TOP 10 obiektów Industriady. Najciekawsze na Szlaku Zabytków Techniki

W sobotę, 1 czerwca 2024 r., odbędzie się 15. edycja Industriady, czyli Święta Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Ponad 400 wydarzeń odbędzie się w 47 obiektach na terenie 29 miejscowości. Nie da się być wszędzie i wszystkiego zobaczyć. Dlatego mamy dla Was nasze TOP 10 obiektów na szlaku (subiektywny wybór redakcji). Jeżeli wybieracie się na Industriadę po raz pierwszy, to musicie tam zajrzeć.

fot. Zabytkowa Kopalnia Guido
Guido

Nikiszowiec

Osiedle robotnicze dla górników kopalni „Giesche” wybudowane w latach 1908–1918. Zaprojektowali je architekci Emil i Georg Zillmannowie z Charlottenburga, twórcy zabudowy Giszowca. W Nikiszowcu zastosowano zwartą, blokową zabudowę o charakterze miejskim. Centralnym punktem układu urbanistycznego osiedla był wydłużony plac Wyzwolenia. Przy nim ulokowano najważniejsze budynki usługowe: sklepy, kościół, restaurację, posterunek policji. Na południe od placu Wyzwolenia i ulicy Janowskiej znajduje się zabudowa mieszkaniowa podzielona na kwartały. To trzykondygnacyjne ceglane bloki, tworzące czworoboki z wewnętrznymi dziedzińcami, na których mieszkańcy mieli do dyspozycji chlewiki, komórki i piece do wypieku chleba.

Tu odbędzie się uroczyste otwarcie Industriady z Orkiestrą Dętą Wieczorek. Orkiestra wykona m.in. hymn 15. edycji święta, skomponowany specjalnie na tę okazję i przemaszeruje przez osiedle. Zaplanowano tam także m.in. premierę sztuki „Pszoć, jak to leko jest pedzieć. 15 lat razem”, w wykonaniu aktorów scen polskich.

Kopalnia Guido

Kopalnia Guido to unikatowy w skali Europy obiekt turystyczny, w którym można zjechać w podziemia oryginalną szolą i przekonać się na własne oczy, jak wyglądała i wygląda praca górników. Na turystów czeka niemal 5 km tras turystycznych w pokopalnianych korytarzach. Odwiedzający w czasie zwiedzania poznają techniki wydobycia i zabezpieczania kopalń od XIX wieku do czasów współczesnych. Jedną z ciekawostek i atrakcją jest pokonanie części trasy elektryczną kolejką podwieszaną - jedyną tego typu kolejką górnicza na świecie udostępniona dla turystów. Zwiedzanie Kopalni Guido to nie tylko ,,tradycyjna” wycieczka. Istnieje możliwość wcielenia się w prawdziwego górnika i wykonania – pod okiem fachowca – szeregu prac górniczych.

Górnośląskie Koleje Wąskotorowe

Górnośląskie Koleje Wąskotorowe to najstarsza nieprzerwanie czynna kolej wąskotorowa na świecie. Od roku 2002 funkcjonuje jako kolej turystyczna zapewniająca dogodny dojazd nad Zalew Nakło-Chechło oraz do Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Na stacji Bytom Karb Wąskotorowy znajdują się: kolekcja zabytkowego taboru kolejowego, Izba Tradycji (niewielkie muzeum) oraz nastawnia Bytom Karb Wąskotorowy, gdzie turyści mogą zobaczyć unikatowe i czynne mechaniczne urządzenia sterowania ruchem kolejowym.

Familoki w Czerwionce-Leszczynach

Zabytkowe Osiedle Patronackie kopalni „Dębieńsko” – Familoki to jedna z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych kolonii tego typu. Zostało ono zaprojektowane tak, by tworzyć przemyślaną całość, choć każdy z około stu familoków wchodzących w jego skład jest inny. Obejmujące ulice Szkolną, Wolności, Słowackiego, Hallera, Kombatantów i Mickiewicza zajmuje obszar 15 ha i jest tym samym największym zachowanym obszarem familoków na Śląsku, wpisanym do rejestru zabytków w 1995r. Osiedle tworzą 84 jedno – i dwukondygnacyjne budynki, murowane z czerwonej cegły z elementami ornamentów z białej cegły glazurowanej, elementami „muru pruskiego”, fragmentami gładkich piaskowych tynków i innymi zdobieniami elewacji.

Muzeum Hutnictwa w Chorzowie

Chorzowskie Muzeum Hutnictwa to pierwsza tej skali placówka w kraju, która prezentuje historię hutnictwa żelaza i stali czasów rewolucji przemysłowej. Dotychczas żaden obiekt nie eksponował w takim zakresie historii jednej z najważniejszych branż przemysłowych kształtujących oblicze Górnego Śląska. Jest to także jeden z najnowszych obiektów nie tylko na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, ale i na turystycznej mapie aglomeracji śląskiej. Swoją działalność rozpoczęło w listopadzie 2021 roku i zlokalizowane jest w zrewitalizowanym budynku elektrowni Huty Królewskiej (Königshütte) z 1895 roku. Na wystawie stałej „Królestwo Żelaza” prezentowane są zarówno wielkie hutnicze maszyny, jak i filmowe wspomnienia byłych pracowników, którzy opowiadają o pracy w hucie, jak i swoim codziennym życiu.

Zabytkowa Kopalnia Ignacy

Zabytkowa Kopalnia Ignacy w Rybniku, to dawna Hoym gruba, jeden z najstarszych zakładów górniczych na Górnym Śląsku. Dziś ten zadbany zabytek techniki łączy funkcje interaktywnego centrum nauki oraz obiektu popularyzującego tradycje kultury przemysłowej ziemi rybnickiej. Najcenniejszymi zabytkami są tam dwie maszyny wyciągowe posiadające napęd parowy. W nadszybiu szybu „Kościuszko” znajduje się interaktywna wystawa „Wiek pary”, poświęcona maszynie parowej i jej zastosowaniu w różnych dziedzinach techniki. Wyjątkowych wrażeń dostarcza wieża widokowa w budynku dawnej wieży wodnej, skąd można podziwiać panoramę Krainy Górnej Odry, ale także przy dobrej pogodzie Tatry i Sudety.

Muzeum Tyskich Browarów Książecych

Tyskie Browary Książęce są ważną częścią historii Śląska od prawie 400 lat. To perła architektury regionu, a zarazem nowoczesny browar. Piwo warzy się tu nieprzerwanie od 1629 r., co oznacza, że jest to jeden z najstarszych browarów w Polsce. Od 2004 r. działa tam muzeum. Każdy miłośnik piwa może zobaczyć na własne oczy, jak warzy się piwo, a także spotkać się z piwowarami, którzy są prawdziwymi pasjonatami i chętnie dzielą się swoim doświadczeniem. Zwiedzanie rozpoczyna się w części muzealnej, która mieści w sobie unikatowe butelki, narzędzia bednarskie, dokumenty, fotografie, kolekcje kufli, kapsli i beczek. Następnym punktem jest zwiedzanie browaru. To szczególny moment wycieczki, który cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Zwiedzanie kończy się w pubie.

Warto zajrzeć także do: Browaru Obywatelskiego w Tychach, Muzeum Browaru Żywiec, Browaru Zamkowego w Cieszynie czy Browaru Mokrskich w Katowicach.

Radiostacja Gliwice

Radiostacja Gliwice to kompleks zabudowań, który powstał w 1935 r. Składa się z wieży antenowej, budynku nadajnika (obecnie oddział Muzeum w Gliwicach) oraz dwóch pozostałych budynków. Wieża antenowa licząca niespełna 111m, to obecnie najwyższa drewniana konstrukcja w Europie. Zbudowana została z belek z modrzewia syberyjskiego, połączonych ze sobą mosiężnymi śrubami. W budynku nadajniki zachowała się oryginalna aparatura radiowa, w tym nadajnik o mocy 8kW. Teren wokół wieży to przestrzeń rekreacyjna i miejsce wydarzeń plenerowych. Obok znajduje się Park sensoryczny, gdzie można poznać zjawisko fali dźwiękowej.

Muzeum Energetyki

Muzeum Energetyki w Łaziskach Górnych gromadzi urządzenia, dokumenty i zdjęcia związane z wytwarzaniem, przesyłem i zastosowaniem energii elektrycznej. Otwarto je w roku 2003, w budynku dawnej rozdzielni elektrycznej 60 kV z 1928 roku. Udało się tam zgromadzić około 6 tysięcy eksponatów - od żelaznej i stuletniej budki ulicznego transformatora z Bytomia, po maszyny i agregaty, urządzenia pomiarowe i oświetleniowe oraz dokumenty czy fotografie. Jest to jedyna w regionie ekspozycja ze świata energetyki i elektryczności. W tym miejscu można dowiedzieć się, skąd bierze się prąd, można go wytworzyć, a nawet zobaczyć czy poczuć. W muzeum można poznać cały proces powstawania prądu w urządzeniach energetycznych z demonstracjami na modelach oraz w czasie prezentacji. Najciekawsze wrażenia wywołują pokazy w sali doświadczeń w tzw. ISKROWISKU przy udziale cewek Tesli.

Sztolnia Czarnego Pstrąga

Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach to unikatowa w Polsce, wciąż działająca sztolnia odwadniająca i jeden z najdłuższych w Europie podziemnych przepływów łodziami, należąca do założonej w 1784 roku królewskiej kopalni rudy ołowiowo-srebrowej „Fryderyk”. Jej powstanie wiązało się z potrzebą stworzenia nowego, bardziej wydajnego systemu odprowadzania wód z podziemi, który zastąpiłby istniejące kieraty konne. Sztolnię „Fryderyk” rozpoczęto drążyć 21 kwietnia 1821 roku. Drążenie chodnika postępowało w tempie 3-4 metrów na tydzień. Ostatecznie sztolnię oddano do użytku 15 lipca 1834 roku. Obecnie Sztolnia Czarnego Pstrąga to 600 metrowy fragment XIX wiecznej sztolni Fryderyk odwadniającej podziemia tarnogórskie, który pokonuje się łodziami. Sztolnię można zwiedzać od 1957 roku. Sztolnia (wraz z Zabytkową Kopalnia Srebra oraz innymi obiektami pokopalnianymi) została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Adam hajduga kolaz

Może Cię zainteresować:

Adam Hajduga, pomysłodawca Industriady: Święto Szlaku Zabytków Techniki musi wynaleźć się na nowo, by nie stać się kolejnym festynem z dmuchańcami

Autor: Katarzyna Pachelska

31/05/2024

Huta zofia myslowice

Może Cię zainteresować:

Od srebra i ołowiu do Szlaku Zabytków Techniki. Pięć decydujących momentów w przemysłowej historii Śląska

Autor: Tomasz Borówka

31/05/2024

Bartłomiej Szewczyk Zabytki przemysłowe to coś co nas wyróżnia w Polsce

Może Cię zainteresować:

Zabytki przemysłowe to coś, co nas wyróżnia w Polsce. Dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w ŚLĄZAQ

Autor: Maciej Poloczek

01/12/2023

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon