Przypomnijmy, że - po długich 18 miesiącach liczenia - 11 kwietnia 2023 r. Główny Urząd Statystyczny podał wstępne wyniki Narodowego Spisu Powszechnego 2021, dotyczące struktury narodowo-etnicznej oraz języka kontaktów domowych. Po raz trzeci okazało się, że Ślązacy są największą mniejszością w Polsce, choć ciągle nieuznawaną przez polskie państwo.
Prof. Myśliwiec: Wyniki spisu to sukces Ślązaków
Narodowość śląską zadeklarowało w sumie 585,7 tys. osób (231,8 tys. jako pierwszą i 353,9 tys. jako drugą). Kolejne najliczniejsze mniejszości w Polsce to kaszubska (176,9 tys. osób) i niemiecka (132,5 tys. osób). Z kolei języka śląskiego w kontaktach domowych używa 457,9 tys. osób, w tym jako jedynego 53,3 tys. osób.
- Deklarowanie odrębnej tożsamości, w sytuacji kiedy nie można takiej opcji wybrać z kafeterii odpowiedzi jest szczególnie trudne. To pokazuje jak bardzo Ślązakom na tym zależy i należy to uznać za ogromny sukces śląskiej wspólnoty regionalnej – w cyklu ŚLĄZAQ mówi prof. Małgorzata Myśliwiec, politolożka z Uniwersytetu Śląskiego.
W poprzednim spisie powszechnym, z 2011 roku, narodowość śląską zadeklarowało w sumie 846,7 tys. osób. Od tego czasu było kilka projektów ustaw dotyczących uznania śląskiego za język regionalny oraz obywatelski projekt ustawy uznający Ślązaków za mniejszość etniczną. Wszystkie przepadły w Sejmie. Po 10 latach Ślązacy nadal są największą mniejszością w Polsce. Czy tym razem zmieni się podejście elit politycznych i polskiego państwa?
- Nie sądzę, aby coś zmieniło się diametralnie i szybko. Chyba, że przedwyborcze sondaże, np. dla koalicji rządzącej, nie będą zbyt łaskawe. Być może wtedy możemy spodziewać się troszeczkę bardziej przychylnego spojrzenia na nasze śląskie sprawy. Przypomnijmy, że budynek polskiego Sejmu, który jest kluczem do sprawowania władzy w Polsce, znajduje się u zbiegu dwóch ulic: Wiejskiej i Górnośląskiej. Niewykluczone, że te śląskie tematy, również w świetle ogłoszonych wyników spisu powszechnego, będą bardzo istotnym elementem kampanii wyborczej – mówi prof. Myśliwiec.
Politolożka z Uniwersytetu Śląskiego z dystansem podchodzi jednak do zapowiedzi dzisiejszej opozycji, która deklaruje uznanie śląskiego za język regionalny po wygranych przez nią wyborach. Przypomina, że to nie są nowe postulaty i do tej pory ani PO z PSL, ani PiS z koalicjantami nigdy nie przychylili się do tego, aby uznać Ślązaków za mniejszość etniczną, a śląski za język regionalny.
- Jeżeli nie wydarzy się coś, co zmusi jedną albo drugą stronę centralnego sporu politycznego do zainteresowania się Ślązakami, to w najbliższej przyszłości w sprawie śląskich postulatów nic się nie wydarzy – podkreśla.
Ślązacy robią swoje. Bez pomocy państwa
Dodaje jednak, że Ślązacy się tym zbytnio nie przejmują. Powstaje m.in. śląska literatura czy sztuki teatralne po śląsku, a wszystko to działa na zasadach wolnorynkowych.
- Przykre jest jednak to, że państwo, którego jesteśmy obywatelami i płacimy podatki, aby to państwo dobrze funkcjonowało, nie chce dostrzec tak wyjątkowego dziedzictwa kulturowego, jakie na jego terytorium się znajduje. Tu widzę pewnego rodzaju zagrożenie, że jeżeli nie będzie instytucjonalnego wsparcia, z pewnością pozycja języka i kultury śląskiej nie będzie tak, jak w przypadku gdyby tą pomoc instytucjonalną mogła uzyskać – zaznacza prof. Myśliwiec.
Może Cię zainteresować:
