Stanisław Hadyna, założyciel „Śląska”, mawiał, że zespół jest „słoneczną republiką”. Z kolei jego obecny dyrektor Zbigniew Cierniak, dopowiada, że wszędzie, gdzie koncertuje, przywozi ze sobą słońce.
- Zespół jest na topie i jest bardzo rozpoznawalną marką. Na pewno stanowi nośnik promocyjny naszego regionu i kraju. To ogromny zaszczyt, że Zespół może pełnić tak ważną rolę w geografii kulturalnej – podkreśla Zbigniew Cierniak
Założony 71 lat temu dziś jest jednym z największych zespołów folklorystycznych na świecie. Pełni też funkcję ambasadora polskiej kultury za granicą, a jego grafik pęka w szwach.
Początki Zespołu „Śląsk” związane są z parą wizjonerów – kompozytorem Stanisławem Hadyną oraz choreografką Elwirą Kamińską, którzy do dziś przyglądają się poczynaniom członków zespołu, spoglądając na koszęciński pałac z pomników ustawionych na dziedzińcu. Choć przyjmuje się, że Zespół utworzono 1 lipca 1953 roku, to przesłuchania przyszłych członków „Śląska” odbywały się zimą 1952 roku m.in. w Pałacu Młodzieży w Katowicach, w Wojewódzkim Domu Kultury czy w salkach należących do Konserwatorium Muzycznego oraz w pałacu w Koszęcinie, a nawet w Koniakowie. Szacuje się, że w pierwszym naborze wzięło udział od 12 do 14 tysięcy osób. Zainteresowanie było ogromne. W 1953 roku zespół liczył 123 członków, w tym 82 chórzystów i 41 tancerzy. Na czele zespołu stanął przywołany już Hadyna, a Kamińska została zespołową choreografką, z kolei teksty do wielu utworów napisał Zdzisław Pyzik.
Koszęcin stolicą „słonecznej republiki”
Utworzenie zespołu, będącego młodszym bratem słynnego „Mazowsza”, było na tyle ważnym wydarzeniem, że zdecydowano się je utrwalić na filmie. Zajęła się tym Warszawska Wytwórnia Filmów Dokumentalnych, która w listopadzie 1953 roku nakręciła trzyminutowy dokument.
– W byłym pałacu książąt Hohenlohe w Koszęcinie najzdolniejsza młodzież śląska rozpoczęła pracę. Rodzi się zespół (….). Dyrektorem artystycznym zespołu i jego duszą jest profesor Stanisław Hadyna, zamiłowany badacz śląskiej sztuki i muzyki ludowej. (…) Przybyła właśnie grupka nowicjuszy. 130 członków zespołu zostało wybranych spośród przeszło 12 tysięcy kandydatów. Niełatwo było się tutaj dostać – wyjaśniał lektor Andrzej Łapicki.
Obecnie angaż do Zespołu również stanowi nie lada wyzwanie. Przekonuje o tym Zbigniew Cierniak, piastujący od 2011 roku stanowisko dyrektora Zespołu. Sam związany jest ze „Śląskiem” od ponad trzech dekad.
– Mam ponad 30-letni staż w Zespole, z czego 20 lat na scenie, jednakże moja przygoda z estradą rozpoczęła się wcześniej. Mając 15 lat trafiłem do zabrzańskiego chóru młodzieżowego „Resonans con tutti”. Tam poznałem swoją przyszłą małżonkę, zakochałem się i to trwa do dziś – wspomina Zbigniew Cierniak. - Żona jest trzecim pokoleniem w Zespole. Miała duży wpływ na to, że zmieniłem swoje początkowe plany zawodowe i związałem się ze „Śląskiem”. Jednakże, angaż do zespołu nie był prosty. Uczestniczyłem w przesłuchaniu, w którym brało udział 600 osób z całej Polski, a przyjęto jedynie 5. To świadczy o tym, jak duże zainteresowanie było zespołem i jaki był poziom trudności – dodaje dyrektor „Śląska”.
Cierniak dołączył do Zespołu w 1990 roku. – Początki nie były łatwe. Po 1989 roku Polska stała się wolnym krajem, w którym zaczęła funkcjonować ekonomia o standardach demokratycznych. Dla artystów przyszły ciężkie czasy. Wszyscy musieli zaciskać pasa – wspomina Zbigniew Cierniak. Jednakże dla Zespołu „Śląsk” rok 1990 okazał się łaskawy. Po 20 latach nieobecności powrócił do niego jego założyciel Stanisław Hadyna. - Dzięki jego obecności zespół przetrwał najtrudniejsze czasy i nieustannie się rozwijał – dodaje Cierniak.
Z Polski przez Emiraty Arabskie do Japonii
71 lat to kawał pięknej historii. Przez siedem dekad wiele się zmieniło, jednakże jest pewna stała. Zespół zawsze był popularny – zarówno w kraju, jak i za granicą. Cieszy się sympatią widzów i nie może narzekać na brak występów.
– Uważam, że Zespół jest jeszcze bardziej popularny niż był. Do lat 90. ubiegłego wieku duże znaczenie miało Przedsiębiorstwo Państwowe Polska Agencja Artystyczna „Pagart. To agencja, której zadaniem było promowanie polskich artystów i organizowanie podróży zagranicznych w celu promocji Polski. Poza walorami czysto artystycznymi, decydowały także inne względy. Teraz to wygląda tak, że partnerów zagranicznych trzeba sobie wyszukiwać samemu, a następnie przekonać ich do współpracy. Bardzo trudno jest się wybić na rynku zagranicznym, ale nam się udało – wyjaśnia dyrektor.
Jak dodaje, Zespół „Śląsk” jest instytucją, która koncertuje na całym świecie. - Nasze uczestnictwo w EXPO w Dubaju w 2022 roku przyniosło efekty w postaci kolejnych zaproszeń i m.in. wyjazdu do Arabii Saudyjskiej, gdzie zespół, jako jedyna instytucja ze świata niearabskiego, miała okazję koncertować – podkreśla.
Artyści współpracują też m.in. z Brazylią i krajem Kwitnącej Wiśni – Jesteśmy tam praktycznie każdego roku. Niebawem, bo w październiku, wybieramy się w trzytygodniową trasę po Japonii, a po jej zakończeniu będziemy koncertować w krajach europejskich z okazji 20-lecia wejścia Polski do Unii Europejskiej. Z kolei grudzień zakończymy koncertami chóru i orkiestry w Stanach Zjednoczonych – wylicza dyrektor „Śląska”.
Wspomniany akces do europejskiej wspólnoty miał także wpływ na sam Zespół, ponieważ to dzięki unijnej dotacji w latach 2010- 2014 udało się zrewitalizować ogromne przedsięwzięcie, jakim była rewitalizacja zabytkowej siedziby „Śląska”, czyli Zespołu Pałacowo-Parkowego w Koszęcinie, w którym zgodnie z przekazami przez pewien czas miała mieszkać królowa Marysieńka, oczekując powrotu swego małżonka Jana III Sobieskiego z odsieczy wiedeńskiej.
Popularyzuje kulturę i sztukę
„Śląsk” nagrywa też płyty, a w 2023 roku został nagrodzony aż dwoma Fryderykami, czyli nagrodami przyznawanymi od 1995 roku przez polskie środowisko muzyczne za najważniejsze osiągnięcia na rynku fonograficznym w Polsce. Krążek „70-lecie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny: Największe przeboje” uhonorowano w kategorii Album Roku - Muzyka Korzeni, a w kategorii Zespół/Projekt Artystyczny Roku doceniono wspólny projekt Miousha i Zespołu „Śląsk”.
Równie ważnym aspektem dla „słonecznej republiki” jest edukacja. Przypomnijmy, że od 2005 roku w strukturze Zespołu istnieje Śląskie Centrum Dział Edukacji Regionalnej, którego celem jest rozwijanie i kształtowanie świadomości społeczeństwa, edukacji dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie regionalizmu, kultury i sztuki. Wiele działań skierowanych jest do seniorów, w tym nowe wydarzenie, które zostanie zainaugurowane 18 czerwca. To Powitanie Lata - Seniorzy w Zespole „Śląsk”. - Czekamy na wszystkich, którzy pragną poczuć atmosferę pierwszego dnia lata w niezwykłym, przepełnionym dobrą energią miejscu, w malowniczej scenerii zespołu pałacowo-parkowego, w koncertowej dynamice stukolorowej tęczy „Śląska” – zapowiadają organizatorzy.
Kolejną okazją do spotkania z zespołem „Śląsk” będzie Wielki Piknik Artystyczny „Święto Śląska”, który odbędzie się w ostatni weekend tego miesiąca, czyli w dniach od 28 do 30 czerwca w Koszęcinie. Na publiczność jak zawsze czekać będzie zróżnicowany program artystyczny oraz liczne atrakcje towarzyszące, które gwarantują dobrą zabawę całym rodzinom. Nie zabraknie muzycznych gości oraz koncertu gospodarza.
„Słoneczna republika”, choć młoda duchem, niebawem będzie świętowała 71. urodziny. Czego można życzyć Zespołowi z okazji jubileuszu? – Tak licznej widowni, jak do tej pory oraz zdrowia dla wszystkich członków „Śląska” i spokoju organizacyjnego, który pozwala nam na rozwijanie instytucji – przyznaje dyrektor Cierniak. Tego też życzymy!
Może Cię zainteresować:
