Pod koniec drugiej dekady XXI wieku było już od dawna wiadomo, że budynek otwartego 21 lipca 1956 roku (przeddzień PRL-owskiego święta) egzotarium czasy świetności ma za sobą. W 2019 roku rozpisano przetarg na wyburzenie go oraz na zaprojektowanie i zbudowanie w tym miejscu nowego obiektu. Latem 2020 roku dotychczasowy budynek ostatecznie wyburzono. Po blisko 4 latach oczekiwania oddano do użytku nowoczesny, imponujący obiekt. Zwiedzających zaproszono na uroczyste otwarcie 2 grudnia 2023 roku.
Stare egzotarium
Przed rozbiórką placówka szczyciła się około trzema tysiącami roślin około sześciuset gatunków. Na czas inwestycji przeniesiono je do innych ogrodów botanicznych, ale także do innych obiektów, takich jak biblioteki, muzea, kościoły itp., gdzie dbali o nie specjaliści, w tym także pracownicy czasowo pozbawieni własnego budynku. Najbardziej okazała palma była w starym pawilonie aż do jego rozebrania, gdyż była za duża, by ją stamtąd wcześniej wydobyć. Zwierzęta trafiły do ogrodów zoologicznych i podobnych placówek.
Wielka budowa
Czas trwania inwestycji początkowo planowano na około dwa lata, później urealniając szacowany termin otwarcia na marzec 2023 roku, który ostatecznie przesunął się jeszcze o dziewięć miesięcy. Budowa obiektu była częścią większej inwestycji, do której zaliczało się także zagospodarowanie 42 hektarów terenów po drugiej stronie drogi krajowej DK86, poprzez utworzenie parku nazwanego Parkiem Tysiąclecia.
Nowy obiekt jest przestronniejszy. Część przeszklona w najwyższym punkcie mierzy 22 m, pozwalając swobodnie zmieścić się najroślejszej florze ze zbiorów egzotarium. Budynek składa się z trzech poziomów. W podziemiu mieszczą się wielkie akwaria z dziesiątkami gatunków ryb oraz terraria z równie licznymi gatunkami gadów, płazów i bezkręgowców. Reszta fauny umieszczona jest w zbiornikach i terrariach na wyższych poziomach – tam, gdzie jeszcze liczniejsza niż w starym obiekcie roślinność.
W części budynku, do której wstęp nie jest biletowany, można obejrzeć gabloty z innymi eksponatami (skamieliny, szkielety itd.). Jest też tam lokal gastronomiczny ze stolikami dla gości, gdzie oprócz oferty typowo kawiarnianej można nabyć proste dania obiadowe. Tuż obok jest sala „mini kina” dla dzieci. W hallu kupimy pamiątki i zabawki.
Centrum Edukacji Ekologicznej „Egzotarium” organizuje także warsztaty tematyczne, artystyczne wystawy, wykłady oraz prelekcje dla grup zorganizowanych. Dysponuje salą edukacyjną, wyposażoną w mikroskopy, komputery i systemy multimedialne, gdzie przeprowadzane są lekcje przyrody i biologii (choć nie tylko). W budynku można także zorganizować imprezę okolicznościową, jak: plener fotograficzny, koncert pośród akwariów, urodziny, konferencja biznesowa czy… ćwiczenia pilatesu i jogi.
Wcześniej przebudowano teren pobliskiego, osiedlowego parku (tuż przy egzotarium i zespole szkół), który obecnie ma status ogrodu botanicznego i mieści wiele ciekawych gatunków roślin. Wzdłuż szklanej elewacji samego egzotarium wybudowano długi zbiornik wodny, gdzie utworzono rodzime zbiorowisko szuwarowe, będące odzwierciedleniem biotopu znajdującego się pierwotnie nad brzegiem Przemszy.
Czy po roku można mówić o sukcesie?
Przez 12 miesięcy nowe egzotarium odwiedziło ponad 220 tysięcy osób. Najwięcej gości było oczywiście z samego Sosnowca i Zagłębia Dąbrowskiego, ale bardzo liczni byli także zwiedzający z terenów sąsiednich. Czyli Górnego Śląska, Zagłębia Krakowskiego czy Jury. Oprócz odwiedzających krajowych, zdarzają się także przyjeżdżający zza granicy.
Frekwencja nas miło zaskoczyła. – Mówią przedstawiciele placówki. – Przewidywaliśmy mniej osób odwiedzających, a rzeczywistość okazała się lepsza, z większym zainteresowaniem niż się spodziewaliśmy. Nie prowadzimy szczegółowych statystyk dotyczących pochodzenia naszych gości. Jesteśmy w stanie jedynie oszacować liczbę zwiedzających, którzy pochodzą z Sosnowca, na podstawie okazanej Sosnowieckiej Karty Miejskiej. Większość osób odwiedzających nasz obiekt to rodziny oraz osoby indywidualne, stanowiące 76% wszystkich odwiedzin. Pozostała część to zorganizowane grupy, takie jak wycieczki szkolne, przedszkolne czy kluby seniora. W naszym CEE Egzotarium największym zainteresowaniem cieszą się duże akwaria z rybami na poziomie -1 oraz nasz tukan, który jest jednym z ulubionych zwierząt wśród odwiedzających.
Ile to kosztowało?
Koszt całej inwestycji – czyli od przeniesienia eksponatów i wyburzenia starego budynku, przez projekt nowego wraz z otoczeniem, budowę nowego obiektu wraz z pracami w jego otoczeniu, zainstalowanie paneli fotowoltaicznych i budowę odzyskiwania wody opadowej celem podlewania terenów zielonych, do wykończenia i zagospodarowania obiektu oraz zasiedlenia starymi i nowymi eksponatami – to 63.967.412,71 zł.
Część kosztów (wraz z utworzeniem Parku Tysiąclecia) pokryło dofinansowanie w wysokości 15,3 miliona złotych, otrzymane w 2019 roku w ramach programu Regionalnego Programu Operacyjnego województwa śląskiego na lata 2014 – 2020 – działanie 5.4.3 – ochrona różnorodności biologicznej.
Kiedy można przyjść?
Choćby teraz, po niedzielnym obiedzie. Dzięki temu można wpaść jeszcze na okolicznościowy, przedświąteczny kiermasz, który można odwiedzić do dziś (bezpłatnie), do godziny 19.00.
Egzotarium jest czynne od wtorku do niedzieli, od godziny 9.00 do godziny 19.00.
Bilety na cześć płatną można nabyć do godziny 18.00.
Może Cię zainteresować:
