Śląskie liderem w wymianie „kopciuchów”. W swoim raporcie chwali nas Polski Alarm Smogowy

Województwo śląskie pozbędzie się „łatki” najbardziej zanieczyszczonego

Niemal 154 tys. wniosków o dofinansowanie wymiany „kopciuchów” złożyli w latach 2019-2022 mieszkańcy województwa śląskiego. Takie dane przynosi najnowszy raport Polskiego Alarmu Smogowego. Organizacja podliczyła zarówno wnioski o dotacje składane do rządowego programu „Czyste Powietrze”, jak też te kierowane do różnego rodzaju gminny programów ochrony powietrza. To wyraźnie więcej niż w tym samym czasie złożono na Mazowszu (64 tys.), czy w Małopolsce (85 tys.). Oba te regiony również zostały ujęte w raporcie PAS.

– Województwo śląskie postrzegane do niedawna jako najmocniej zanieczyszczone w kraju wychodzi na pozycję lidera w walce ze smogiem. Widać to po liczbie wymian kotłów – co wskazuje na determinację mieszkańców oraz władz gminnych, by walczyć z problemem. Jeśli ta tendencja się utrzyma, to wydaje mi się, że już wkrótce możemy się spodziewać sytuacji, w której to mazowieckie gminy staną się smogowymi liderami – komentuje wyniki raportu Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego.

Uchwała antysmogowa zachęciła (zmusiła) do wymiany kotłów

Aktywiści podkreślają, że ze względu na fakt, iż to sposób ogrzewania domostw jest w Polsce główną przyczyną powstawania smogu, właśnie wymiana kotłów jest podstawowym i najskuteczniejszym narzędziem dla poprawy jakości powietrza. Ile takich instalacji kwalifikuje się do wymiany? Do prowadzonego przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego rejestru zgłoszono w całej Polsce 3,4 mln kotłów na paliwa stałe, a jeśli uwzględnić jeszcze kominki, kozy, piece kaflowe czy kuchnie węglowe, to liczba ta sięga ok. 5,4 mln zł. Znaczna część z tych urządzeń w perspektywie najbliższych kilkunastu lat musi zostać wymieniona na innego typu instalacje ze względu na przepisy tzw. uchwał antysmogowych.

W województwie śląskim taka uchwała została przyjęta w kwietniu 2017 r. Przyjęte zapisy już wykluczyły możliwość legalnego użytkowania pozaklasowych (czyli najgorszych, określanych popularnie mianem „kopciuchów”) kotłów starszych niż pięć lat, a od 1 stycznia 2026 r. w ogóle żadnych tego typu kotłów nie będzie można stosować (dwa lata później zakaz stosowania obejmie kotły 3 i 4 klasy emisyjności). I choć ze świadomością tych dat wśród mieszkańców wciąż jeszcze bywa różnie, to w ujawnionych statystykach widać, że antysmogowe przepisy oraz różnego rodzaju programy dotacyjne zachęciły lub zmusiły (interpretacja do woli) wiele osób do wymiany swojego źródła ogrzewania.

W latach 2019-2022 mieszkańcy województwa śląskiego złożyli niemal 154 tysięcy wniosków o dofinansowanie wymiany „kopciuchów” – po części do rządowego programu „Czyste Powietrze”, po części do różnego rodzaju programów ochrony powietrza funkcjonujących w gminach. Zainteresowanie dofinansowaniem na takie inwestycje szczególnie mocno wzrosło między rokiem 2020, a co 2021, co jest o tyle zrozumiałe, że od 2022 r. w woj. śląskim wchodziły w życie pierwsze zakazy dotyczące stosowanych instalacji grzewczych. Później liczba wniosków o dotacje wyraźnie spadła, ale wciąż pozostaje dużo większa niż na większym pod względem ludności Mazowszu, czy w sąsiedniej Małopolsce.

W Katowicach wolą miejskie pieniądze, w Rybniku dotacje z „Czystego Powietrza”

Na poziomie gmin najwięcej (6626) wniosków złożono w Katowicach – zwraca uwagę fakt, że znikomą część z nich skierowano do rządowego „Czystego Powietrza”, a większość do miejskiego programu. Wśród najbardziej aktywnych gmin znalazły się ponadto: Rybnik (5436 wniosków, z czego większość trafiła do programu „Czyste Powietrze”), Wodzisław Śląski (4434), Jastrzębie-Zdrój (3729), Zabrze (3574), Gliwice (3341), Pszczyna (3105), Jaworzno (2985), Częstochowa (2858) i Bielsko-Biała (2834).

Jak wynika z raportu PAS, w latach 2019-2022 rozliczono (czyli wypłacono pieniądze) ponad 97,5 tysiąca spośród złożonych wniosków. Jak łatwo zatem policzyć, ponad 50 tysięcy osób w regionie wciąż czeka na odzyskanie zainwestowanych przez siebie pieniędzy.