Pogórnicza potężna Łaźnia chce być obiektem Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego

Budynek łaźni przy ul. Towarowej 7 w Jastrzębiu-Zdroju robił do niedawna wrażenie tylko swoją wielkością i tłem w postaci wysokiego nieczynnego szybu MOS II (skipowego) KWK Moszczenica.

Była łaźnią dla górników KWK "Moszczenica", jest obiektem kultury

Ten wielki (8 tys. m2 powierzchni) budynek należący do Kopalni Węgla Kamiennego "Moszczenica" w Jastrzębiu-Zdroju był tylko łaźnią. Kąpali się tu i przebierali górnicy. Obiekt z lat 60. XX wieku przez 20 lat stał opuszczony. Teraz wraca do niego życie.

KWK "Moszczenica" zaczęto budować w 1955 roku, a początek działalności datuje się na 1965 r. Zakończono tu eksploatację w 2000 r. Do chwili zakończenia likwidacji, w kopalni „Moszczenica”, a później ruchu „Moszczenica” wydobyto łącznie prawie 92 000 000 ton węgla i wydrążono łącznie ponad 1 000 km wyrobisk.

Pogórniczy obiekt wyremontowano w 2023 roku i nazwano Łaźnią "Moszczenica". Znajduje się tu Instytut Dziedzictwa i Dialogu Łaźnia "Moszczenica" oraz Carbonarium - stała wystawa o węglu i jego znaczeniu dla Polski i świata oraz o samym Jastrzębiu-Zdroju, które z miejscowości uzdrowiskowej przeistoczyło się w przemysłowe miasto.

Recenzja Carbonarium: Nowe muzeum powstało na Śląsku. To Carbonarium w Jastrzębiu-Zdroju. Opowiada historię węgla, kopalni i uzdrowiska. RECENZJA

Teraz Łaźnia "Moszczenica" chce wstąpić do Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Właśnie złożono aplikację do Szlaku.

- Jest to ważny krok, który niesie wiele korzyści zarówno dla samego obiektu, jak i dla zwiedzających Carbonarium – stałej wystawy w Łaźni Moszczenica, która w fascynujący sposób przekazuje wiedzę o węglu i przybliża górniczą historię regionu - mówią przedstawiciele obiektu.

Czym jest Szlak Zabytków Techniki?

Szlak Zabytków Techniki to unikalna trasa turystyczno-kulturowa, która łączy ponad 40 obiektów związanych z przemysłowym dziedzictwem nie tylko Górnego Śląska, ale i wszystkich regionów województwa śląskiego. Szlak zrzesza kopalnie, zakłady hutnicze, elektrownie, stacje kolejowe, zakłady włókiennicze, a także kolonie robotnicze.

Obecność na Szlaku wymaga spełnienia szeregu wymagań dotyczących autentyczności, infrastruktury i gotowości do obsługi turystów. Obiekty muszą także zdobyć co najmniej dwukrotnie tytuł „Obiektu Zaprzyjaźnionego Szlaku Zabytków Techniki” i zorganizować dwukrotnie Industriadę. Łaźnia Moszczenica ten wymóg już spełniła, organizując Industriadę trzykrotnie w latach 2021-2023. Jest też na ten moment jedynym przykładem tego rodzaju transformacji obiektu poprzemysłowego w Jastrzębiu-Zdroju.

Wg zarządców Łaźni, obiekt wpisany na Szlak Zabytków Techniki zyskuje większą rozpoznawalność, możliwości promocji oraz dostęp do szerokiej grupy zwiedzających, którzy przyjeżdżają na Śląsk, aby odkrywać industrialne dziedzictwo regionu.

Przynależność do Szlaku to też korzyści dla zwiedzających. To swego rodzaju gwarancja jakości: obiekty na Szlaku muszą spełniać wysokie wymagania dotyczące infrastruktury, co pozytywnie wpływa na komfort i jakość zwiedzania. Obecność na Szlaku pozwala też na zacieśnienie współpracy z innymi obiektami, co prowadzi do powstawania nowych projektów, wspólnych wystaw i inicjatyw, z których mogą skorzystać zwiedzający. To też kolejne możliwości pozyskiwania środków na działalność. Carbonarium, jako serce Łaźni, może liczyć na większe zainteresowanie i bogatszą ofertę.

Proces aplikacji do Szlaku Zabytków Techniki wymaga złożenia wniosku wraz z formularzem aplikacyjnym. Obiekty muszą spełniać kryteria, takie jak: dobry stan techniczny, dostępność dla turystów, uporządkowana sytuacja prawna, walory kulturowe oraz przystosowanie do ruchu turystycznego. Oceniany jest również udział w wydarzeniach związanych z Industriadą i autentyczność związana z dziedzictwem przemysłowym.

Operator Szlaku (czyli Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu) przeprowadza audyt terenowy, a ostateczną decyzję podejmuje Zarząd Województwa Śląskiego. Decyzję o tym, jakie obiekty zostaną włączone do Szlaku, podejmuje on nie rzadziej niż co trzy lata. Oznacza to, że decyzję o tym, czy Łaźnia "Moszczenica" zostanie włączona do Szlaku poznamy nie wcześniej niż w czerwcu 2025 roku.