Górny taras Spodka i schody prowadzące do niego są wyłączone z użytku. Niektóre fragmenty otoczono ogrodzeniem z blachy i słychać, że za płotem są prowadzone jakieś prace.
Remont tarasów i schodów Spodka czy ich wyburzenie i odbudowanie? "Tylko w uzgodnieniu z konserwatorem"
Tarasy i schody zewnętrzne katowickiej hali są w opłakanym stanie. Elementy żelbetowe są zniszczone, pręty zbrojeniowe - skorodowane, również balustrady pozostawiają sporo do życzenia. Właściciel Spodka, miasto Katowice, rozpisało przetarg na projekt remontu części Spodka wymagających modernizacji.
Mówi się nawet, że tarasy i schody Spodka będą wyburzone i odbudowane od nowa.
Głos w tej sprawie zabrała Anna Ostrowska, Śląska Wojewódzka Konserwator Zabytków.
- W związku z pojawiającymi się w przestrzeni publicznej informacjami o planowanej rozbiórce schodów i tarasów hali widowiskowo-sportowej Spodek w Katowicach, a następnie ich odtworzeniu wyjaśniam, że Spodek jest objęty ochroną wynikającą z faktu ujęcia go w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co oznacza, że pozwolenie na budowę lub rozbiórkę dotyczące tego obiektu wydaje się po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Odmowa uzgodnienia wyklucza możliwość wydania takiego pozwolenia - informuje Anna Ostrowska.
Jak dodaje, do dziś (7 kwietnia 2025 r.) nie otrzymała wniosku o uzgodnienie pozwolenia na budowę dla powyższych działań.
- Tym samym nie mogę stwierdzić, czy planowane rozwiązanie zostanie przez mnie zaakceptowane - dodaje Śląska Wojewódzka Konserwator Zabytków. - Jednocześnie zleciłam niezależnemu ekspertowi dokonanie oceny, czy możliwe jest dostosowanie schodów i tarasów Spodka, bez dokonywania ich rozbiórki, do stanu zgodnego z prawem i wymogami bezpieczeństwa z uwzględnieniem potrzeb związanych z funkcją zabytku, w szczególności organizacją imprez masowych.
Ostrowska oficjalnie poinformowała, że w najbliższych dniach zostanie przez nią wszczęte postępowanie z urzędu w sprawie wpisu do rejestru zabytków historycznego zespołu zabudowy obejmującego halę Spodka oraz towarzyszącą mu zabudowę.
Historia Spodka
8 maja 1971 roku, w Katowicach otwarto halę widowiskowo-sportową, którą wcześniej można było sobie tylko wyobrażać, snując rozbudzane wówczas marzenia o podboju kosmosu i obcych cywilizacjach. Po latach nie sposób sobie wyobrazić Katowic bez Spodka.
Powstał w miejscu, gdzie była hałda pohutnicza i zabudowania dawnego folwarku, które mimo wdzięcznej nazwy "Dwór Marii", pod koniec lat 50. XX wieku były zaniedbane i zrujnowane.
Właśnie w tym czasie padł pomysł zbudowania w Katowicach hali widowiskowo-sportowej z prawdziwego zdarzenia. Szczególnie do tej idei zapalił się ówczesny wojewoda śląski, generał Jerzy Ziętek. Ogłoszono oficjalny konkurs. Wygrał go zespół projektantów z warszawskiego Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego, w składzie: Maciej Gintowt i Maciej Krasiński. Wbrew nazwie Biura, projekt Hali Widowiskowo-Sportowej, jaki zaproponowali projektanci, nie był typowy. Wymyślili konstrukcję, która na oko przeczyła zasadom fizyki i wyglądała jak olbrzymi latający talerz. Od razu przylgnęła do niego nazwa Spodek, i tak już zostało.
Ale pomysły architektów zdałyby się na nic, gdyby nie geniusz autora niecodziennej konstrukcji hali, Wacława Zalewskiego, który miał na koncie również projekt utrzymanego w stylu brutalizmu dworca PKP w Katowicach i Supersamu w Warszawie.
Jednak pierwotnie hala miała stanąć na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. Później był pomysł zbudowania jej w Rowie Wełnowieckim. Jednak generał Ziętek, zobaczywszy wizjonerski projekt hali, zdecydował o przydzieleniu jej bardziej prestiżowego miejsca, między Śródmieściem Katowic a Koszutką, niedaleko Rynku.
Budowa Spodka odbywała się w latach 1964-1971. Przerwano ją na ponad rok z powodu podejrzeń o błędy konstrukcyjne, których nie potwierdzono. Zanim otwarto halę główną, w 1969 roku zaczęła działać mniejsza hala lodowiska.
Spodek jest jednym z pierwszych w skali światowej obiektów z dachem zrealizowanych w koncepcji tensegrity. Ważąca 300 ton stalowa konstrukcja kopuły jest połączona z zewnętrznym stalowym pierścieniem za pomocą 120 lin nośnych w formie prętowo-cięgnowych kratownic, na których osadzono pokrycie dachowe. Pierścień dachowy jest dodatkowo pochylony w poziomie o prawie 6 stopni. Dzięki temu ma się wrażenie, jakby hala szykowała się do odlotu.
Hala miała kosztować 200 mln zł, jednak ostateczny koszt - skąd my to znamy? - wyniósł aż 800 mln zł.
Spodek był areną niezliczonych wydarzeń kulturalnych i sportowych. Nieco starsi mieszkańcy Katowic pewnie pamiętają sytuacje, gdy hala zmieniała się w olbrzymie kino na 7 tysięcy widzów. Wystąpiły tu takie gwiazdy muzyki jak Metallica (1987 rok), Deep Purple (1996 r.), The Cure (1996 r.), Rammstein (2005, 2009), Pearl Jam (2000 r.), Depeche Mode (2006 r.). Odbywał się tu też festiwal rockowy Odjazdy.
Dziś zarówno Spodek, jak i MCK, choć są własnością miasta Katowice, są zarządzane przez firmę PTWP.
Może Cię zainteresować:
