Dwór Tiele-Wincklerów, zwany katowickim zamkiem. Willa Grundmanna. Dwór Marii. Hotel Welta. Synagoga Wielka, spalona w 1939 roku. Dworzec autobusowy, powstały jeszcze przed 1939 rokiem funkcjonujący do lat 60.. A nawet jeszcze młodsze obiekty - hotel "Silesia", Pałac Ślubów, biurowiec DOKP. Nie ma ich wszystkich. Ba, zniknęła cała ulica! Śladem przebiegu Skośnej, wchłoniętej przez powiększony rynek, jest fasada dawnego budynku Banku Gospodarstwa Krajowego (dziś siedziby ING Banku Śląskiego).
Zmienione nie do poznania
Krajobraz Katowic ewoluuje co najmniej od XIX wieku. Są w nim jednak miejsca, które od początku XIX zmieniły się w sposób wręcz zadziwiający. Doskonałymi przykładami są tu brzegi i najbliższa okolica Rawy (skąd zniknęły nie tylko zakłady przemysłowe, ale i sama, przykryta obecne rzeka) czy Dwór Marii, w miejscu którego stanął Spodek (a wcześniej planowano zlokalizować tam operę). Ale tego typu zmiany - zastępowanie zakładów produkcyjnych placówkami handlowymi czy usługowymi - zachodziły i zachodzą nie tylko w centrum - przykładem SIlesia City Center na terenach dawnej kopalni "Eminencja" czy supermarket Kaufland w Brynowie, postawiony w miejscu, gdzie kiedyś działały fabryki branży spożywczej i chemicznej.
Czy to znaczy, że miasto nie pamięta o swojej przeszłości i łatwo się jej wyrzeka?
Zmiany naturalne, zmiany kontrowersyjne
Niekoniecznie. Oczywiście, Katowice mają się czego wstydzić, jak np. bezsensownego wyburzenia w latach 70. XX wieku dworu Tiele-Wincklerów. Dokonane już w XXI wieku wyburzenia dworca kolejowego, hali targowej "Supersamu" czy pałacu Ślubów także długo jeszcze budzić będą kontrowersje wśród mieszkańców. Ale też na ukształtowanie się katowickiego centrum w obecnej postaci zbiegło się szereg wypadkowych - od naturalnej ewolucji rozbudowującego się, młodego miasta, stopniowego wygaszania zlokalizowanej tu, XIX-wiecznej jeszcze produkcji przemysłowej, poprzez (w rejonie rynku dotkliwe) zniszczenia wojenne, po wielokrotne próby jego unowocześniania (jak uważano - niezbędnego). I to ostatnie było chyba głównym motorem zmian.
