Marsz na Zgodę organizowany jest od 2009 roku przez Ruch Autonomii Śląska. Jego uczestnicy zawsze ruszają z placu Wolności w Katowicach, by pokonać liczącą ok. 10 kilometrów trasę do bramy dawnego obozu w Świętochłowicach-Zgodzie. To podobna droga do tej, którą poprowadzono pierwszych więźniów tego obozu.
Marsz na Zgodę – 25 stycznia 2025 r.
Tegoroczny Marsz na Zgodę odbędzie się w sobotę, 25 stycznia. Z katowickiego placu Wolności wyruszy około godz. 12.00. Trasa poprowadzi ulicami Gliwicką w Katowicach, Armii Krajowej w Chorzowie oraz Katowicką i Wojska Polskiego w Świętochłowicach. Uroczystości przed bramą byłego obozu Zgoda rozpoczną się około godz. 14.15.
Przypomnijmy, że w latach 1943-1945 obóz w świętochłowickiej Zgodzie działał jako KL Eintrachthütte – filia obozu koncentracyjnego Auschwitz. Więziono tam wówczas głównie Polaków i Żydów, których wykorzystywano w pobliskich zakładach zbrojeniowych. Obóz został zlikwidowany w styczniu 1945 r.
Miesiąc później został otwarty na nowo, tym razem jako Obóz Pracy Zgoda podlegający polskiemu Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego. Od lutego do listopada 1945 r. przez obóz przeszło ok. 6 tys. osób, głównie Ślązaków i Niemców. Żeby do niego trafić wystarczył anonimowy donos lub podejrzenie o wrogi stosunek do nowej władzy.
W obozie Zgoda mogło zginać nawet 2,5 tys. osób
Dokładana liczba ofiar śmiertelnych Zgody nie jest znana. Szacunki mówią, że mogło ich być od 1,8 tys. do 2,5 tys. Część z nich, w tym wiele kobiet i dzieci, zginęła w lipcu 1945 r., gdy w obozie wybuchła epidemia tyfusu. Komendantem obozu był Salomon Morel, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa w PRL, który uczestniczył w katowaniu więźniów. Jedyną pozostałością po obozie jest jego brama, przed którą umieszczono tablice upamiętniające ofiary. Na terenie byłego obozu funkcjonują ogródki działkowe.
- Obóz Świętochłowice nie jest nawet wierzchołkiem góry lodowej, gdy uświadomimy sobie, że w latach 1945-56 powstało ponad 200 obozów pracy przymusowej dla ludności uznanej za niemiecką i oczekującej na „rehabilitację” – w czasopiśmie Fabryka Silesia pisał w 2015 r. dr Andrzej Sznajder, dyrektor katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.
W listopadzie 2022 r. Zgoda po raz kolejny stała się miejscem niezgody. Przed obozową bramą odsłonięto makietę obozu i podpisem, który mówi, że był to „obóz dwóch totalitaryzmów – niemieckiego i komunistycznego”. Wywołało to protesty wielu regionalnych organizacji i śląskich polityków. Wskazywali, że to „bzdury wywołane złą wolą polityczną i brakiem edukacji” oraz „propaganda i hipokryzja” i dodawali, że powinien być zastosowany „klucz państwowy”, czyli „obóz niemiecki i polski”, albo „klucz systemowy”, a wtedy „obóz nazistowski i komunistyczny".
Może Cię zainteresować:
