Trudna historia pałacu
Sławików to wieś w powiecie raciborskim, w której mieszka niespełna 500 osób. Znajdują się tam ruiny pałacu wybudowanego prawdopodobnie pod koniec XIX wieku. Pierwszym właścicielem terenu miał być Fryderyk Grzegorz von Lautensac. Później posiadłość należała do rodziny Eichendorffów, a od 1856 do 1945 roku do rodziny Eikstedtów, którzy rozbudowali pałac do obecnej wielkości. Pałac został zniszczony w czasie walk o przyczółek łubowicki między Wehrmachtem i Armią Czerwoną pod koniec II wojny światowej. W PRL-u popadł w jeszcze większą ruinę.
Od 1989 roku pałac był w rękach Agencji Nieruchomości Rolnych, która w 1999 roku sprzedała go prywatnemu inwestorowi. Ten zaś ostatecznie przekazał go gminie Rudnik, której roczny budżet wynosi ok 27 mln zł. Gmina nie jest w stanie sama odbudować kompleksu pałacowego. W 2011 roku pojawiły się plany sprzedaży pałacu. Wójt wystawił go na aukcję, jednakże w 2018 roku zrezygnowano z tego pomysłu. Obecnie gmina zajmuje się zabezpieczeniem budynku przed dalszą degradacją. Pałacem opiekuje się Fundacja Gniazdo, która czasem na tym terenie organizuje imprezy (ostatnio na przykład odbył się tam festyn z okazji Dnia Dziecka). Fundacja zajmuje się także organizacją wycieczek. Niestety, z powodu ograniczonej liczby wolontariuszy, zwiedzania mogą odbywać się tylko w wybrane dni – zwykle co dwa tygodnie. To i tak nie zniechęca podróżników. Z reguły pałac rocznie odwiedza od 2 do 3 tysięcy turystów.
Pałac zbudowano w stylu eklektycznym na planie prostokąta. Miał trzy kondygnacje i był częściowo podpiwniczony. Budynek był pokryty płaskim dachem. Fasadę zdobiły płaskorzeźby, kolumny, ozdobny ryzalit zwieńczony trójkątnym przyczółkiem oraz czworoboczne wieże, wieńczące boki całej budowli.
Plany renowacji
W październiku 2023 roku, tuż przed wyborami, przedstawiciele poprzedniego rządu zorganizowali konferencję pod murami niszczejącego zabytku. Politycy PiS obiecywali wtedy, że po wygranych wyborach odbudowany pałac w Sławikowie znajdzie się na Szlaku Zamków i Pałaców Ziemi Raciborskiej. W programie Prawa i Sprawiedliwości znalazło się także utworzenie Narodowej Agencji Rewitalizacji Dziedzictwa.
„Zastanawiamy się jak tę perełkę ziemi raciborskiej, całego Śląska przywrócić do świetności. Jak uczynić z niej miejsce, by przyjeżdżało tu jak najwięcej ludzi. W niedzielę na konwencji Prawa i Sprawiedliwości w Katowicach pan prezes Jarosław Kaczyński na sam koniec swojego wystąpienia wskazał na jeden z bardzo istotnych punktów naszego programu, żebyśmy dbali o nasze dziedzictwo, takie jak ten zespół pałacowo-parkowy w Sławikowie” – powiedział wtedy ówczesny wiceminister Paweł Jabłoński.
Jednakże to głównie Fundacja Gniazdo przy wsparciu gminy Rudnik robi wszystko, co może, aby zabytek nie popadł w ruinę. A cały kompleks jest spory, nie składa się bynajmniej z samego pałacu. W 2023 roku rozpoczęło się zabezpieczanie przypałacowego browaru. Odbył się także remont dachu spichlerza. Fundacja zajmuje się też koszeniem trawy i porządkowaniem parku wokół ruin. W parku znajdują się także pozostałości kaplicy nagrobnej rodziny von Eikstedtów oraz oranżerii – wszystko trzeba zabezpieczyć i uporządkować. Rada gminy otrzymała już ekspertyzę od Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach. Dokument wykazał, że w pierwszej kolejności należy wzmocnić mury i fundamenty oranżerii oraz wykonać zadaszenie. Jeżeli znajdą się fundusze, gmina zamierza stworzyć w miejscu pałacu miejsce spotkań dla mieszkańców i turystów spoza gminy.
Jak tam dojechać?
Dokładny adres Ruin Pałacu to ul. Parkowa 8, 47-417 Sławików. Według informacji na facebookowej stronie Fundacji Gniazdo pałac można zwiedzać w niedziele od 12.00 do 17.00. Niestety ciężko dostać się tam komunikacją publiczną, najlepiej wybrać się w wycieczkę rowerem lub samochodem. W przypadku tego ostatniego środka transportu problem stanowi ograniczona liczba miejsc parkingowych. Gmina Rudnik ma w planach stworzenie parkingu na łące obok spichlerza. Niestety obecnie teren nie należy do gminy - jest własnością Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Może Cię zainteresować:
