W krajach Unii Europejskiej status języka regionalnego mają m.in. oksytański, alzacki i bretoński we Francji czy dolnosaksoński, dolnołużycki i górnołużycki w Niemczech. W Polsce jednie kaszubski, od 2005 r. W sprawie uznania śląskiego za język regionalny było już kilka prób i projektów ustaw, w tym jeden projekt obywatelski. A choć zmieniały się rządy, to przez kilkanaście lat nie udało się tego osiągnąć. Czy teraz sytuacja się zmieni?
Śląski język regionalny - jeden z 100 konkretów Donalda Tuska
Uznanie śląskiego za język regionalny kilkakrotnie obiecał lider Koalicji Obywatelskiej, Donald Tusk. Oczywiście po wygranych przez opozycję wyborach. Ostatnio powtórzył tę deklarację podczas partyjnej konwencji w Tarnowie (9 września 2023 r.), jako jeden ze 100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów. Ten śląski postulat popiera także Polska 2050 oraz Nowa Lewica.
Co na to Prawo i Sprawiedliwość? Jak zagłosuje, jeżeli ustawa o uznaniu śląskiego za język regionalny po wyborach trafi pod obrady Sejmu? Andrzej Gawron, poseł PiS z Lublińca, jest gotów ją poprzeć.
- Jeżeli by tak było, to będę głosował za – stwierdził w Rozmowie Dnia Radia Piekary.
Dodał jednak, że to taki „Święty Graal” i jeżeli z młodym pokoleniem nie będziemy w rodzinach godać po śląsku, to żaden język regionalny śląskiego nie uchroni. - Godejmy po śląsku w domach. W domu kultury, w szkole – są takie regionalne programy i można to robić. Trzeba to robić – zaznaczył Andrzej Gawron.
Ślązacy mniejszością etniczną? Poseł PiS: To nie jest ważna sprawa
Pytany o ewentualne uznanie Ślązaków za mniejszość etniczną poseł PiS stwierdził, że to nie jest ważna na Śląsku sprawa. Przypomnijmy, że pod obywatelskim projektem ustawy uznające mniejszość śląską za mniejszość etniczną śląskie organizacji regionalne zebrały w 2014 r. ponad 140 tys. podpisów.
Dwa lata później projekt został „zmielony” w Sejmie głosami posłów PiS i Kukiz’15. Pod koniec lipca 2023 r. kolejny projekt ustawy w tej sprawie złożył klub parlamentarny Lewicy. Uznanie Ślązaków za mniejszość etniczną oznaczałoby także uznanie śląskiego za język regionalny.
Co da uznanie śląskiego za język regionalny?
Trzeba zaznaczyć, że język regionalny to kategoria polityczna, a nie lingwistyczna. I tylko od polityków zależy, czy śląski otrzyma taką ustawową ochronę i wsparcie z budżetu państwa. Zgodnie z definicją zawartą w Europejskiej karcie języków regionalnych lub mniejszościowych to „mowa tradycyjnie używana na terenie państwa przez mniejszą liczebnie od reszty grupę obywateli, odmienna od przyjętego języka urzędowego oraz niebędąca ani dialektem oficjalnego języka tego państwa, ani językiem migrantów”.
Uznanie śląskiego za język regionalny zapewniłoby m.in. fundusze na edukację regionalną, działalność kulturalną i artystyczną, tworzenie śląskich programów telewizyjnych czy audycji radiowych.
Może Cię zainteresować:
