoły Zawodowej w Siemianowicach Śląskich, również uczestniczącej w zadrzewianiu. Autor (posługujący się skrótowcem Z. Bor) wspomniał również o zalążku Parku, czyli Dolinie Szwajcarskiej:
Z tramwaju wysypała się grupa młodzieży szkolnej. - To tam - uczennica wskazała na łagodne wzniesienie w Dolinie Szwajcarskiej. - Tam, gdzie ten "las". A "las" tzw. Doliny Szwajcarskiej rozpościerający się między trzema miastami śląskimi Chorzowem, Siemianowicami i Katowicami to wysepka drzew wśród lasu kominów pobliskich kopalń i hut, to zaczątek wspaniałego Parku Kultury i Wypoczynku, który buduje się właśnie dzięki tym przybywającym codziennie grupom młodzieży szkolnej.
Teren,
na którym powstał Park, jest widoczny nie tylko
na fotografiach ze społecznych akcji. W naszej
galerii prezentujemy również inne zdjęcia z wczesnych lat 50.
Widać na nich jałowe wzgórza, pola, mokradła, zagajniki. Ale już
także młode, świeżo zasadzone, parkowe drzewa, które w
najbliższych latach utworzą fantastyczną oazę zieleni.
Może Cię zainteresować:
