,,Posadzono dęby i popełniono błędy". Narodowy Dzień Powstań Śląskich to zmarnowana szansa?
20 czerwca obchodzony jest Narodowy Dzień Powstań Śląskich, ustanowiony w 2022 roku. Święto ma upamiętniać wkroczenie Wojska Polskiego 20 czerwca 1922 roku na sporne tereny Górnego Śląska, przyznane II RP w wyniku trzech powstań śląskich, plebiscytu i poplebiscytowych decyzji Rady Ligi Narodów i Rady Ambasadorów.
Pytany o te święto Henryk Mercik, miejski konserwator zabytków w Rybniku, w latach 2015-2018 członek zarządu województwa śląskiego przyznał, że traktuje ten dzień jako zmarnowaną szansę na rzetelną dyskusję i poznanie własnej historii. Ustanowiono je ,,po najmniejszej linii oporu", nie pytając nikogo o zdanie, pozbywając się fachowców, m.in. z Muzeum Śląskiego.
- Zmarnowana została okazja rocznicowa, która się zdarza raz na sto lat, bo mieliśmy stulecie. To zostało kompletnie zmarnowane. Powstał placyk, powieszono baner niszczący i oszpecający zabytkową elewację, zasadzono dęby i popełniono błędy w opisie - mówił Mercik na antenie Radia Piekary.
Samo święto nie jest zaskoczeniem. Dziwi wręcz, że dzień upamiętniający powstania śląskie nie pojawił się wcześniej w państwowym kalendarzu ważnych dat i rocznic. Jego zdaniem Narodowy Dzień Powstań Śląskich wciąż można wykorzystać lepiej, choć na dziś wydaje się, że podzieli los wszystkich świąt ,,ustanawianych zza biurka". Jak dodał, obchody stulecia powstań śląskich nie pozostawiły po sobie niczego trwałego. Zabrakło jakiegoś istotnego śladu, który przypominałby mieszkańcom regionu o tych wydarzeniach.
- Ten trwały ślad byłby symbolem tego, że Ślązacy, mieszkańcy tego regionu, są traktowani po prostu poważnie. Umówmy się, że to o czym powiedziałem, to są symbole niepoważnego traktowania. Odfajkowaliśmy, było sto lat, więc sprowadziliśmy parę czołgów, powiesiliśmy banerek, nasadziliśmy sto dębów, zrobiliśmy placyk w Parku Śląskim, coś tam w Muzeum Powstań Śląskich, natomiast tak naprawdę nie zostało nam nic poważnego.
Panteon Górnośląski do zmiany? Mercik ma radę dla marszałka Saługi
Na Panteon Górnośląski w Katowicach składają się corocznie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i Miasto Katowice. Koszt to około 3,5 mln zł. Miejsce to nie cieszy się zbytnim zainteresowaniem i przynosi straty finansowe. Ubiegły rok został zamknięty ze stratą w wysokości około 1 mln 200 tys. zł.
- Pytanie ile to kosztuje teraz, ile będzie kosztowało jak zepsują się wszystkie telewizory, a to już niedługo. Skoro tak drogo, to dla kogo to jest? (...) On będzie kosztował coraz więcej - skomentował Mercik.
W opinii Mercika wyczerpała się obecna formuła panteonu. Jeśli marszałek województwa śląskiego współfinansuje utrzymanie tej instytucji, to ma prawo zgłaszać propozycje zmian. Statut powinien zostać zmieniony, a wystawa prezentować możliwie szerokie spektrum górnośląskiej historii. ,,Jeżeli to będzie dalej takie jakie jest, nie warto tego finansować".
- Moja rada dla marszałka jest taka: nadszedł czas, aby usiąść do stołu i zastanowić się co zrobić. Tak by ten panteon przynajmniej pokazywał prawdziwą, w szerokim tego słowa rozumieniu, historię Górnego Śląska. W każdym zakresie. (...) Obecna ekspozycja, w sensie liczby postaci i powierzchni jaka tam jest do dyspozycji, jest przegadana. Jeśli miałbym coś radzić, to zredukować to, co jest pokazywane w danej chwili, do sensownej liczby postaci.
Może Cię zainteresować:
