Zmianę przepisów ustawy górniczej zaproponowały w 2024 r. Polska Grupa Górnicza, Południowy Koncern Energetyczny i Węglokoks Kraj – spółki objęte Nowym Systemem Wsparcia na podstawie umowy społecznej dla górnictwa węgla kamiennego z maja 2021 r. Na podstawie ich postulatów w Ministerstwie Przemysłu opracowano projekt nowelizacji ustawy.
- Spółkom zależało m.in. na możliwości uruchamiania Programów Dobrowolnych Odejść z użyciem finansowanych z budżetu państwa osłon socjalnych (jednorazowe odprawy i urlopy przedemerytalne) przez cały okres transformacji, a nie tylko dopiero po przekazaniu kopalni do likwidacji. Zgłosiły też propozycje dotyczące np. zwolnień podatkowych dla likwidowanych przedsiębiorstw i niektórych płatności publicznoprawnych – informuje w komunikacie Polska Grupa Górnicza.
„Osiągnięcie większej elastyczności i efektywności procesu transformacji kopalń”
Projekt nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego został opublikowany na początku stycznia 2025 r. Trzy węglowe spółki zgłosiły do niego 44 uwagi - wnioskują o 29 poprawek w treści przepisów ustawy, a pozostałe uwagi uzupełniają przygotowaną przez Ministerstwo Przemysłu treść uzasadnienia projektu. W górniczych spółkach podkreślają, że nadrzędnym celem nowelizacji musi być osiągnięcie większej elastyczności i efektywności procesu transformacji kopalń węgla kamiennego.
- W projekcie znalazły się zapisy umożliwiające nam m.in. finansowanie świadczeń dla pracowników przedsiębiorstw górniczych oraz te zakładające uproszczenie procedur przy przekazywaniu majątku likwidowanych kopalń m.in. do samorządów, specjalnych stref ekonomicznych czy spółdzielni mieszkaniowych. Natomiast nie wszystko, na czym nam zależało, zostało uwzględnione w projekcie – mówi Bartosz Kępa, p.o. prezesa PGG S.A.
Dłuższe urlopy górnicze i wyższe odprawy
Zgodnie z postulatami spółek w projekcie nowelizacji ustawy przedłużono okres urlopów górniczych (dla pracowników dołowych kopalń) z 4 do 5 lat, co ma przynieść znaczniejszą redukcję zatrudnienia i wymierne oszczędności. Nie wydłużono 3-letniego urlopu dla pracowników zakładów mechanicznej przeróbki węgla, a spółki wnioskują więc o zrównanie go z urlopem górniczym (wydłużenie do 5 lat). Chcą też wprowadzenia nowego mechanizmu urlopów dla pracowników administracji, którym dzisiaj przysługują tylko odprawy.
W projekcie nowelizacji wysokość jednorazowych odpraw pieniężnych (JOP) pozostawiono na poziomie 120 tys. zł – taką kwotę wynegocjowano w umowie społecznej w latach 2020-2021. W spółkach górniczych przekonują, że od tego czasu atrakcyjność odprawy znacznie zmalała, dlatego chcą jej podniesienia. Zwracają też uwagę, iż jednorazowe odprawy pieniężne powinny pozostać zwolnione z opodatkowania tak, a w projekcie nowelizacji nie doprecyzowano tego wyraźnie.
W PGG chcą, by nowelizacja ustawy górniczej weszła w życie szybciej niż planuje rząd
Jak czytamy w komunikacie PGG wiele uwag ma charakter formalny lub uzupełnia, uściśla i ujednoznacznia treść proponowanych przepisów. Chodzi na przykład o uwzględnienie 1/12 deputatu węglowego przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop czy dopisanie wyraźnego warunku zawarcia porozumienia z odchodzącym pracownikiem lub doprecyzowanie mechanizmu alokacji pracowników do innych kopalń.
W kwestiach dotyczących procesu likwidacji aktywów górniczych spółki wnioskują m.in. o uściślenie, że dotacje przyznawane są z budżetu na likwidację nie tylko kopalń (jak w obecnym brzmieniu przepisu), ale też "zakładów górniczych lub ich oznaczonych części" a także w celu "likwidacji i zagospodarowania zbędnego majątku przedsiębiorstwa górniczego".
W tzw. Ocenie Skutków Regulacji założono, że nowelizacja ustawy górniczej wejdzie w życie "w drugiej połowie 2025 r., najpóźniej z dniem 1 stycznia 2026 r.". Polska Grupa Górnicza zabiega o to, by termin ten ustalić na 30 czerwca 2025 roku, przewidziała bowiem w Planie Techniczno-Ekonomicznym i w programach operacyjnych rozpoczęcie w tym roku działań związanych z rozpoczęciem połączenia kopalń Bielszowice i Halemba w jeden ruch.
Może Cię zainteresować:
