Wielki cokół na placu Wolności w Katowicach od lat stoi pusty. To miejsce generalnie nie ma szczęścia do pomników. Było ich już pięć i żaden się nie ostał. Jakby nad tym miejscem unosiło się jakieś fatum. Obecnie pośrodku placu straszy pusty wielki cokół.
Na placu Wolności w Katowicach straszy pusty cokół
Więcej o pomnikach stawianych i zrzucanych na placu Wolności przeczytacie tutaj: Pusty cokół. Pomniki na placu Wolności w Katowicach nie miały szczęścia
Pomysł na zagospodarowanie tego miejsca jako pierwszy rzucił Zbigniew Rokita, śląski reportażysta, pisarz i dramaturg, podwójny laureat Nagrody Literackiej Nike za reportaż "Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku". Zaapelował na łamach ŚLĄZAGA: Postawmy w Katowicach pomnik Cholonka. Symbol śląskiego humoru i zagubienia
Cały felieton Rokity przeczytacie tu: Zbigniew Rokita: Postawmy w Katowicach pomnik Cholonka. Symbol śląskiego humoru i zagubienia
"Przyznam, dziwi mnie, że w mieście nie toczy się zażarta dyskusja, co na cokół wetknąć. Prędzej czy później jakieś sprawy ktoś będzie chciał na tym cokole pozałatwiać, coś sobie upamiętnić, tak aby Ślązacy zapamiętali jak należy pamiętać, więc na wypadek gdyby nie udało się proklamować tego pomnika pomnikiem wszystkich pomników, to mam parę innych pomysłów" - pisze Zbigniew Rokita.
"Najbardziej chciałbym, żeby na cokole stanął mały Dolfik Cholonek. Ten z powieści Janoscha "Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny" – może i najlepszej śląskiej książki, jaką kiedykolwiek napisano. Cholonek, jak to pomniki mają w zwyczaju, mógłby nawet to i owo sobą symbolizować" - dodaje laureat Nike.
A może by tak oddać cokół artystom, na wzór Londynu? - podsuwa pomysł Adam Kowalski
Do dyskusji w ŚLĄZAGU o przyszłości pustego cokołu na tak ważnym dla Katowic placu włączył się Adam Kowalski, dyrektor Muzeum Hutnictwa w Chorzowie. On jednak, zamiast konkretnego, jednego posągu, widziałby tam instalację artystyczną na miarę tego, co dzieje się z - również pustym - czwartym cokołem na Trafalgar Square w Londynie. Więcej: Adam Kowalski: Zamiast jednego, wyłącznego lokatora cokołu na placu Wolności, zaprośmy wielu gości, jak to robią w Londynie
"Specjalna komisja powołana przez burmistrza Londynu wybiera artystę, który na rok staje się kuratorem cokołu. Dzięki temu kolejne realizacje proponują nowy układ znaczeniowy najsłynniejszego londyńskiego placu. Podejmują dialog lub polemikę z historią i jej bohaterami, intrygują, drażnią lub śmieszą (...). Projektem, który dokonał największej uniwersalizacji przestrzeni cokołu był jednak słynny One & Other Antony'ego Gormleya. Przez kolejne 100 dni, 24h na dobę losowo wybrane osoby za pomocą zwyżki mogły wejść na cokół, by zostać 5-minutowym bohaterem. Tak everyman mógł wprowadzić swoje wartości i dziedzictwo między bohaterów. Jedni tańczyli, inni śpiewali, jeszcze inni wygłaszali polityczne manifesty, chcąc jak najpożyteczniej wykorzystać dany im przez artystę czas".
Jest interpelacja do prezydenta Katowic w sprawie cokołu
Pomysł Adama Kowalskiego ochoczo podchwyciła katowicka Koalicja Obywatelska. Łukasz Borkowski, radny KO w Katowicach, złożył już nawet odpowiednią interpelację do prezydenta Katowic.
- Pomysł jest świetny. Myślę, że byłoby to dobre wyjście z sytuacji - dość kłopotliwej - z pustym cokołem. To też świetna okazja do wprowadzenia sztuki w przestrzeń publiczną, sprowokowania do dyskusji i wywołania lekkiego fermentu. Tym bardziej, że znów staramy się o miano Europejskiej Stolicy Kultury, więc okazja jest idealna - mówi Łukasz Borkowski.
W tekście interpelacji czytamy: "Na placu Wolności od niemal 9 lat stoi pusty cokół po (słusznie) usuniętym pomniku żołnierzy radzieckich. Przestrzeń ta jest niezagospodarowana pomimo prestiżowego położenia w samym centrum miasta. Zwracam się do Pana Prezydenta z propozycją wykorzystania pustego cokołu.
W Londynie na Trafalgar Square znajduje się kolumna Nelsona. Na postumentach wokół niej umieszczono pomniki zasłużonych postaci. Jeden z nich nigdy nie został ukończony i przez lata stał pusty. Pomysłem na zagospodarowanie cokołu stał się Fourth Plinth Commission – jeden z najbardziej znanych programów kuratorskich na świecie, w ramach którego specjalna komisja powoływana przez burmistrza Londynu wybiera artystę, którego praca przez kolejny rok będzie eksponowana na cokole. Konkurs doczekał się wielu edycji, a pokazywane prace każdorazowo ściągają uwagę krytyki i przyciągają rzesze widzów.
Zwracam się do Pana Prezydenta o podobne wykorzystanie cokołu na katowickim placu Wolności. Takie działanie byłoby dobrym sposobem na wprowadzenie sztuki do przestrzeni publicznej, a tym samym podniesienie atrakcyjności miejsca. Prezentowane prace byłyby okazją do podejmowania ważnych tematów w debacie publicznej oraz przyczyniłyby się do promowania Katowic na mapie ważnych wydarzeń artystycznych w kraju i zagranicą. Wierzę, że ogłoszenie corocznego konkursu świetnie wpisałoby się w starania Katowic o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury".
Jak widać, radny Borkowski w swoim piśmie nie zająknął się jednak, kto jest autorem tego pomysłu. - Oczywiście nie było moim głoszenie tej idei jako mojej własnej, rozmawiałem w tej sprawie z Adamem Kowalskim. Będziemy komunikować, kto jest pomysłodawcą takiego zagospodarowania pustego cokołu - tłumaczy się z tej niezręczności Borkowski.
Interpelacja została złożona do prezydenta Katowic, za pośrednictwem Przewodniczącego Rady Miasta, w piątek 10 lutego 2023 r. Prezydent ma dwa tygodnie na ustosunkowanie się do tej petycji.
Może Cię zainteresować:
