Kierunek GZM to doroczne święto Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. W jego ramach odbędzie się mnóstwo spacerów i wycieczek po ciekawych miejscach w metropolii. Na przykład takich, w których pierwsi „grubiorze” sięgali po śląski węgiel. I tu właśnie z pomocą przychodzi archeologia przemysłowa. Posmakować jej będzie można przy okazji szóstych urodzin Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, które będzie można świętować w pierwszy weekend lipca we wszystkich 41 gminach GZM. Program wydarzenia obejmuje ponad 130 mikrowycieczek do ciekawych i nietuzinkowych miejsc Metropolii. W niedzielę, 2 lipca, w Rudzie Śląskiej odbędą się dwie wycieczki, podczas których będzie można poznać pozostałości po najstarszej kopalni węgla kamiennego na Górnym Śląsku, kopalni „Brandenburg”. Wycieczki rozpoczną się o godzinie 12 i 14.30. Przewodnikiem będzie Adam Kowalski – interpretator dziedzictwa przemysłowego, muzealnik, lokalny przewodnik i edukator, prowadzący profil TuRuda. Więcej o tych wycieczkach i Święcie Metropolii na stronie kierunekgzm.pl.
Która
kopalnia była tą pierwszą w dziejach górnośląskiego górnictwa?
Gdzie
i kiedy po raz pierwszy zaczęto wydobywać „czarne złoto”? O
palmę pierwszeństwa rywalizuje kopalnia „Brandenburg”
w dzisiejszej Rudzie Śląskiej oraz
„Emanuelssegen”
w katowickich Murckach. Spór
to dziś już raczej nierozwiązywalny, gdyż ocena zależy od tego jakie
kryterium przyjąć. Jeśli
jednak przyjąć, że będzie nim wydany przez
władze państwowe akt
nadania, to historia fedrowania śląskiego węgla zaczyna się od
kopalni „Brandenburg”.
Na tropach górniczej historii i spuścizny „króla cynku”
Jedna z tras prowadzić będzie śladami dawnej kopalni „Brandenburg” w Rudzie (dzielnicy Rudy Śląskiej). Jej uczestnicy przejdą dolinę Janasa, będącą jednym z najstarszych (bądź wręcz najstarszym) terenem eksploatacji górniczej węgla kamiennego na Górnym Śląsku i zobaczą wzniesioną z żużla wielkopiecowego, na konstrukcji nitowanego kotła, przez pracowników huty „Berta” grotę Matki Boskiej z Lourdes. Wybiorą się na hałdę pocynkową pamiętającą jeszcze czasy Karola Goduli (żużle tam składowane pochodziły z zakładanej przez „króla cynku” cynkowni „Karol”) i będą mieli okazję przekonać się jak natura zaadaptowała kamieniołom, którego swego czasu dostarczył budulca na postawienie praktycznie całej Rudy.
Swoją
podróż w czasie zakończą przy pochodzących z drugiej
połowy XIX
stulecia zabudowaniach szybu „Franciszek”. Tak,
właśnie tego, który w ubiegłym roku zwyciężył
w śląskiej edycji konkursu Nasz Zabytek i
otwierając sobie w ten sposób drzwi do przyszłej adaptacji na potrzeby „żywego
muzeum”, prezentującego
niematerialne dziedzictwo robotniczego Górnego Śląska.
Dwa światy: jeden na powierzchni ziemi, a jeden w otchłani
– Będę starał się pokazać ślady tego zaginionego świata. Świata zaginionej potęgi. Świata, który w dwóch wymiarach funkcjonuje, bo z jednej strony są te pozostałości powierzchniowe, zaś z drugiej strony alternatywne, miasto pod nogami, te różne wloty w postaci szybów, ukształtowania terenu czy dawnych szybików – taki podziemny negatyw tego, co istnieje na powierzchni – mówi Adam Kowalski, wiceprezes Stowarzyszenia TuRuda nawiązując w ten sposób do tytułu wycieczek, które poprowadzi.
Spacery śladami Węglowej Atlantydy odbędą się 2 lipca dwukrotnie – o godz. 12 i 14.30. Ich uczestnicy na podróż w przeszłość powinni sobie zarezerwować ok. 2 godzin. Zaplanowana trasa: Dolina Janasa, Kolonia Karola, Szyb Franciszek, Steinbruch. Ze względu na teren, w którym przyjdzie im się poruszać organizatorzy zalecają założyć obuwie trekkingowe. Start na ul. Joachima Achtelika przy Grocie Matki Boskiej z Lourdes. Aby zapisać się na wycieczkę trzeba wysłać maila na adres: turuda@interia.pl.
