Made in China prosto z Będzina? To powiedzenie bardziej pasuje do Sosnowca, w którym jest Pekin. A nawet trzy!

„Made in China prosto z Będzina” to żartobliwe powiedzenie, które powstało w czasach najnowszych. Prawdopodobnie ma to związek z pojawieniem się masy produktów pochodzenia chińskiego w tym znanym od wieków ośrodku targowym. Jednak wątek chiński, przynajmniej w nazewnictwie, najbardziej w zagłębiowskich miejscowościach zaistniał w Sosnowcu. Tu bowiem aż dwie osady nazwano Pekinem, a trzecią miasto nabyło wraz z aneksją Porąbki.

Nazwy te powstały, gdyż ówczesnym Zagłębiakom Chiny kojarzyły się z biedą, a jedynym, znanym powszechnie miastem chińskim był Pekin, choć patrząc na dzisiejsze Chiny i ich stolicę – aż trudno w to uwierzyć. Lecz jest też hipoteza, że przynajmniej jeden z sosnowieckich Pekinów zawdzięcza swą nazwę zupełnie czemuś innemu.

Pekin Milowicki – Kolonia Pekin

Naszą wędrówkę rozpoczynamy od tego z sosnowieckich Pekinów, który wciąż utrzymał oficjalną nomenklaturę, zachowującą się w nazwie ulicy.

Niewielkie osiedle położone na zachodnim zboczu wzniesienia (tzw. Góra Dziewicza) to skupisko bardzo małych i bardzo skromnych domków, które budowano „z czego popadło”. Tworzone było przez najbiedniejszą z miejscowej ludności, która przybywała do Milowic przed wiekiem, najczęściej do pracy w tamtejszej kopalni. Przy domkach, które nie zachowują spójności stylistycznej, budowano komórki i innego rodzaju przybudówki na miniaturowych ogródkach.

Czy tak wg Sosnowiczan sprzed wieku wyglądała stolica Chin?

Wiele z nich zachowało się do dziś, choć widać, że osiedle zmienia swój charakter. Kilka domów jest zmodernizowanych gruntownie, ale zdecydowana większość była remontowana doraźnie, a proces ten zdaje się ciągnąć od lat. Powyżej zbudowano niedawno dwa szeregi nowoczesnych budynków mieszkalnych, co zasadniczo zmieniło krajobraz okolicy oraz układ ulic, czyniąc jedną z nich nieprzejezdną.

Pekin Katarzyński

Osada położona na gruntach Sielca i częściowo Zagórza, pomiędzy Klimontowem a Konstantynowem, przy drodze z Konstantynowa do Klimontowa. Powstała w drugiej połowie XIX wieku na ziemiach należących właścicieli Huty „Katarzyna”, którzy wybudowali dla pracowników szpital działający od 1892 roku.

31 grudnia 1925 roku miasto Sosnowiec nabyło szpital za 140.000 złotych od Zjednoczonych Zakładów Górniczo Hutniczych, Modrzejów – Hantke Spółka Akcyjna. W 1958 roku placówkę nazwano imieniem zmarłej ordynatorki oddziału chorób płuc dr med. Nadziei Griniuk-Berdo, która osiedliła się w Sosnowcu w 1936 roku. Szpital zlikwidowano a następnie wyburzono w 1979 roku. Do dziś jednak zachowały się budynki przyszpitalne, które obecnie są domami wielorodzinnymi.

Budynki w pobliżu nieistniejącego już szpitala. W tle nowoczesne obiekty Zagłębiowskiego Parku Sportowego.

W dzielnicy znajduje się też cmentarz z końca XIX wieku, czynny do dziś. Administrowany jest przez parafię pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Sielcu. Chowano tam m. in. ofiary epidemii cholery, grypy „hiszpanki” i gruźlicy.

Nazwa „Pekin” najprawdopodobniej pochodzi od skojarzenia „rasowego”, gdyż spora część szpitala , który później był już wyłącznie szpitalem zakaźnym, chorowała na żółtaczkę.

W latach 70. XX wieku zbudowano tam jeden z zakładów Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej, który produkował m. in. oświetlenie samochodowe i zamki. Fabryka działa do dziś, choć w ramach innego, międzynarodowego koncernu. Od tamtego czasu w okolicy ulokowało się kilka sporych przedsiębiorstw.

Dawny zakład nr 7 Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej. Nowy właściciel z Japonii chyba polubił stan obiektów, ponieważ obiekt sprawia wrażenie, jakby od 50 lat w ogóle go nie remontowano.

Nazwa Pekin najdłużej oficjalnie funkcjonowała w nazwie przystanku autobusowego, którą w ubiegłym roku zmieniono.

Porąbka-Pekin (Zawodzie-Pekin)

Porąbka była wsią wspominaną już w XV wieku, jednak to rozwój górnictwa uznaje się za początek jej gwałtownego rozwoju. W latach 1967-1973 była samodzielnym miastem, następnie została włączona do Kazimierza Górniczego jako dzielnica. Długo ten stan się nie utrzymał, gdyż sam Kazimierz został dzielnicą Sosnowca już w 1975 roku. Obszar Porąbki przecina rzeczka Bobrek, a obszar położony po jej wschodniej stronie zwany jest Zawodziem. I w tym właśnie Zawodziu powstał przysiółek, zwany Pekinem.

Ciekawe, czy mieszkańcy stolicy Chin rozpoznaliby w Porąbce swoje miasto...

Początek osadnictwa to kilkanaście niewielkich i sprawiających wrażenie biednych domków, które dziś częściowo są wyburzone, a częściowo przebudowane do nowoczesnych budynków. Jednak najbardziej charakterystycznymi zabudowaniami porąbskiego Pekinu są dziś ceglane, wielorodzinne bloki, które wybudowała miejscowa kopalnia. Na terenie osady działa też szkoła podstawowa, do której uczęszczają dzieci z całej Porąbki

Sosnowiec-Zagórze. Biurowiec Fabryki Silników Elektrycznych Małej Mocy "Silma".  Rozbiórka, rok 2019.

Może Cię zainteresować:

Transformacja Sosnowca to nie jest sprawa nowa. Dzieje się… od początku istnienia miasta!

Autor: Robert Lechowski

19/01/2025

Dworzec kolejowy 1992943 Fotopolska Eu

Może Cię zainteresować:

Prof. dr hab. Dariusz Nawrot: Czym jest Zagłębie Dąbrowskie? Dwa filary, na których opierał się rozwój tego regionu

Autor: Dariusz Nawrot

26/01/2025

Tożsamość Zagłębia Dąbrowskiego. Dyskusja panelowa w Pałacu Kultury Zagłębia, Dąbrowa Górnicza, 13 grudnia 2024.

Może Cię zainteresować:

Tożsamość zagłębiowska w opozycji do śląskiej? A może na jej podobieństwo? Echa dyskusji w dąbrowskim Pałacu Kultury Zagłębia

Autor: Robert Lechowski

23/12/2024

Subskrybuj ślązag.pl

google news icon
Reklama