Na scenie kameralnej Teatru Śląskiego z inicjatywy tłumacza Grzegorza Kulika i pisarza Szczepana Twardocha spotkali się przedstawiciele śląskich środowisk akademickich, pisarzy, tłumaczy, artystów, wydawców i polityków. Rozmowy dotyczyły statusu języka śląskiego, a także Ślązaczek i Ślązaków, którzy pozostają największą i wciąż nieuznawaną mniejszością etniczną na terenie Polski.
– 585 tys. obywateli polskich zadeklarowało w ostatnim spisie powszechnym narodowość śląską, mimo oczywistych utrudnień, jednak jak do tej pory z prawnego punktu widzenia Rzeczpospolita ignoruje nasze istnienie – mówi Szczepan Twardoch. – Mamy nadzieję, że po nadchodzącej zmianie władzy sytuacja ta ulegnie zmianie. Spotkaliśmy się, by stworzyć grupę do koordynacji działań, by przygotować narzędzia, których Ślązacy będą potrzebować, aby zmierzyć się z organizacyjnymi wyzwaniami, jakie przyniesie uznanie statusu mniejszości etnicznej lub przynajmniej, jako rozwiązanie tymczasowe, języka śląskiego języka regionalnego – wyjaśnia.
W spotkaniu udział wzięli m.in.:
- prof. Ryszard Koziołek (rektor Uniwersytetu Śląskiego)
- dr hab. prof. UŚ Zbigniew Kadłubek
- dr hab. prof. UŚ Jerzy Gorzelik,
- dr hab. Henryk Jaroszewicz,
- dr Tomasz Słupik,
- Halina Bieda, senatorka (KO),
- Maciej Kopiec, senator (Lewica),
- Monika Rosa, posłanka (KO),
- Maciej Konieczny, poseł (Razem),
- Adam Gomoła, poseł (Trzecia Droga),
- Robert Talarczyk, dyrektor Teatru Śląskiego.
- Rafał Adamus, prezes Pro Loquela Silesiana.
- dr Artur Jabłoński, aktywista kaszubski.
Wszyscy zgodzili się co do tego, że najlepszym rozwiązaniem, zgodnym z normami demokratycznymi Unii Europejskiej, jest uznanie Ślązaczek i Ślązaków za mniejszość etniczną (Interesujesz się śląską tożsamością? Zapisz się i bądź na bieżąco – https://www.slazag.pl/newslett...).
– Wszyscy liczymy na należny Ślązaczkom i Ślązakom status mniejszości etnicznej i będziemy do tego przekonywać posłów i posłanki. Naszym planem minimum jest uznanie języka śląskiego za regionalny – co do tego jest zgoda wśród większości sejmowej i senackiej. Nie wiemy jeszcze, jak zachowa się prezydent Andrzej Duda, czy podpisze, czy też zawetuje ustawę. W razie veta będziemy pracować nad budową większości umożliwiającej jego obalenie – podkreśla Monika Rosa.
Rada Ślōnskigo Jynzyka. Czym będzie się zajmowała?
Najważniejsza wiadomość ze spotkania jest taka, że powołano Rada Ślōnskigo Jynzyka (Radę Języka Śląskiego), która zajmie się jegi kodyfikacją, literackim standardem oraz współdziałaniem z administracją rządową w sprawach warunków rozwoju języka śląskiego, edukacji, opiniowania nazw, ich form gramatycznych oraz ortograficznych, proponowanych dla nowych towarów i usług etc.
W skład Rady Ślōnskigo Jynzyka weszli:
- Rafał Adamus – prezes Pro Loquela Silesiana,
- dr Artur Czesak – dialektolog, leksykograf, badacz języka śląskiego,
- Izolda Czmok-Nowak – dziennikarka telewizyjna,
- Pejter Długosz – prezes wydawnictwa Silesia Progress,
- Wojciech Glensk – muzyk, radiowiec,
- dr hab. Henryk Jaroszewicz – lingwista, kroatysta, badacz gramatyki współczesnych śląskich tekstów literackich,
- dr hab. prof. UŚ Zbigniew Kadłubek – filolog klasyczny, komparatysta, śląski pisarz i tłumacz,
- Bogdan Kallus – autor „Słownika Gōrnoślōnskij Godki”,
- Grzegorz Kulik – tłumacz literatury na język śląski,
- prof. dr. hab. Aleksandra Kunce – literaturoznawczyni, kulturoznawczyni, badaczka lokalności śląskiej,
- dr Marcin Maciołek – filolog polski, lingwista,
- Marcin Melon – śląski pisarz,
- Stanisław Neblik – śląski pisarz,
- Mirosław Syniawa – śląski pisarz, tłumacz poezji na język śląski,
- Rafał Szyma – śląski pisarz,
- prof. dr. hab. Jolanta Tambor – lingwistka, badaczka języka śląskiego i śląskiej świadomości etnicznej i językowej,
- Szczepan Twardoch – śląski pisarz.
– W ciągu ostatnich dziesięciu lat napisaliśmy i wydaliśmy więcej książek po śląsku niż w całej naszej wcześniejszej historii. Język śląski od dekad nie był tak obecny w przestrzeni publicznej jak dziś. Najwyższy więc czas, żeby istniało ciało opiniujące i doradzające w kwestiach poprawnościowych. Mam nadzieję, że Rada Języka Śląskiego zapracuje sobie na zaufanie śląskiej społeczności i będzie autorytetem, który uporządkuje nasze sprawy językowe – tłumaczy Grzegorz Kulik.
Z kolei Ryszard Koziołek zapowiedział rozpoczęcie szerokich badań z udziałem śląskich naukowców, w toku których określone mają zostać edukacyjne i językowe potrzeby Ślązaczek i Ślązaków. Uczestnicy spotkania zgodzili się, że tożsamość śląska wymaga działań dwutorowych: nauki języka śląskiego i zajęć poświęconych historii oraz kulturowej tożsamości Górnego Śląska.
Może Cię zainteresować:
